Artikelen

Verschenen artikelen en verslaglegging door derden over genoemde onderwerpen.

Het ritme van de schedel

Een onbekend lichaamssysteem

Persbericht open dag 25 september 2004

 

I n t e r v i e w tekst: Jonette Vochteloo Fotografie: Ron Titarsolij


Het ritme van de schedel

èn een revolutionaire, nieuwe therapie

Het was puur toeval dat de Amerikaanse arts John E. Upledger tijdens een operatie van een patiënt een verrassende ontdekking deed. Zijn taak was om het buitenste vlies dat de hersenen en het ruggenmerg omgeeft, op zijn plaats te houden, terwijl de chirurg een zeldzaam probleem aan de buitenkant van het vlies zou aanpakken. Tot zijn ontzetting lukte hem dit niet deze schijnbaar eenvoudige handeling te verrichten; het vlies bleef bewegen, naar binnen en weer naar buiten, in een onverstoorbaar ritme. Niemand in de operatiekamer had dit ooit gezien.

Jarenlang onderzoek van een wetenschappelijk team aan de universiteit van Michigan volgde. Dr. Upledger en zijn medewerkers ontdekten hoe er uiteenlopende geestelijke en lichamelijke klachten kunnen ontstaan als het Cranio-Sacraal Systeem niet goed werkt. En na eindeloos experimenteren ontwikkelde hij een revolutionaire therapie, waarmee patiënten kunnen worden genezen die al jaren rondlopen met ernstige en hardnekkige problemen, variërend van hoofdpijn en chronische rugklachten tot leerstoornissen, hyperactiviteit en depressie. De resultaten van deze behandeling zijn zo spectaculair, dat in de Verenigde staten –en sinds kort ook in Europa- langzaam maar zeker tot de gevestigde medische orde begint door te dringen dat er inderdaad zoiets moet bestaan als een Cranio-Sacraal Systeem.

Ritmisch bewegende schedel

Ieder mens heeft volgens dr. Upledger zo’n ritmisch bewegend Cranio-Sacraal Systeem. De naam is ontleend aan de twee beenderen (het schedel- en heiligbeen) die samen met de wervelkolom het zenuwstelsel omgeven. Het systeem zelf bestaat uit drie vliezen, die de hersenen en het ruggenmerg beschermen èn de vloeistof tussen deze vliezen.Het buitenste, harde vlies bedekt de binnenkant van de schedel en is maar op en paar plaatsen gehecht aan de schedelbeenderen en ruggenwervels. Doordat dit vlies ’waterproof’ is, kan de hersen- en ruggenmergvloeistof niet weglekken. In de hersenen zelf is een mechanisme, dat de aanmaak van de vloeistof dag en nacht regelt. De hoeveelheid vloeistof, die voortdurend toenemmt en weer afneemt, drukt tegen de vliezen, waardoor deze naar buiten en weer naar binnen bewegen. Dit is precies wat dr. Upledger tijdens de operatie zag gebeuren.

Waarom was deze ontwikkeling zo revolutionair?
Volgens dr. Upledger bewegen niet alleen de vliezen ritmisch op en neer, maar ook de schedelbeenderen die de vliezen omgeven. In de jaren dertig beweerde een Amerikaanse arts al dat de schedelbeenderen konden bewegen, maar volgens anderen was dit onzin; onze schedel zou onbewegelijk zijn als een kokosnoot, doordat de beenderen aan elkaar zouden zijn gegroeid. Nog steeds zijn er artsen die er zo over denken, maar het onderzoek van dr. Upledger wijst in een andere richting. “Als je kijkt naar levende schedels, dan zie je vezels, bloedvaten èn zenuwuiteinden in de ruimten tussen de beenderen. Er is dus wel degelijk beweging mogelijk. We geloven nu, dat als de hoeveelheid vloeistof toeneemt, de schedelnaden uitzetten. Op ndat moment gaat er een signaal naar een serie holtes in het hoofd dat zegt:’Stop met vloeistof maken’. Als de naden dan te smal worden, wordt er weer een start signaal voor de productie van vloeistof gegeven. Dit lijkt een keer of tien per minuut te gebeuren, en dat is precies het ritme waarnaar we zochten”

