Sky&Telescope Weekly News Bulletin for August 16th 2002
AN AVERAGE PERSEID METEOR SHOWER
Now that the predicted peak of the Perseid meteor shower has passed, early
reports from around the world suggest that the shower performed pretty
much at its average rate. Many skywatchers in the eastern United States,
however, were disappointed by summer haze that dimmed the view of the
stars and hid most of the meteors....
12 augustus 2002
PERSEÏDEN
In de nacht van 12/13 augustus vindt het maximum plaats van de Perseïden: een meteorenzwerm
waarvan de radiant (het vluchtpunt van waaruit de meteoren lijken weg te schieten
aan de hemel) gelegen is in het sterrenbeeld Perseus.
De Perseïden zijn de bekendste van de jaarlijks terugkerende meteorenzwermen. De zwerm is acief tussen 17 juli en 24 augustus. Tijdens het maximum kan wel iedere minuut een Perseïde te zien zijn. Het maximum vindt dit jaar plaats omstreeks 00.30 u. Nederlandse tijd. Maar omdat de radiant dan nog laag boven het noordoosten staat en pas tijdens het vorderen van de nacht hoger aan de hemel klimt, zullen tegen het ochtengloren de meeste meteoren te zien zijn.
Illustratie: Science@NASA
De afgelopen jaren waren tijdens het maximum zo'n 150 - 400 meteoren per uur te zien. Dit hing samen met de terugkeer van komeet Swift-Tuttle (1862-III) in 1992. Afgelopen jaar was al nagenoeg niets meer van een verhoogde activiteit te bemerken, zodat ook dit jaar een gewoon maximum wordt verwacht.
Echt vuurwerk treedt mogelijk later dit jaar op. Op 19 november rond 05 u. Nederlandse tijd botst de aarde op de meteorenzwerm de Leoniden. Er is rond dat tijdstip een meteorenstorm voorspeld, omdat de aarde dan door een extra dikke 'stofbuis' van de moederkomeet (komeet 55P/Tempel-Tuttle) trekt. Mogelijk dat dan duizenden meteoren per uur langs de hemel schieten.
Carl Koppeschaar
Wat zijn meteoren?
Iedereen heeft weleens een meteoor gezien: een snel oplichtend spoor
langs de hemel, dat maar een fractie van een seconde zichtbaar is.
In de volksmond heet het verschijnsel ook wel een vallende ster.
Uit onderzoek is gebleken dat het geen echte sterren betreft, maar kleine
gruisdeeltjes die met hoge snelheden (gemiddeld 50 kilometer per seconde)
de dampkring binnendringen en daar verbranden.
Door de hoge snelheid en de wrijving van de lucht ontstaat een grote hitte die de omringende lucht en de verdampende meteoroïde ioniseert. Door dit ionistatieproces zien we langs de baan van de binnendringende meteoroïde een smalle lichtende kolom, die slechts even zichtbaar is. We zien dus niet het deeltje zelf.
Het snel oplichtende schijnsel wordt een meteoor genoemd. Het deeltje zelf noemt men een meteoroïde. Deze meteoroïden zijn veelal erg klein, gewoonlijk enkele millimeters tot enkele centimeters in doorsnede. Een deeltje van 12 gram en een doorsnede van een centimeter kan een meteoor met een helderheid van magnitude -4 veroorzaken, ongeveer zo helder als de planeet Venus. Betreft het nog helderder meteoren, dan spreekt men van vuurbollen. Erg grote en compacte deeltjes hoeven niet geheel te verbranden in de atmosfeer. Er kan dan een restant in de vorm van een meteoriet op aarde neerkomen. Veelal is de wrijvingsweerstand van de dampkring te groot en spat het deeltje nog boven de grond uit elkaar. We spreken dan van een exploderende vuurbol of bolide.
Carl Koppeschaar
Meer informatie over de Perseïden:
Nederlands: