[[Welkom voor nieuwelingen]]\n[[Uitleg over het gebruik]]
Jacob is de Grote Aanvoerder voor alles wat er in [[de winkel]] gebeurt. Jacob wordt op beleidsmatig vlak bijgestaan door een [[stichtingsbestuur]]. In de winkel heeft hij een rechterhand onder de naam [[Ruud Slingerland]].
GettingStarted\n[[Uitleg over het gebruik]]
Mig is een gebruiker van dit programma.
Een wiki voor het bewaren van [[productkennis]] bij [[de winkel]] de Nieuwe Weg
Ruud is de tweede betaalde kracht van [[de winkel]], naast [[Jacob|Jacob de Vries]]. \n\nRuud heeft een dochter met de naam Pieke.
een wiki voor de productkennis in de Nieuwe Weg
NieuweWegWiki
In dit artikel meer [[uitleg|Uitleg over het gebruik]] over hoe je dit systeem kan gebruiken ten behoeve van [[de winkel]].\n\nAllereerst: surf gewoon eens rond! Klik op de links en kijk wat er gebeurt. \n\nZoals je ziet, worden links geopend in ditzelfde scherm. Als je nu met je muis over het artikel gaat, verschijnen er rechtsboven het artikel wat nieuwe links. Een van deze links is edit, oftwel bewerken. Als je hierop klikt, kun je het betreffende artikel gaan bewerken.
Welkom! Je kijkt nu naar een beetje speciale webpagina. Via deze 'website' kun je meer lezen over de verschillende [[producten]] die [[de winkel]] verkoopt aan haar [[klanten]]. Deze [[productkennis]] is in deze website ingetikt door [[medewerkers]] van de winkel. En zo vragen we ook aan jou of jij je steentje wil bijdragen.
Bonen werden pas na 1550 in onze contreien binnengebracht vanuit Peru en Mexico. Het zijn warmteminnende gewassen waarvan alleen de prinsesse- en snijboon in ons land op grote schaal wordt geteeld. Bonen zijn zeer gevoelig voor nachtvorst en worden na half mei uitgezaaid. Bonen verlangen een niet te vochtige, door de zon opgewarmde grond en als bemesting wat verteerde compost. Je hebt stam- en stokbonen, de eerst wordt plm. 50 cm hoog, de tweede groeit door tot 3 meter. De de prinsesse-, snij- , boter- en spekbonen worden vers gegeten. Gedroogde bonen zijn de bruine, rode, zwarte, witte en kievietsbonen.\n\n''Bonen in de oven''\nBonen in een aardewerken pot of pan gebakken zijn, hebben een heerlijke smaak.\nNa het weken de bonen koken met 4-5 koppen water per kop bonen gedurende 15-20 minuten.\nDe bonen met het water in een afsluitbare pot of pan/casserole gieten en op 180 C stoven. Als 80% van de bonen gaar is, op smaak brengen met zeezout of miso en eventueel water bijschenken. Groenten kunnen worden toegevoegd als 50-80% van de bonen gaar is. Bij een zoeter gerecht kunnen gedroogde appeltjes of rozijnen aan het begin van de stooftijd worden toegevoegd. \nDe totale kooktijd voor bv kapucijners ligt met deze methode op 3-4 uur.
De biologische supermarkt De Nieuwe Weg bestaat al 25 jaar. De winkelier heet [[Jacob de Vries]]. Hij wordt bijgestaan door [[Ruud Slingerland]] en een flinke groep [[vrijwilligers]]. Met zijn allen vormen zij de groep van [[medewerkers]] van de Nieuwe Weg.
Waarschijnlijk is de erwt lang voor onze jaartelling ontstaan uit enkele wilde Pisum-soorten van rond de Middellandse zee. Ze hebben zich zeer goed aangepast aan lagere temperaturen en worden nu verbouwd in de gematigde klimaatgebieden van elk continent.\n\nErwten groeien op elke bodem die niet te droog of te nat is, en waar het onkruid weinig kans krijgt. De erwt is een echt voorjaarsgewas; vroeg gezaaide erwten geven een grote opbrengst en de kans op aantastingen is kleiner dan bij later zaaien.Erwtenzaad kiemt bij 1graad Celcius en het plantje ontwikkelt zich verder vanaf 5 graden Celcius. De kiemblaadjes ontvouwen zich, anders dan bij bonen, onder de grond. Als bemesting is een beetje rijpe compost voldoende; erwten mogen slechts 1 maal per 6 jaar op dezelfde plaats gezet worden.
