De Paspoortwet
een biometrische databank van alle Nederlanders
Achtergrond
In 2004 stelde de Raad van de Europese Unie voor de Schengen-ruimte een verordening vast die de lidstaten, waaronder Nederland, verplicht om een gezichtsopname en vingerafdrukken op te nemen in paspoorten en identiteitskaarten.
De wetgever van het Koninkrijk der Nederlanden ging nog verder en bepaalde, ondanks een negatief advies van het College Bescherming Persoonsgegevens, dat de gezichtsopname en de vingerafdrukken ook nog eens voor onbepaalde tijd in een databank zouden worden bewaard. In eerste instantie is dit nog een plaatselijke databank. Later wordt dit een nationale databank. Deze databank zal geraadpleegd kunnen worden door politie en justitie en door binnenlandse en buitenlandse inlichtingendiensten.
Naar mijn mening is deze databank, en dus ook de nieuwe Paspoortwet, in strijd met artikel 8 van het Europees Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens, dat onder meer beoogt het privé-leven te beschermen, en met de Europese richtlijn betreffende persoonsgegevens.
Ook is het de vraag of de bovengenoemde verordening zelf wel geldig is. Zij is namelijk vastgesteld volgens een procedure die eigenlijk ergens anders voor bedoeld is.
Daarom heb ik besloten om door middel van een bestuursrechtelijke procedure een uitspraak van de rechter over de Paspoortwet uit te lokken.
Een soortgelijke procedure is begonnen door enkele andere mensen, onder wie Aaron Boudewijn en Louise van Luijk. De Stichting Privacy First is een zaak tegen de Staat begonnen voor de burgerlijke rechter. Ook de Vereniging Vrijbit houdt zich met het onderwerp bezig. Een Christelijk perspectief is te vinden op NieuwPaspoort.
Er is ook een petitie tegen het opslaan van vingerafdrukken opgesteld. U kunt deze petitie online ondertekenen.
Procedure
| Aanvraag | |
|---|---|
| 18-03-2010 | Ik vroeg bij het loket burgerzaken op het stadhuis van Amsterdam een paspoort aan. Ik weigerde daarbij mijn vingerafdrukken af te laten nemen. Zoals ik verwachtte, werd mijn aanvraag niet in behandeling genomen. Op mijn verzoek kreeg ik daar een schriftelijke bevestiging van. |
| Bezwaar | |
| 27-04-2010 | Ik diende een bezwaarschrift in bij de Burgemeester van Amsterdam. |
| 01-06-2010 | Er vond een hoorzitting plaats. |
| 14-07-2010 | De bezwaarschriftencommissie gaf een negatief advies. |
| 03-08-2010 | Mijn bezwaarschrift werd ongegrond verklaard. |
| Beroep | |
| 13-09-2010 | Ik diende een beroepschrift in bij de Rechtbank Amsterdam. |
| 22-09-2010 | Ik betaalde het griffierecht van 150 euro. |
| 21-10-2010 | De advocaat van de gemeente vroeg de rechtbank om uitstel. |
| 23-11-2010 | De advocaat van de gemeente stuurde een verweerschrift. |
| 28-12-2010 | De rechtbank stuurde mij een uitnodiging voor de zitting,
die zou plaats vinden op |
| 23-02-2011 | Ik diende nog een aanvullend stuk in bij de rechtbank. |
| 28-02-2011 | De rechter die de zaak in eerste instantie zou behandelen verwees deze door naar een meervoudige kamer. De behandeling van het beroep werd tot een nader te bepalen datum uitgesteld. |
| 25-03-2011 | De rechtbank stuurde mij een nieuwe uitnodiging voor een zitting, nu van de meervoudige kamer, op woensdag 25 mei om 09:00 uur aan de Parnassusweg 220, Toren F, te Amsterdam. |
| 20-04-2011 | De Tweede-Kamercommissie voor Binnenlandse Zaken hield een hoorzitting over het biometrische paspoort. Volgens een gespreksnotitie van de voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken was bij een proef in Roermond gebleken dat de kwaliteit van de vingerafdrukken op het reisdocumenten zo slecht was, dat ze in 21 procent van de gevallen niet konden worden geverifieerd. |
| 26-04-2011 | Minister Donner stuurde de Tweede Kamer een
brief waarin hij
erkent `dat gebruik van de vingerafdrukken voor doeleinden van
verificatie en identiteitsvaststelling niet mogelijk is zonder
een te hoog percentage gevallen waarin een “misser” wordt
aangegeven bij een rechtmatige houder van het reisdocument.'
