Het goede in de mens"Ik geloof in het goede in de mens!" Ze keek me verwachtingsvol aan. Ik keek terug. Ik haalde adem, ik ging haar teleurstellen, ze zag in mij een 'geestverwant'. Ik geloof dat àlle mensen slecht zijn, zei ik. Verbijstering op haar gezicht. Ze keek me zoekend aan: "Hoe kan dat nou, hij leek me het tégendeel van een pessimist.." Ja, ik weet het al een tijd, àlle mensen zijn slecht. En toch ben ik geen pessimist. Wat dan wel? Een realist, zou ik zeggen. Ik weet dat iedereen in staat is tot verraad. Ik heb dat ondervonden. Meer dan eens. Niemand is te vertrouwen. Maar: ik gun nog steeds mensen mijn vertrouwen. In de wetenschap dat het mééstal goed gaat.  De mens is goed, èn de mens is slecht. En met dat laatste bedoel ik: onbetrouwbaar en gemeen. Bij de meeste mensen heb je daar gelukkig, onder normale omstandigheden, geen last van. Het zit er zeg maar wel in, maar het komt er niet uit. Zoals een leeuw geen dieren doodt als ie verzadigd in de zon ligt. Maar als de omstandigheden wijzigen, dan krijgt het dier een ander karakter.
En wat is nou de kunst: op tijd signaleren dat de omstandigheden wijzigen. En dan hopelijk ook nog kunnen inschatten waartoe dat zal leiden. Mensen kunnen, zonder dat je het kon voorspellen, een heel ander gezicht krijgen. Gedreven door angst, afgunst, geldingsdrang. Als de omstandigheden wijzigen.. In een oorlog kan je maar beter op je hoede zijn, neem Bosnië. Goede buren kunnen veranderen in moordenaars. Maar soms wijzigen de omstandigheden zonder dat je het kan zien. Er gebeurt iets dat zich aan jouw zicht onttrekt, aan de binnenkant van iemand die je dacht te kennen. Een oude wond wordt opengehaald, met het effect van een rode lap op een uitgehongerde stier. Het dier wordt vals. Het kan elke dag gebeuren, maar het gebeurt bijna nooit. En dat is heerlijk. Als het morgen gebeurt zal ik teleurgesteld zijn, maar niet verbaasd. Want ik weet dat alle mensen slecht zijn. En ik geniet intussen van als het goede dat ze óók te bieden hebben.
11:58:38 PM  |
|