Linzen zijn kleine, platte ronde bonen. De helften lijken op lenzen. Ze kunnen oranje, groenblauw of groen-bruin zijn. Het zijn warmte-minnende gewassen die voornamelijk in Zuid-Europa, Azië en Zuid-Amerika verbouwd worden. De teelt staat beschreven bij de produktbeschrijving.
De medewerkers van [[de winkel]] zijn [[Jacob de Vries]], [[Ruud Slingerland]] en de [[vrijwilligers]].
Peulvruchten zijn de gedroogde zaden van drie soorten vlinderbloemigen; planten met een vlinder-vormige bloeiwijze. De drie soortenvlinderbloemigen zijn: de [[erwten]], de [[bonen]] en de [[linzen]]. Hiervan kunnen de zaden vers, met of zonder peul, en gedroogd/geweekt/gekookt gegeten worden.\nVan de verse zaden eten wij bv. de [[doperwten]] en [[tuinbonen]]. Ook kan je de peulen met zaden eten zoals bv. [[sperziebonen]], [[peultjes]] en [[snijbonen]].\nDe gedroogde zaden die in de peulen groeien eten we na het weken en koken, bv bruine-, [[witte bonen]], linzen en [[groene erwten]].\nDe verse zaden en peulen worden tot de groenten gerekend, de gedroogde zaden zijn voornamelijk zetmeel- en eiwitleverancier.\nSinds mensenheugenis vullen de peulvruchten de voorraadkamers van allerlei volken. Peulvruchten zijn na drogen namelijk jaren houdbaar. In vele traditionele gerechten afkomstig uit Azië, Amerika, Afrika of Europa vormen peulvruchten de basis.\n\n''Teelt''\nPeulvruchten stellen weinig eisen aan de grond. Zelfs op droge, schrale grond gedijen ze goed, alhoewel enige bemesting de productie vergroot. Bemesting is niet echt nodig omdat\npeulvruchten stikstof uit de lucht binden en opslagen in zgn stikstofknolletjes. Na de oogst kan je de stengelstompen en wortels in de grond laten zitten, zodat voor de volgende teelt weinig stikstofbemesting nodig is.\nIn het teeltplan (welke gewassen teel je achter elkaar, welke naast elkaar) kan je de volgende teelt laten profiteren van dit aanwezige stikstof.\n\n''Gebruik''\nVerse peulvruchten zoals peultjes en sperziebonen worden gebruikt als groente, de gedroogde en daarna gekookte peulvruchten zijn een belangrijke eiwitleverancier. Door het drogen bevatten peulvruchten geen vitamine C, en kunnen ook niet als vervanging voor groenten dienen. Peulvruchten leveren zetmeel, plantaardig eiwit, B-vitamines en ijzer.\nPeulvruchten kunnen in een maaltijd dierlijke eiwitten vervangen, mits er in die maaltijd ook iets zit van granen ( zie volwaardig eiwit bij Granen)\nHet eiwit in peulvruchten is in een zeer compacte vorm in de cellen opgesloten en daardoor moeilijk bereikbaar voor het menselijk spijsverteringsstelsel. \nVoor jongere kinderen zijn bonen en erwten ongeschikt; linzen zijn lichter verteerbaar en komen als eerste in aanmerking om gegeten te worden. Stefan Kleintjes hanteert een minimale leeftijd van 9 maanden voor de invoering van peulvruchten. Hij adviseert als eerste gezeefde peulvruchten linzen, kikkererwten en taugéboontjes (mungbonen) ,dus zonder velletjes. De andere bonen en erwten kunnen dan pas als het kind ouder is dan 1 jaar, eerst gezeefd, later gepureerd en ten slotte heel.. \nDe hoeveelheid peulvruchten in een maaltijd is voor een volwassene 125-150 g gedroogd, wat neer komt op 375-450 g gaar. Voor kinderen van plm. 1 jaar : 1-2 eetlepels gare peulvruchten in combinatie met granen of zuivel.\n\n''Giftige stoffen''\nRauwe peulvruchten bevatten naast waardevolle stoffen ook giftige stoffen. \nDeze stoffen noemt Udo.Pollmer. ‘vervalste aminozuren’. Deze stoffen brengen schade toe aan een beest of mens doordat het de opbouw van eiwitten in de war stuurt. De bekendste ervan is fasine, dat samenklontering van de rode bloedlichaampjes veroorzaken. Fasine wordt echter onschadelijk gemaakt door verhitting en bij het kiemen van peulvruchten. Sojabonen bevatten het meeste fasine en inheemse peulvruchten het minste.