Diagnose door handoplegging

Helaas is het niet gemakkelijk om aan te tonen dat de schedelbeenderen daadwerkelijk heen en weer gaan. “De beweging van de beenderen is minimaal, zodat je het niet kunt zien”, vertelt dr. Upledger. “Maar je kunt het ritme van het systeem wel met speciale apparaten meten. Bovendien kun je de beenderen voelen bewegen als je de handen op het hoofd legt.”
Door lichte handoplegging kan ook worden vastgesteld of de beenderen bewegen zoals ze behoren te bewegen, of dat ze op één of meerdere plekken ‘vast’ zitten.
Dr. Upledger:”Als de beenderen niet of nauwelijks bewegen, werkt er iets niet goed. Gewoonlijk is er dan sprake van chronische of acute pijn, of een probleem met de manier waarop de hersenen functioneren. We ontdekten dat bepaalde gebieden van de schedel waar de beenderen niet bewegen, te maken hebben met specifieke problemen. Zo is er een speciaal patroon aan beweging bij kinderen met leerstoornissen, en er zijn weer andere patronen bij autistische of hyperactieve kinderen, kinderen met een mentale achterstand of spastische verlamming.”
Ook volwassenen kunnen diverse problemen ondervinden als de schedelbeenderen niet meer bewegen. Het Cranio-Sacrale Systeem omgeeft namelijk de hersenen en het ruggenmerg, die niet alleen de waarnemeing en de beweging regelen, maar ook invloed hebben op verschillende lichaamsfuncties, zoals ademhaling, hartslag en spijsvertering. Op het moment dat het evenwicht in het Cranio-Sacraal Systeem wordt verstoord, kunnen zowel pijn als bewegings- en coördinatieproblemen, orgaanklachten, gedrags- en gevoelsstoornissen ontstaan. Zelfs hormonale problemen kunnen de kop op steken, doordat ook de hypofyse wordt omgeven door het Cranio-Sacraal Systeem.
Dr. Upledger: “De hypofyse is een belangrijke klier en de hersenen, die de werking van andere klieren in het lichaam regelt, zoals de eierstokken, de schildklier en de bijnieren. Als de vliezen in de schedel –waar de hypofyse zich bevindt- niet goed bewegen, zal de hypofyse trager gaan werken. Het gevolg is een laag hormoonniveau.”
Allerlei verschijnselen die worden veroorzaakt door verstoringen in de hormoonhuishouding, zoals prémenstruele klachten, problemen tijdens of na de bevalling en soms zelfs overgewicht, kunnen dus samenhangen met een verstoord evenwicht in het Cranio-Sacraal Systeem.

