Abu Melle
journalistieke
producties
De Aanschaf
(zie ook bij de Volkskrant
zelf)
Volkskrant zaterdagkatern de Verleiding 21 mei 2005
Rubriek de Aanschaf, productinformatie & recensie
Links in de grote hal van tuincentrum Overvecht staan de
houtskoolbarbecues, rechts de gas en elektrabarbecues, uitmondend in glimmende
buitenkeukens met rollend aanrecht. ''Als het een jong stel is,'' zegt
medewerker Ans, ''dan stuur ik ze naar links. Is de klant van mijn leeftijd,
dan stuur ik ze naar rechts. Want jonge mensen moeten met vuur spelen. Oudere
mensen gaan voor het gemak.''
Barbecuen, zegt Klaas Dijkstra, president van de Dutch Barbecue Associaton
en barbecueleraar, gaat niet om de spullen, maar om de techniek. Eigenlijk,
leert Dijkstra zijn cursisten, is barbecuen slow cooking op zijn best.
Of eigenlijk low cooking, want essentieel is een 'dalend' vuur waarop het
vlees, de vis of de groente gestaag boven kan garen, liefst onder een deksel.
Hoe belangrijk de techniek ook, het assortiment barbecueapparaten is groter dan
ooit. Nieuw zijn de modellen geënt op traditionele kookvuurtjes elders in de
wereld, zoals de BigGreenEgg –door Amerikaanse militairen meegenomen uit het
Verre Oosten- en de verschillende aardewerken verschijningen uit Mexico, Azië
en Noord-Afrika. De barbecues van marktleider Weber zijn vijftig jaar geleden
geboren uit de frustratie van bedenker George Stephen: dat zijn vlees op de
bestaande barbecues maar al te vaak zwart van buiten maar rauw van binnen
bleef. Hij verzon iets simpels: de deksel. En zo bedacht Matthieu Los twee jaar
geleden zijn GardenKitchen: ''Ik was lang tevreden met vier bakstenen en een
roostertje. Maar toen wilde ik iets moois in de tuin. Waarop je ook een
pizzaatje kan bakken en een visje kan roken en daarna weer lekker het vuur in
kan opstoken.''
Metaal. Meest gebruikt is de dunne metalen bak
met rooster op wiebelige pootjes. Die zijn vanaf weinig euroos verkrijgbaar,
maar verwacht daarvan weinig plezier. Beter is wat meer geld uit te trekken
voor een steviger model van bijvoorbeeld Barbecook of Weber.
Weber geeft 25 jaar garantie op de drievoudig vernikkelde bak en is wat slimmer
in de uitvoering, met lekbakken, luchtgaten, asbakken en deksel. Bovendien zijn
alle onderdelen apart te vervangen. Keuze is er uit een zeer ruim assortiment,
van een kleintje voor rond de 70 euro tot een fors ding voor 200. Aparte
vermelding verdient het rvs-rookoventje van Outdoor Kitchen. Voordeel:
Goed, praktisch, betaalbaar. Nadeel: niet voor vuurminners, monofunctioneel.
Elektrisch en Gas. Als je (of de
buurvrouw) rook en sterk wisselende temperaturen beu bent koop je gewoon een
grill die loopt op gas of elektra. Zonder de speciale rooksmaak van een
houtskoolvuurtje is het de vraag of dat nog barbecuen mag heten, maar het gemak
maakt veel goed. Verkrijgbaar in vele soorten en maten, tot een complete
buitenkeuken aan toe (zie buitenkeuken). Ook hier is Weber het topmerk, met
Campingaz als redelijke tweede. Vermijdt een apparaat met lavasteen, die nemen
druipvetten op en zijn moeilijk schoon te maken. De uit Zuid-Afrika
overgewaaide gasgestookte skottelbraai (een wok op poten) is erg populair bij
campinggasten. Voordeel: schoon, praktisch, snel, kan ook binnen. Nadeel: geen
rooksmaak, vuurloos, vrij duur.
Staal. Staal geleid beter (sneller heet,
sneller koud) dan steen, keramiek en aardenwerk, zodat de temperatuur minder
gelijkmatig is. Er zijn nogal wat gietijzeren tuinkachels met barbecuerooster,
de meesten zijn van mindere kwaliteit en zullen ras gaan eroderen. Van echt
plaatstaal is de Oklahoma Joe (€1500), een multifunctionele barbecue in
de vorm van een locomotief. Van corténstaal is de GardenKitchen,
een nieuw Nederlands ontwerp. Met een GardenKitchen (vanaf €1000) heb je een
terrashaard, tuinkachel, barbecue en tuinornament ineen. Er kan een kip aan het
spit, een pizza op de steen, of wat palingen aan het rek. Na het koken mag het
vuur weer opgestookt. Voordeel: mooi, multifunctioneel, praktisch, warm.
Nadeel: overplaatsbaar, duur.
Keramiek. Eigenlijk maar een product: de BigGreenEgg.
