250 jaar Carolinaberg
In de
bossen van het Hof te Dieren (Gld.) ligt de Carolinaberg. Op de top
komen veertien beukenlanen samen. Dit stervormig lanenstelsel is deel
van een grotere bosplantage, die prinses Anna (1709-1759), de
echtgenote van de stadhouder prins Willem IV van Oranje, in 1757 liet
aanleggen. Zij noemde de ‘berg’ erin naar haar
dochter Carolina. Voor de 250e verjaardag van dit groene
cultuurmonument heb ik een jaar lang alle lanen op de Carolinaberg
gefotografeerd; de opnames zijn zoveel mogelijk gemaakt op de geboorte-
en sterfdata van de Oranjes, die met de Hof te Dieren in verband kunnen
worden gebracht. Deze 140 foto’s heb ik samengebracht in de
fotocompositie ‘Carolina’. Ik stel het fotowerk
beschikbaar voor publicatie, expositie of projectie om mensen te
interesseren voor deze natuur- en cultuurhistorisch interessante plek.
Waarom heb ik dit
fotowerk gemaakt?
Ik
verwonder me steeds weer over de continue beweging in de natuur door de
tijd heen. Met dit fotowerk maak ik die zichtbaar. In de
kleurverschuivingen en geleidelijk veranderende patronen in verticale
richting zie je het effect van de veranderingen in
één jaar: wisselende weersomstandigheden, het
verschijnen en verdwijnen van de bladeren, en de veranderende
ruimtebeleving.
Het effect van de veel
langere tijdsperiode op het uiterlijk van de lanen is net zo imposant.
In die 250 jaar zijn de lanen onderling sterk gaan verschillen als
gevolg van verval, kappen en herplanten. De individuele
eigenaardigheden van de veertien lanen als gevolg daarvan zijn in de
horizontale schakeringen zichtbaar.
Ook het
cultuurhistorische aspect wil ik met dit fotowerk zichtbaar maken. Het
lanenstelsel op de Carolinaberg omvat behalve de 18e eeuwse plantage
van prinses Anna ook een van de 17e eeuwse jachtwegen van de
koning-stadhouder Willem III (1650-1702). Met dit rationele stelsel van
ontsluitingswegen voor de jacht en de houtproductie drukten de leden
van de stadhouderlijke familie van Oranje haar stempel op het
landschap.
Concept en fotografie:
Niek Ravensbergen – Arnhem - (026) 44 34 761 niekbr@planet.nl ; oogvoorschoonheid.blogspot.com
Digitale
samenstelling: Ad van Roosendaal Photography – Ruurlo - 06 15
28 34 61 ad.vanroosendaal@wanadoo.nl
Historische gegevens Hof
te Dieren
Het Hof
te Dieren is het landgoed dat van oorsprong behoorde tot het jachtslot
Huis te Dieren van de prinsen Willem II en III van Oranje-Nassau. Prins
Willem II kocht Hof te Dieren in 1647 en liet er een wildpark voor zijn
jachtgenoegens aanleggen. Zijn zoon prins Willem III, vanaf 1688
koning-stadhouder, liet het huis in het laatste kwart van de 17e eeuw
uitbouwen tot een groot jachtslot met tuinen.
Vanuit het huis
projecteerde hij een jachtweg naar zijn jachthuis De Ginkel bij Ede.
Deze Koningslaan loopt over de top van de huidige Carolinaberg en over
de toenmalige Steenberg op de grens met de Middachter Bossen. De
Steenberg had al in het 17e eeuwse wildpark een stervormig lanenpatroon
en is in de 18e eeuw vernoemd naar de broer van Carolina, de latere
stadhouder Willem V.
Tussen 1757 en 1763
liet prinses Anna van Oranje, weduwe van de stadhouder prins Willem IV,
een deel van het wildpark omvormen tot een productiecomplex
eikenhakhout met de naam De Nieuwe Plantage. Dit werd ontsloten door
een lanenstelsel met een stervormige en rechthoekige structuur en bezat
een oppervlakte van circa 1,5 à 2 km.
De oude Koningslaan is
in het patroon van het 18e eeuwse sterrenbos opgenomen. Een tweede
bestaande oude laan, De Lange Juffer, doorsnijdt vier lanen van het
jongere sterpatroon van de Carolinaberg. De Lange Juffer werd gebruikt
als doorgaande weg over de Veluwe en maakte ook deel uit van het 17e
eeuwse wildpark.
De tegenwoordige
eigenaar van de bossen is de Stichting Twickel te Delden.