In beweging gezet

Hoe wordt nu zo’n disbalans in het Cranio-Sacraal Systeem veroorzaakt? De hersenvliezen kunnen te ‘strak’ en de botten onbewegelijk worden ten gevolgen van verschillende lichamelijke trauma’s zoals een val of ander ongeluk, letsel tijdens geboorte, virale infecties, vergiftigingen, hersenbloedingen of operaties.
“De klachten die hierdoor ontstaan, kunnen worden verholpen door beweging te brengen op de plek van de blokkades”, vertelt dr. Upledger. “Stel dat één kant van de schedel stopt met bewegen door een val. Dan zal de andere kant meer gaan bewegen om dit te compenseren. Wat ik dan doe, is de bewegelijke kant een minuut of twintig stilhouden met mijn handen zodat de vloeistof meer druk zal gaan uitoefenen aan de andere kant. Uiteindelijk zullen daardoor de schedelnaden weer open gaan staan en de disbalans is hersteld. In 80% van de gevallen is deze behandeling voldoende. Is dat niet het geval, dan trek ik aan de beenderen die vast zitten.”
“Als het probleem gelegen is in het feit dat het harde vlies om het ruggenmerg niet meer vrij kan bewegen, beweeg ik dit vlies met mijn handen heen en weer door de botten te bewegen waaraan het vlies is vast gehecht; onder aan de rug en op de schedel. Op deze manier heb ik een balletdanser behandeld, die door een operatie op krukken rondliep. Een week later had hij zijn stok niet meer nodig, en twee weken later kon hij weer springen.”
Door de CranioSacraal Therapie kunnen niet alleen beenderen en vliezen weer in beweging worden gezet, ook het ritme van het hele systeem kan worden veranderd.
Dr. Upledger: “als het ritme van het systeem te traag is, zal iemand meestal lijden aan een vorm van mentale achterstand. Als je de beweging herstelt, zal ook de hersenfunctie verbeteren. Bij hyperactieve kinderen, is het ritme juist versneld. Wat je dan moet doen, is het ritme vertragen door met de handen lichte weerstand te geven. Ik heb een keer een hyperactief kind behandeld, dat overal monsters zag en zich onder de keukentafel verstopte. Tijdens de behandeling werd hij zo rustig dat hij spontaan in slaap viel.”

Je eigen kind genezen

Ondertussen hebben dr. Upledger en de door hem opgeleide therapeuten –waar er nu zo’n tienduizend in de Verenigde Staten en twintig in Nederland werken- tal van patiënten geholpen. Naast autistische, hyperactieve en spastisch verlamde kinderen behandelde hij met succes kinderen met leerstoornissen, mentale achterstand, allergieën, spijsverteringsproblemen en emotionele problemen, evenals volwassenen met ernstige aandoeningen zoals multi-infarctdementie (klachten veroorzaakt door een opeenvolging van kleine beroertes), de ziekte van Parkinson, Mutiple Sclerose, hersen- en ruggenmergletsel, chronische pijn, gewrichtontsteking, gehoorproblemen, problemen met het kaakgewricht, hoofdpijn, vermoeidheid en depressie. Je kunt beter vragen welke klachten je niet met CranioSacraal Therapie kunt behandelen,” merkt dr. Upledger dan ook op. “Ik heb de therapie ook toegepast op mijn eigen zoon toen hij op een middag heel ziek werd. Ik voelde dat ik de witte bloedlichaampjes zou krijgen waar ze moesten zijn, door de circulatie op gang te brengen. Zo zou ik dus zijn immuunsysteem stimuleren. Na vijftien minuten behandeling werd zijn koorts plotseling nog hoger en binnen een uur voelde hij zich prima. We leren andere ouders nu ook hoe ze hun kinderen zelf door zo’n crisisfase van een infectieziekte heen kunnen helpen.” Zelfs pasgeboren baby’s kunnen worden behandeld om mogelijke problemen al in de beginfase te corrigeren en te voorkomen. Uit onderzoek is gebleken dat kinderen die niet direct na de geboorte waren behandeld, op latere leeftijd twee keer zo vaak in een ziekenhuis moesten worden opgenomen, dan kinderen die wel CranioSacraal Therapie hadden gekregen.
Een verklaring voor de spectaculaire werking van de therapie is, dat het hele brein beter gaat functioneren.
“Om te beginnen beïnvloeden we de circulatie van de hersenen en ruggenmergvloeistof”, legt dr. Upledger uit. “Deze vloeistof brengt suiker naar de hersencellen (suiker is brandstof voor de hersenen, red.) en verwijdert de afvalstoffen die vrijkomen bij de verbranding. De toegenomen circulatie van de vloeistof verbetert dus de stofwisseling van alle hersencellen, en irritatie door afvalstoffen wordt voorkomen. Bovendien bevorderen we de bloedtoevoer naar de hersenen, waardoor de aanvoer van zuurstof en voedingstoffen verbetert. Zo verhelpen we alle klachten die te maken hebben met een verminderde bloeddoorstroming. En indirect verhogen we de productie van allerlei belangrijke stoffen in de hersenen.” Dat laatste is waarschijnlijk de verklaring voor het feit dat ook patiënten met een depressie van de ene op de andere dag ontstaan, geholpen kunnen worden met CranioSacraal Therapie.
Om van de therapie te profiteren, hoef je trouwens niet ziek te zijn. Mensen die zijn genezen, komen vaak terug voor een behandeling omdat ze zich daarna energieker en vrolijker voelen.

