Abu Melle
journalistieke
producties
Achtergrond
Shift! (inmiddels ter ziele) dec '99
Coming Out
Geloven mag weer. Maar moet bidden ook mogen op kantoor? Ondernemers huiveren voor religiositeit op de werkvloer, toch is wel degelijk sprake van een 'coming out' van het geloof. Evangelischen, moslims en newagers laten zich vandaag gelden. Ieder bedrijf zijn eigen stiltecentrum?
Het ministerie van VROM opende vorig jaar een stiltecentrum, daar komen sindsdien vooral de newagers van het ambtenarencorps. In het stiltecentrum van het Utrechtse UMC-ziekenhuis komen álle geloven tesaam. ‘’Een hele mooie plek’’, vindt Abdul, een Indonesische arts-in-opleiding die zich alvorens te bidden ritueel reinigt in een lage wasbak die speciaal voor dat doel naast de zij-ingang is ingemetseld. Binnen doet de ruimte vooral denken aan een kerk. Glas in lood, hoge muren, een orgel en keurige rijtjes stoelen. Verderop, achter een kunstige afscheiding, een zithoek, daar bladert iemand in de Humanist. Rechtsachter is plaats gemaakt voor een kleine masdjid, gebedsplaats voor moslims, met rode en groene kleedjes en een kibla, die de richting van Mekka aangeeft. Vrijdagmiddag is het, en naast Abdul reciteren ook een Irakese patiënte en twee Turkse verpleegkundigen hun soera's. Verpleegster Aisha, 23 jaar, levert er graag een kwartiertje van haar pauze voor in. ''Dit is een ideale plek. Je kan ergens anders ook wel een plekje vinden, of de gebeden 's avonds inhalen. Maar dit is veel beter.''
Nederlands' grote ondernemingen vragen nooit naar de religieuze geaardheid van hun medewerkers. ''Dat willen we helemaal niet weten,'' zegt Henk Bonder, woordvoerder van Shell Nederland, dat net als ING, Postbank en Ahold zegt liever geen beleid te ontwikkelen over ‘het geloof’ op het werk. ''Als er iets met bidruimtes of speciale verlofdagen moet, dan regelen ze dat maar met de afdelingschef. Zulke dingen moet je niet centraal regelen, dan werp je alleen maar barrières op,'' denkt ook Rob Vonk, voorlichter van de ING-groep. Alleen bij Corus(?), voorheen Hoogovens, waar van oudsher veel moslims werken, hebben ze de islam inmiddels een beetje 'geïntegreerd in de bedrijfsvoering'. ''We houden rekening met de Ramadan, onze islamitische medewerkers hebben dan even een streepje voor. Dat streepje halen ze wel weer in, bijvoorbeeld door een dienst over te nemen wanneer Nederland tegen Duitsland speelt,'' zegt woordvoerder Van der Vlis. ,,Een bidruimte? Nee, vroeger hadden we wel een stiltecentrum, maar dat is nu niet meer nodig.''
Godsdienstfilosoof Marcel Bos denkt dat de behoefte aan
stiltecentra er wel degelijk is, en de komende jaren flink zal toenemen. De
religiositeit neemt toe. Boeddhisten, christenen en newagers komen vandaag
moeiteloos voor hun geloof uit. Daarnaast dringt multicultureel Nederland
gestaag het bedrijfsleven binnen, met de zonen en dochters van de gastarbeiders
van weleer. ''Je ziet duidelijk een toename van spiritualiteit, van
zingevingsbehoefte. Religie mag weer,'' constateert Bos, die zelf op zijn
Hogeschool Haarlem aan een stilteruimte werkt. ''Kijk, de psychologische
binding van werknemers met hun bedrijf wordt steeds belangrijker. Mensen zitten
niet altijd te springen om nog meer geld, liever hebben ze meer kwaliteit, meer
vrije tijd en een prettige werkomgeving. Gezien de krapte op de arbeidsmarkt
zullen werkgevers daar op moeten inspelen. Dus niet alleen een sportfaciliteiten
en een kantine, maar ook een stiltecentrum.''
Volgens Bos is een
stiltecentrum heel eenvoudig te realiseren. ,,Je hebt maar twintig vierkante
meter lege ruimte nodig. Nee, vooral geen beelden en Tibetaanse klankschalen.
Ach, het gaat om de houding van de werkgever, van de chef personeelszaken, van
de collega's. Kijk, als het rosj hasjana is, wens ik mijn joodse studenten
shana tova. Zoiets breekt het ijs, daarmee laat je zien dat ze er mogen zijn.''
abumelle@xs4all.nl
Abu Melle Index
(NB. op deze website staan teksten in originele vorm. ze zijn bij publicatie mogelijk door redactie gewijzigd)