Afkomstig uit het Verre Oosten en geperfectioneerd in de VS bestaat de BGE uit
een reusachtig groen keramieken ei waarvan de dop open scharniert. Groot
voordeel is de met luchtschuifjes regelbare temperatuur (en thermometer om die
af te lezen) en het spaarzame gebruik van houtskool. Het keramiek houdt de
warmte erg lang vast, je blijft slow doorcooken. Het vergt enige
oefening, daarna kan op een BGE vrijwel alles gekookt worden -van pizza tot
hele kip- wat het ding perfect geschikt maakt voor de serieuzere buitenkok.
Voordeel: duurzaamheid, veiligheid, gebruiksmogelijkheden, zuinigheid. Nadeel:
duur (van €300 tot 1500), vuurloos.
Beton. In Nederland betrekkelijk nieuw maar
al decennialang in gebruik rond de Middellandse Zee zijn de hoge terrashaarden
opgebouwd uit blokken beton. Meestal met een variant op 'pallazzio' in
de naam zijn ze wel erg prominent aanwezig, doch ook praktisch want hoog,
stevig en ruim. Helaas zijn de goedkopere modellen op den duur niet bestand
tegen de hoge temperaturen van een houtvuur of de lange, natte winters, ook al
worden ze geïmpregneerd met een speciaal wit goedje. Prijzen variëren van onder
de honderd euroos tot tegen de duizend. In dat laatste geval heeft u wel vuur-
en vorstvast beton -of zelfs natuursteen- en waarschijnlijk een marmeren of
hardhouten werkblad rondom. Voordeel: stevig, praktisch, veilig. Nadeel: groot,
minder duurzaam.
Aardewerk. In tuincentra en bouwmarkten ligt een
groeiend assortiment aardewerken tuinkachels en vuurpotten met barbecuerooster.
Aardewerk heeft een warme uitstraling, zowel figuurlijk als letterlijk: het houdt
warmte lang vast en dat is bevorderlijk bij het barbecuen. Open potten branden
doorgaans beter dan de afgesloten tuinhaarden met kijkgat en pijp. Er zijn ook
modellen met een afneembare kachelpijp. Let vooral op de beluchting, want een
goed vuur krijgt lucht (trek) van onderen. Curieus is het nieuwe
tuinkachelmodel Durango van het Duitse Gusto met een barbecueroostertje bovenin
de pijp. De kwaliteitsverschillen zijn groot: het compacte, gladde Mexicaanse
aardewerk is doorgaans duurzamer dan het brossere aardewerk, zoals de nieuwe
'bedoeïenenlijn' Sindbad (ook van Gusto) uit Egypte. Deze vuurkommen
zijn goedkoop (vanaf €15), functioneel en heel aardig om te zien, maar verwacht
geen lange levensduur, de eerste barst zal weldra zichtbaar zijn. Voordeel: goedkoop,
warm, multifunctioneel. Nadeel: niet duurzaam, vorst-en vochtgevoelig.
Buitenkeuken. Wie het breed heeft moet het ook breed
laten hangen en daartoe is de buitenkeuken een aardig middel. Eigenlijk is de
buitenkeuken een aanrecht plus fornuis met wieltjes eronder. Ook hier weer veel
soorten en maten, vanaf een paar honderd tot modellen van een paar duizend
euroos met grillen, draaispit en wel acht branders. Coleman, Patton, Weber
en Boretti zijn hier de te googlen namen. Voordeel: exclusief, gemakkelijk,
geschikt voor grote partijen. Nadeel: duur, groot, vuurloos.
Baksteen. Wat ook kan is een paar oude
bakstenen op elkaar stapelen en een rek of wat kippengaas daar overheen leggen.
Tezamen met wat hout, houtskool en een degelijke klem ben je dan eigenlijk al
klaar. Desgewenst uit te bouwen tot een multifunctionele bakoven. Google naar
The Brick Bake Oven Page.
Gezondheid en accessoires. Essentieel voor de
barbecue is een goede klem om het vlees, de vis, de aubergines of de
maïskolven in te draaien en keren zonder dat die aan het vaste rooster blijven
plakken of tussen de mazen door het vuur in glippen. Minder bevorderlijk voor
de gezondheid zijn druipende vetten die worden omgezet in kankerbevorderende
polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PCA's) zodra ze verbranden. Zorg
daarom voor lage temperaturen door gebruik van trager houtskool van vruchtbomen
(reukloos) of briketjes (langbrandend) en start het vuur met goede
aanmaakblokjes zonder vies spul of gewoon met wat strookjes van een
sinaasappelkistje. Meer rooksmaak krijg je door het strooien van wat natte
houtsnippers. De Dutch Barbecue Association organiseert volgend voorseizoen
(9-12 feb) in Zwolle een outdoor kookfair, waarop alle mogelijk
apparaten werkend te zien zijn, inclusief de Dutch Oven en de
slingerbarbecue.