Abu Melle
journalistieke
producties
Agenda
zaterdagkatern NRC
Handelsblad
14.08.04 48 uur in Aleppo
14.08.04
Je kan voor een korte vakantie natuurlijk naar Barcelona, maar
waarom zou je niet naar Aleppo, de oude handelshoofdstad van het Midden-Oosten.
Het is dichtbij, vriendelijk en je bent er al snel de koning te rijk.
Meisjes in naveltruitjes en gesluierde dames lopen in Aleppo dwars
door elkaar, zonder omstanders de wenkbrauwen te laten optrekken. Of het nu van
oudsher is of de glorieuze toekomst, feit is dat een leger aan religies en
sekten hier zichzelf kan zijn. Je mag er natuurlijk geen politieke zaak van
maken –dat zou slechts leiden tot gevangenisstraf- maar in de persoonlijke
sfeer zijn de vrijheden voelbaar. Vooral de jonge Syriërs –Aleppo is een
studentenstad- zeggen meer naar de persoon dan naar herkomst te kijken. En dat
is even wennen, maar geen schijn. En mooi om te zien.
Abraham schijnt er zijn schapen nog gemolken te hebben, zegt de
legende, maar Halab -zoals Aleppo eigenlijk heet- dankt zijn faam vooral aan de
handel, als kruispunt van vele handelsroutes. Het is misschien verstandig te
beginnen met een bezoekje aan de citadel, de vesting aan de rand van de oude
stad. Vanaf de hoge muren heb je een goed uitzicht over de uitgestrekte stad.
Breng vervolgens een bezoek aan het museum om de geschiedenis op te halen. Leg
de lat daarbij niet te hoog, er is hier teveel gebeurd. Let op de grote lijnen,
dus weet wie de Hittieten, Assyriers, Aramezen, Romeinen, Byzantijnen,
Omayaden, Abbasieden, Kruisridders en Ottomanen waren. Zoem even in op de
dynastie der Hamdani's, onder wiens bewind duizend jaar geleden de glorietijd
van Aleppo was. Verbaas je verder over de obscure manier waarop Engeland en
Frankrijk het welvarende en harmonieuze Ottomaanse rijk in stukjes hebben
gehakt en voortaan weet je alle oorlogen die hier spelen haarscherp te
analyseren.
Slagader van de oude stad –een kilometer in het vierkant ongeveer-
is de suq-al-attarin, een lange, smalle overdekte steeg met aan
weerszijden winkeltjes als pijpenladen. Dit is een echte ouderwetse souq,
geen toeristenmarkt. De Aleppijnen komen hier hun groenten, parfums, kruiden, granen en noten
halen, messen laten slijpen, schoenen laten verzolen en lappen stof halen.
Haaks op de suq-al-attarin staan kortere steegjes, per handelswaar
gerangschikt. Stap ook hier en daar even een binnenplaats in, dat zijn de khan's,
de vroegere kantoren en opslagplaatsen van grote handelaren. Het zijn mooie en
rustige plekken, waar je ronddwalend kan wegdromen naar de tijd dat Aleppo nog
het handelscentrum van de wereld was.
's Ochtends zoete broodjes op straat, tussendoor een fallafel en
een glas versgeperst sap en 's avonds een goede mezze: een tafel vol
verschillende gerechten op kleine bordjes waar het gehele gezelschap het
broodje in dipt. In de oude christelijke wijk Jedeida –prachtig
gerestaureerd met mooie steegjes en oude kerken- is een hele rits eeuwenoude
familiehuizen omgetoverd tot chique restaurant, met ruime binnenplaatsen en
koele diepe kelders. Wil je goedkoper en gezelliger dan kan je naar een
volksrestaurant als Chabbaab, met de leukste menukaart van Aleppo en
mannen die langzaam van hun stoel vallen door de arak.
Waarschijnlijk het leukste van Aleppo; 's avonds rondhangen en
slenteren. Behalve een handvol bollywood-bioscopen, een paar treurige
Russische-hoerententen en het koloniale hotel Baron –met een onbetaalde
rekening van Lawrence of Arabia aan de muur-, is er rond de oude stad dan
weinig meer te beleven. Je zal naar Aziziye moeten, de nieuwe stad, waar
je oude Corvettes over de boulevard Shalaal ziet schuiven, vanaf je
terrasje. Je kan ook gratis in de middenberm gaan zitten, tussen de
picknickende families.Wat je zeker moet doen is een uurtje aan de waterpijp
lurken en dan lekker bomen met de Syriërs, die de gevreesde geheime politie
weinig meer vrezen. Wees ook niet te bang om op uitnodigingen in te gaan -Syrië
is een veilig land en de gastvrijheid is oprecht- voor een kijkje in een gewoon
Syrisch huishouden.
Tikje obligaat maar wel lekker is een bezoek aan het badhuis; de
Hamaam. De prachtig gerestaureerde Hamaam Yalbouga al Nasri is er vooral
voor toeristen (en de enigste met vrouwenuren). In Hamaam al Nahasien
–middenin de oude souq- tref je ook gewone mensen, bijvoorbeeld een gezelschap
Irakese vrachtwagenchauffeurs uit Faluja, waarmee je gezeten op de grote warme
steen de wereldpolitiek kan doornemen. Daarna kan je onder behandeling bij de
man die je huid afschuurt en vervolgens bij de man die de botten kraakt en met
een schalks lachje een kommetje koud water onder je lendendoek werpt. Daarna
nog even theedrinken, nog een waterpijpje roken en gezellig Al-Jazira kijken in
de grote hal.
Oudheden, oudheden, Syrië ligt bezaaid met oudheden. Je kan naar
de oude kruisvaardervesting Krak des Chevalliers of naar de Byzantijnse Qalaat
Simaan, of naar de dode steden even onder Idlib. Taxi's, bussen en busjes gaan
overal en voor een appel en een ei naar toe, je reist zo naar de Koerdisch
dorpen in het bergachtige Noorden, de Alawitische dorpen in het bergachtige
Westen of de Soennitische steden in het platte zuiden en daar dan lekker gaan
wandelen. Of reis naar Beiroet, Hama of Homs, zelfs Damascus is maar een halve
dagreis gaans. Of een stuk met de nachttrein naar het Oosten, naar Deir Ezzoor,
waar de Eufraat zich een weg door de woestijn baant.
Syrian Arab Airlines (020 3163248) onderhoudt een stipte en
betaalbare (rond €300) lijndienst tussen Amsterdam en Aleppo (za) en Damascus (do). Een visum (€30) koop
je bij aankomst. Aleppo is vanuit Turkije trouwens goed met de bus bereikbaar.
Beste tijd is voor- en najaar. Het kan soms flink winteren in en rond Aleppo,
en de zomer is wat heet.