Emotionele trauma’s verwerken

Niet alleen een fysiek trauma, maar ook psychische stress kan het Cranio-Sacraal Systeem uit balans brengen. Dr Upledger: “In situaties van stress ontstaan er zogenaamde stresseiwitten. Deze zorgen ervoor dat de normale hoeveelheid vocht in het bindweefsel vermindert.
De vliezen, die uit bindweefsel bestaan, worden hierdoor strakker en minder bewegelijk. Dat is precies wat ik voel als ik werk met mensen die emotionele problemen hebben.
Met mijn handen kan ik een hoofd letterlijk stijf voelen worden als iemand over een emotioneel geladen onderwerp praat. Als het me lukt het hoofd ‘open’ te laten gaan terwijl de patiënt over die gebeurtenis of situatie praat, verdwijnt ook de emotionele lading ervan.”
Dr. Upledger en medewerkers hebben een bijzondere behandeling ontwikkeld om via het lichaam negatieve emoties en ervaringen als gevolg van een ongeluk of psychisch trauma te ontladen. “Ik ben gaan geloven dat lichaamsweefsels emoties kunnen opslaan, al weet ik niet precies hoe dat gebeurd”, vertelt hij. “Als je een hele symfonie kunt opnemen op een stukje plastic tape, waarom zou iets gecompliceerd als lever of spier dan niet de herinnering aan een gebeurtenis kunnen opslaan?”
Deze herinnering wordt nu met behulp van een speciale behandeling –Somato Emotional Release- opgeroepen en herbeleefd. Hoe gaat dat in zijn werk?
“Stel dat je je pols ooit hebt gebroken. Mijn handen gaan automatisch naar het beschadigde lichaamsdeel, want ik kan voelen hoe dat deel energie uitstraalt. Ik vergelijk het wel met een steen die je in een vijver gooit, waardoor er kringen in het vlakke wateroppervlak komen. Dat abnormale energiepatroon kun je bijvoorbeeld direct voelen als je de voeten aanraakt. Vervolgens houd ik, in dit geval de pols, vast met mijn handen en stuur in gedachten energie in die arm. Heel langzaam begint de pols dan te bewegen, totdat hij de positie bereikt heeft van tijdens het ongeluk. Het kan gebeuren dat de patiënt zich plotseling de val herinnert waarbij de pols is gebroken of deze in gedachten opnieuw beleeft. Op hetzelfde moment stopt het ritme van het Cranio-Sacraal Systeem. Pas als het beschadigde lichaamsdeel hitte begint af te geven, begint het systeem weer te werken En dan is ook de pijn verdwenen.”
Deze bijzondere behandeling kan worden toegepast als aanvulling op de CranioSacraal Therapie; ideaal bij de behandeling van chronische pijn, depressie en angst en klachten die het gevolg zijn van een combinatie van lichamelijke en geestelijke pijn, zoals seksueel misbruik of een andere vorm van geweld. “Deze therapie kan het leven van mensen enorm veranderen”, vertelt dr. Upledger. “Men kan zich ineens trauma’s en ongelukken herinneren die volkomen verdrongen waren.
En als je een probleem verdringt, kunnen er klachten ontstaan waarvan je de oorzaak niet kent. Maar op het moment dat de onderdrukte ervaringen vrijkomen, kunnen ze opnieuw worden beleefd en verwerkt. De klachten die ermee verband hielden, verdwijnen spontaan.”

