home

vido?

filmarchief

archief

email

Vido's FilmZine

(archief)

week 29

donderdag 19 juli 2007

The Naked City (Jules Dassin, 1948) dvd

There are eight million stories in the naked city. This has been one of them.

Welke film is de mooiste lofzang op New York? Deze week zag ik een goede kandidaat: The Naked City. Net zoals de engelen in Der Himmel Über Berlin (Wim Wenders, 1987) over Berlijn, vliegt de camera in de openingsscène over The Big Apple, beginnend in de punt van Manhattan en zwevend tot aan de wolkenkrabbers tegen de zuidgrens van Central Park. De alwetende verteller (de stem van producer Mark Hellinger die kort na het afronden van de film overleed) vertelt de kijker dat de film is begonnen en wie de belangrijkste spelers zijn. Hij daalt de straten in, leest en interpreteert de gedachten van de gewone man en vrouw op straat en geeft geestig commentaar. Aan de hand van een moordmysterie toont de film ons de machinaties en procedures in het dagelijkse stadsleven. De wijze waarop de New Yorkers hun bestaan hebben gereguleerd wordt net zo helder blootgelegd als later Martin Scorsese zou doen in zijn exposé over de maffia- en het casinopraktijken in respectievelijk Goodfellas (1990) en Casino (1995).

Met de moord op een blond model begint voor de oude politiebaas Muldoon (Barry Fitzgerald) en zijn team het uitgebreide onderzoek. Het vriendje van het slachtoffer, de leugenachtige Frank Niles (Howard Duff), is lange tijd hoofdverdachte. Achternagezeten door de plagerig commentariërende, alomtegenwoordige verteller stropen de agenten Manhattan en Brooklyn af op zoek naar aanwijzingen en bewijsmateriaal. Hun klopjacht gaat tot diep in de vervallen achterplaatsen van de Lower East Side. Terwijl de speciale eenheid van het politiekorps systematisch te werk gaat, krioelt op de achtergrond de nimmer slapende stad rusteloos voort. Slechts een paar scènes zijn in de studio opgenomen, met de stad als achtergrondprojectie. Het merendeel van de film laat New York zien zoals het er in 1947/1948 daadwerkelijk uitzag. The Naked City is een ode aan het multiculturele karakter van de metropool met o.a. een Ierse onderzoeksleider, zich in het zweet werkende Oost-Europese bouwvakkers en een slimme Italiaanse agent met een vet Brooklyns accent. De film komt slechts een paar momenten tot rust, wanneer de jonge, gedreven agent Jimmy Halloran (Don Taylor) van zijn werk terugkomt bij zijn modelgezin op Long Island.

The Naked City heeft elementen uit noir, maar is toch vooral een klassieke politiefilm. Het gaat er iets minder wild aan toe dan in de modernere variant The French Connection (William Friedkin, 1971), maar de achtervolgingen zijn niet minder meeslepend. New York wordt door cameraman William H. Daniels soms afgebeeld als een schilderij. Enkele nachtelijke taferelen zijn te pittoresk om waar te zijn. Misschien wel de mooiste scène is vlak nadat de ouders afscheid hebben genomen van het lichaam van hun vermoorde dochter. Zittend aan de Hudson praten de man en de vrouw na met agenten Muldoon en Halloran. Hun verdrietige dialoog komt langzaam, en vrijwel zonder montage, tot een einde terwijl ver weg op de achtergrond de laatste zonnestraal van de dag geleidelijk verdwijnt in een kier tussen twee wolkenkrabbers. Daar kan zelfs de openingssequentie van Woody Allens Manhattan (1979) niet tegenop, met of zonder Gershwin.

The Naked City verscheen onlangs in volle glorie en vol aantrekkelijke context op het Amerikaanse kwaliteitslabel Criterion (Regio 1)


[home] - [vido?] - [filmarchief] - [archief] - [email]