\nEen andere giftige stof is lectine, dat in rauwe sojabonen zit. Tuinbonen bevatten favine.\nDe vervalste aminozuren worden onwerkzaam door de peulvruchten goed gaar te koken.\nNaast deze vervalste aminozuren bevatten peulvruchten ook enzymremmers, die zowel onze vertering van eiwit als van zetmeel kunnen lamleggen. Door koken, maar ook door extra fermentatie worden de enzymremmers grotendeels onschadelijk gemaakt.\nEen mogelijke verklaring voor deze giftige stoffen is dat de planten zich op deze manier beschermen tegen vraat van vogels en zoogdieren (Eet smakelijk, blz 138/139)\nEen andere bescherming komt door hormoon-achtige stoffen die de vruchtbaarheid van de ‘belagers’ beïnvloed. De sojaboon wordt hiervan verdacht, maar ook erwten worden in sommige delen van India als natuurlijk anticonceptiemiddel gebruikt. Door het regelmatig eten van erwten wordt bij deze mannen het aantal spermatozoïden gereduceerd.\n\n''Bereiding''\n* Voordat je de bonen kookt of weekt, moeten eerst de mindere kwaliteit bonen uitgezocht worden ( het ‘lezen’ van bonen). Bonen met rimpels, vlekjes, streepjes en pitjes moeten weggegooid worden.. \n* Visseogen zijn bonen, die op de naadjes zijn opengespleten door te snel drogen. Bij deze bonen is het binnenste in contact gekomen met de lucht (geoxideerd) en van mindere kwaliteit.\n* Steentjes en stof moeten ook van de bonen gescheiden worden. Afhankelijk van de soort bonen moet je ze al of niet weken (zie schema).\n* Tijdens het weken lost een deel van de B-vitamines in het weekwater op. Om deze vitamines niet kwijt te raken, kan je de peulvruchten in hun weekwater koken. Het vocht kan je bijvoorbeeld gebruiken voor de bereiding van soep of saus.\n* Als je de bonen in heet water weekt, kan de weektijd met 25% worden verminderd, en de bonen worden veel zachter en beter verteerbaar. Toevoegen van een snufje zeezout voorkomt dat het velletje loslaat.\n* Toevoegen van appelazijn of citroensap aan het weekwater (½ -1 eetlepel per 250 g peulvruchten) bevordert de afbraak van het in de peulvruchten aanwezige fytinezuur.\n(Fytinezuur is een stof die in de darmen ijzer bindt zodat het niet opgenomen kan worden in het bloed)\n* Toevoegen van zout verkort de kooktijd wel, maar de bonen koken sneller stuk. Als je ze heel wilt houden, kan je het zout beter halverwege of na het koken toevoegen.\n* Toevoegen van zuiveringszout (dubbelkoolzure soda, natriumbicarbonaat) verkort ook de kooktijd, maar de bonen koken stuk en de helft van het vitamine B1 wordt vernietigd.\n* Voor een betere verteerbaarheid kan je bonenkruid toevoegen, of een stukje kombu. ( 9 tot 18 cm in de pan). Kombu verbetert de smaak en voegt mineralen uit de zee toe.
Dit artikel wordt een lijst van producten van de Nieuwe Weg.\n\nDe Nieuwe Weg verkoopt [[peulvruchten]], zoals [[doperwten]], [[bonen]] en [[linzen]].
Omdat [[de winkel]] redelijk wat producten verkoopt die wat afwijken van wat je in een main-stream supermarkt vindt, en omdat onze [[klanten]] ook wel wat afwijken van het gemiddelde, bleek er behoefte te zijn om op een centrale plek in de winkel wat meer informatie over de producten te verzamelen. Deze [[wiki|NieuweWegWiki]] is die plek.
De winkel de Nieuwe Weg is ondergebracht in een stichting.\n\nHet bestuur van stichting de Nieuwe Weg bestaat uit [[Roeland Hofstee]], [[Laurens Boersma]], [[Nico Spaansen]] en [[Micha Boon]]. Samen met de winkelier, [[Jacob|Jacob de Vries]], stippelen zij het beleid voor de winkel uit. Het bestuur bespreekt geregeld de lopende zaken met Jacob en doet hem suggesties aan de hand over het te voeren beleid.\nOok voert het bestuur functioneringsgesprekken met [[Jacob|Jacob de Vries]] en [[Ruud|Ruud Slingerland]].