Wie wil kennismaken met of meer wil weten over CranioSacraal Therapie of over de opleiding tot CranioSacraal Therapeut kan terecht bij:
Upledger Instituut Nederland
www.upledger.nl

U kunt natuurlijk ook een afspraak maken in de
“Praktijk voor Ondersteuning en Advies bij Gezondheid en Herstel”
praktijk@sweers.com




 

K r a n t e n a r t i k e l uit: De Gelderlander van 5 nov. 2003
  door: Floor de Booys
  foto: Do Visser

Een onbekend lichaamssysteem

Steeds meer mensen ’shoppen’ in de gezondheidszorg. Naast de reguliere artsen bezoeken ze therapeuten uit het alternatieve circuit. Zorgverzekeraars vergoeden veel van deze behandelingen. Verslaggeefster Floor de Booys ondergaat een aantal alternatieve therapieën. Vandaag de tweede aflevering: de craniosacraaltherapie.

 

Alleen mijn schoenen moeten uit. Met kleren aan mag ik op de behandeltafel gaan liggen. Craniosacraaltherapeut Loes Ruitenbeek staat aan het hoofdeinde en pakt met beide handen mijn achterhoofd vast.
Haar vingertoppen precies op het aanhechtingspunt tussen nek en achterhoofd en met de duimen op mijn slapen: een van de technieken van de craniosacraaltherapie.

Eén van de handgrepen van de craniosacraaltherapie

“De naam schrikt veel mensen af”, weet Loes Ruitenbeek uit ervaring. “Het ís ook een moeilijk woord en het klinkt een beetje zweverig. Maar het is een zeer concrete therapie.”
In haar kleine terrakleurige behandelkamer is het tijdens de sessie vrijwel helemaal stil. Géén new-agemuziek, wierrook of etherische oliën. Alleen haar handen die rustig de tien basishandgrepen langs de schedel, het ruggenmerg en het bekken uitvoeren.
Loes werkt al dertig jaar als fysiotherapeute. Een paar jaar geleden hoorde ze voor het eerst van craniosacraaltherapie. “Een kennis met chronische nekklachten vertelde enthousiast over een behandeling door een craniosacraaltherapeut. Omdat ik als fysiotherapeut ook vaak mensen met nekklachten of andere chronische pijn behandel, was ik nieuwsgierig naar deze wondertherapie”.
Van het een kwam het ander. Loes deed volgde de opleiding tot craniosacraaltherapeut en heeft sinds anderhalf jaar een eigen praktijk aan huis. Ze werkt ook nog een aantal dagdelen als regulier fysiotherapeut.

