Herfst in de kleuterklas

In de kleuterschool geeft de herfst een hele aparte sfeer. De kinderen zijn nog open en van de zomer vervuld. Maar het najaar doet met liedjes en versjes en spinnetjes zijn intrede.
September brengt ons overvloed
van vruchten sappig rijp en zoet

Een spinnetje, een spinnetje
Dat kriebelt aan mijn kinnetje
Kruipt in mijn haar
Is dat niet raar
Zakt dan naar m'n benen
Kruipt op m'n tenen en . . . . .
is verdwenen

Ze gaan hutjes en tenten bouwen, ze maken gezellige binnenplekjes. De natuur wordt feestelijk en fris in huis gehaald. Eikeltjes, kastanjes en vele mooie bladeren. De paddestoelen spreken zeer tot de verbeelding en ook de dwergenliederen inspireren tot heus dwergenspel. De mutsen gaan op en er wordt gezellig door de kabouter-mannetjes en -vrouwtjes rondgekeuveld.

Buiten in de natuur zijn de dwergen ook hard aan het werk. Ze schilderen de bladeren en de vruchten, ze zorgen voor de paddestoelen. Kortom, het hele om-vormingsproces dat in de natuur plaats vindt, verzorgen zij. En ze werken ongelooflijk hard, want er is veel te doen. We zien het, we ruiken het. Helpers zijn het ook, helpers van Michael. Ze zorgen er voor dat het ijzer van Michaels zwaard wordt opgenomen door de vruchten van de bomen, ze zorgen voor het winterklaar maken van de aarde. Kinderen weten dat, en leven mee. Ze vallen als kastanjes van de bomen, ze zwaaien als winden door de klas, ze zijn soms zo ondeugend als de dwergen en pas in november treedt de rust weer wat in.

Dwergen staan over het algemeen dicht bij kinderen, maar in de herfst zijn ze net als Michael heel dichtbij. Het is fascinerend om te zien hoe groot de openheid en liefde voor deze wereld is. Kleuters herkennen zich in deze wereld, waarbinnen begrippen als goed en kwaad nog niet zo aan de orde zijn, maar waar wel een goede leiding op zijn plaats is en waar geduld en liefdevolle structuur beter wordt aanvaard dan grove boosheid, want daar smullen dwergen van. Die strijd lusten ze graag, die bootsen ze na. Want ook dat is dwergen en kinderen eigen. Ze zijn lieve maatjes in de herfst en om de hoek kijkt Michael, die moed, licht en kracht komt brengen nu de nachten langer worden en de dwergen werken. Hij komt met zijn lichtend zwaard en maakt ons tot ridders die alles kunnen overwinnen. Hij brengt ons hemelse vliegers die ons verbinden met de hoge wolken. Ze zuiveren de lucht, zoals de drakenvliegers in China. En als laatste helpt hij ons de donkere winter te overwinnen. Appelmoes, jam, druifjes, zonnebloempitten. Ze helpen allemaal. En wat ruikt dat lekker in de klas! De Michaelstijd is een nieuw en belangrijk feest.