De opslag van vingerafdrukken in de (nu nog) decentrale reisdocumentenadministratie wordt daarom voorlopig gestopt. De opslag van vingerafdrukken op de reisdocumenten zelf wordt (nog) niet gestopt. |
| 02-05-2011 | In antwoord op een verzoek op grond van de Wet Openbaarheid van Bestuur kreeg ik van de gemeente Roermond een kopie van een brief van de burgemeester van Roermond over de resultaten van een proef met het controleren van vingerafdrukken bij de uitgifte van reisdocumenten. In 21% van de gevallen ging het mis. |
| 04-05-2011 | De griffier van de rechtbank wees mij op het bestaan
van de brief van de minister d.d. 26 april 2011 en vroeg mij
te laten weten of ik mijn beroep zou handhaven.
Op dezelfde dag stuurde de advocaat van de gemeente mij een kopie van dezelfde brief en van een eerdere brief van de minister. |
| 07-05-2011 | In antwoord op de brief van de griffier stuurde ik de rechtbank een nieuw aanvullend stuk, waarin ik uitleg waarom ik mijn beroep handhaaf. |
| 25-05-2011 | Mijn beroep werd behandeld op een openbare zitting,
die uiteindelijk bijna anderhalf uur geduurd heeft.
Er waren ook enkele belangstellenden gekomen.
De rechters hadden zich goed voorbereid en wezen zelfs op een uitspraak van het Hof van Justitie van de EU, waar ikzelf en de advocaat van de gemeente nog niet mee bekend waren. Die uitspraak (C-137/05) komt erop neer dat de Europese verordening die biometrische kenmerken in reisdocumenten voorschrijft geldig is. Dat betekent overigens niet dat de Nederlandse Paspoortwet en de manier waarop die wordt uitgevoerd in orde zijn. Daar moet de rechtbank zich nog steeds over buigen. De rechtbank zal onder voorbehoud een uitspraak doen op |
| 29-06-2011 | De rechtbank besloot om de termijn voor het doen van een uitspraak met maximaal zes weken te verlengen. Als de uitspraak gedaan is, zal deze mij worden toegezonden. |
| 17-08-2011 | De rechtbank was helaas niet in staat om binnen de inmiddels verlengde termijn uitspraak te doen. De uitspraak zal nu gedaan worden op 29 augustus 2011 (tijdstip onbekend) en mij zo spoedig mogelijk daarna worden toegezonden. |
| 29-08-2011 | De rechtbank deed eindelijk uitspraak: mijn beroep werd ongegrond verklaard. De rechtbank overwoog dat, nu de Europese verordening geldig is verklaard, de burgemeester deze wel moest toepassen en dus ook mijn vingerafdrukken op het paspoort moest opnemen. De rechtbank vond verder dat ik geen belang meer had bij mijn klacht dat mijn vingerafdrukken ook in een databank zouden worden opgenomen, omdat er inmiddels is toegezegd dat de opslag van vingerafdrukken gestopt zal worden. |
| 08-09-2011 | De uitspraak is gepubliceerd op de website van de rechtspraak en heeft een Landelijk Jurisprudentie Nummer (LJN) gekregen: BR7082. |
Nawoord
Hiermee is voorlopig een einde gekomen aan mijn inmiddels al anderhalf jaar durende zaak. Ik kan nog in hoger beroep bij de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State (inmiddels niet meer), maar ik denk niet dat dat veel zin heeft. Tot nu toe werd in alle andere zaken het beroep van de eiser ook ongegrond verklaard. Het ziet er dan ook naar uit dat we niet onder het biometrisch paspoort uitkomen.
Toch betekent dit niet dat de rechtszaken voor niets zijn geweest. Het feit dat ze gevoerd werden (en worden: sommige lopen nog) heeft er in belangrijke mate aan bijgedragen dat de regering haar plannen om onze vingerafdrukken niet alleen in de reisdocumenten, maar ook in een (centrale) databank op te slaan, in de ijskast heeft moeten zetten.
Tenslotte wil ik nog mijn dank uiten aan alle mensen die mij de afgelopen anderhalf jaar moreel hebben ondersteund.