Tijdens de behandeling verbreekt Loes af en toe de stilte om te vragen of ik op dat moment iets voel. En bijna elke keer is dat het geval. Zo is ze nog maar net bezig of ik voel een plotselinge felle stekende pijn in mijn linker schouder.
Vreemd, want ik kwam zonder pijn binnen en ze gaat ook niet bepaald grof te werk. Ze legde slechts een vlakke hand onder mijn heiligbeen en een hand op mijn buik. “Via de handgrepen kun je heel goed veranderingen in het craniosacraal ritme voelen. Dat kan op pijn duiden, zoals nu bij jou het geval is. Het is moeilijk uit te leggen wat ik precies voel. Het is heel subtiel. Pulseren is de beste omschrijving. Ergens is het evenwicht verstoord.”
Bij mij heeft Loes waarschijnlijk oude pijn wakker gemaakt. “Je lichaam heeft die pijn als het ware in het geheugen vast gezet. Daar voel je misschien niets van, maar er zit wel een blokkade waardoor de energie niet lekker kan stromen. En daar kunnen veel klachten uit voortkomen. Door deze behandeling word je geconfronteerd met pijn, emoties die je al tijden in je lijf en ziel draagt, zonder dat je je daar bewust van bent”, vertelt Loes terwijl ze de handgreep iets verstevigt.
Gelukkig wordt het niet veel pijnlijker. Ze vraagt me om mijn aandacht te richten op die zere schouder en na te gaan waar de pijn vandaan komt. “Daar moet je niet zwaar over gaan nadenken, maar gewoon zeggen wat het eerst in je opkomt. Sommige mensen krijgen plotseling herinneringen aan oud zeer uit vroege jeugd terug.”
Bij mij gebeurd dat niet. Ik blijf gewoon in het hier en nu op de behandeltafel liggen. Maar door me op de schouder te concentreren, vloeit het vervelende gevoel wel langzaam weg. De rest van de week blijf ik me afvragen waar die pijn zo plotseling vandaan kwam. Misschien neem ik vaak te veel hooi op mijn vork?
Loes is inmiddels overgegaan op een andere handgreep. Ze duwt ligt op mijn keel. Het doet geen pijn, maar geeft me wel een benauwd gevoel en ik raak erdoor geïrriteerd.
“Dat is de reactie die veel mensen hebben. In de keel zetten we onze emoties vast. We hebben vaak letterlijk een brok in de keel. Soms komen die emoties tijdens de behandeling in één keer los. Dat kan heftig zijn.”

Bij mij komt het niet tot een uitbarsting van onverwerkte gevoelens. De rest van de ongeveer één uur durende behandeling verloopt ontspannen. Af en toe voel ik iets tintelen, verder is het een prettige rustige vorm van masseren. De dagen erna heb ik wel het idee dat ik wat emotioneler ben dan normaal. Of verbeeld ik me dat? Ook ben ik me bewuster van mijn lichaam, ik voel dingen beter. “Dat is al winst, want als je je bewust bent van je lichaam ga je minder snel over je grenzen heen. Veel mensen zitten zó in hun hoofd, dat ze hun lichaam helemaal vergeten.”
Het aantal behandelingen wisselt per persoon. Meer dan acht is meestal niet nodig.

Upledger

Grondlegger: De Amerikaanse osteopatische arts John Upledger maakte begin jaren zeventig gewag van het toen nog onbekende craniosacraal systeem. Het bestaat uit vliezen (membranen) en de cerebrospinale vloeistof, die de hersenen en het ruggenmerg omgeven en beschermen. Het craniosacraal systeem strekt zich uit van de botten van de schedel, het aangezicht en de mond –craniale deel- tot aan de botten van het bekken – sacrale deel. Binnen het craniosacraal systeem neemt de hoeveelheid hersen/ruggenmergvloeistof regelmatig toe en af. Het drukverschil dat daardoor ontstaat, veroorzaakt een ritmische beweging ven hersenvlies en schedelbeenderen.

Doel: De craniosacraal therapie probeert dit ritme in evenwicht te brengen. Dat kan verstoord raken door een ongeluk, operatie of zware bevalling. Klachten als hoofdpijn, duizeligheid en oorsuizingen kunnen het gevolg zijn. De craniosacraal therapeut past tien handgrepen toe op schedel, ruggengraat en bekken.

Opleiding: Bij het Upledger Instituut Nederland in doorn wordt sinds 1990 de opleiding tot craniosacraal therapeut gegeven. Als toelatingseis geldt minimaal een basisopleiding op hbo-niveau in de gezondheidszorg. De opleiding duurt drie jaar. Er zijn in Nederland 122 gecertificeerde therapeuten. Een verwijzing door de huisarts of specialist is niet per se noodzakelijk.

Vergoeding: De prijs voor een behandeling ligt rond de € 60. Officieel wordt craniosacraal therapie door de zorgverzekeraars nog niet vergoed. Maar als de craniosacraal therapeut is aangesloten bij de Vereniging van Natuurgeneeskundige Therapeuten is vergoeding vaak wel mogelijk.

Landelijke Promotiedag op 25 september 2004.

- P E R S B E R I C H T -

Een gezond lichaam herstelt zichzelf
Open dag CranioSacraal Therapie 25 september a.s.

Op zaterdag 25 september a.s. organiseert de vereniging voor CranioSacraal Therapie Nederland (UCN), in samenwerking met 9 praktijken verspreid door Nederland, een Landelijke Promotiedag. Presentaties en/of een introductiebehandeling bieden u de mogelijkheid kennis te maken met deze fascinerende therapie en de werking ervan zelf te ervaren.

De kracht van de therapie
Behandeling met CranioSacraal Therapie kan uitkomst bieden bij zeer uiteenlopende klachten: van rug-, buik-, nek-, hoofdpijn en chronische pijn tot duizeligheid, concentratiestoornissen, emotionele problematiek, spanningsklachten en onrust bij kinderen of volwassenen. Ook bij huilbaby's, bij wie door de geboorte een geïrriteerde zenuw in de nek kan leiden tot verkramping in darmen en houding, bereiken we vaak samen met de ouders zeer goede resultaten.

Het zelfherstellend vermogen van het lichaam
Een gezond lichaam is in staat zichzelf te herstellen. Al of niet verwerkte kwetsuren ten gevolge van ziekte, ongeval of stress kunnen het subtiele ritme in het CranioSacraal systeem of in het bindweefselnetwerk verstoren en tot tal van - soms onbegrepen - klachten leiden. Met CranioSacraal Therapie wordt door lichte manuele aanraking het ritme en het bindweefselnetwerk onderzocht en gestimuleerd. Op die manier wordt bijgedragen aan het oplossen van de storing; meestal met een diepe lichamelijke, emotionele en psychische ontspanning tot gevolg.

Wat is het CranioSacraal systeem?
Naast de bloedsomloop en de ademhaling is een derde vitaal systeem van de kruin (cranium) tot de stuit (sacrum) in het lichaam aanwezig: het CranioSacraal systeem. Het systeem bestaat uit de hersenen en het ruggenmerg omhuld door de hersenvliezen, het hersenvocht en de ruggenwervels. Begin zeventiger jaren ontdekte osteopaat John Upledger tijdens het assisteren bij een neuro-chirurgische operatie, een ritmische beweging in de hersenvliezen. Onafhankelijk van hart- of ademritme bewegen de hersenvliezen
zo'n 6 tot 12 keer per minuut. Hij gaf dit de naam CranioSacraal Ritme. Via het bindweefselnetwerk, waarin alle organen in het lichaam met elkaar zijn verbonden, wordt dit ritme doorgegeven én overal in het lichaam gevoeld.

U bent van harte uitgenodigd
In uw omgeving bent u van harte welkom om kennis te maken met CranioSacraal Therapie bij Framo, Dorpstraat 34, 6931 BJ Westervoort (bij Arnhem) waar Adrie Sweers van de 'Praktijk voor Ondersteuning en Advies bij Gezondheid en Herstel' uit Groessen en Monique Vroling van de 'Praktijk voor CranioSacraal Therapie' uit de Bentinckstraat 6 te Arnhem met ondersteuning van collega's deze dag voor u klaar staan. U kunt zich aanmelden voor een presentatie om 10.00 of 14.00 uur. Tevens kunt u een afspraak maken voor aansluitend een gratis kennismakingsbehandeling, telefoon: 0316 - 528541 of 06 - 53949073 / e-mail: praktijk@sweers.com . Kijk ook op www.upledger.nl/landelijkepromotiedag voor meer informatie.


---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Noot voor de redactie:
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met:
Adrie Sweers, Beerenclaauwstraat 1, 6923 PB Groessen, tel.: 0316 - 528541 / email: adrie@sweers.com of
Monique Vroling, Bentinckstraat 6, 6811 EE Arnhem, tel: 06 - 53949073 / email:
paul-monique@macke-vroling.demon.nl