Vido's FilmZine

Rescue Dawn (Werner Herzog, 2006) bioscoop
Acteur Jeremy Davies) (1969) is een eersteklas zenuwlijer. Zijn oorspronkelijke achternaam is Boring, maar saai kun je zijn acteermethode moeilijk noemen. Davies is zo nadrukkelijk aanwezig in een film, dat je soms vergeet dat er tegenspelers zijn. Bij alle door Davies vertolkte personages zit een steekje los en in alle rollen die ik tot nu toe van hem heb gezien mompelt hij zijn teksten schutterend en nauwelijks verstaanbaar. Geen enkele zin komt ongeschonden uit zijn mond. Hij trekt met zijn hoofd en sluit de ogen wanneer woorden teveel in de weg zitten. Zijn armen bewegen gehaast schokkend, zijn vingers trillen als de laatste stuipen van een stervend vogeltje. Zijn acteerstijl viel me het eerst op in zijn rol als de vertaler die tot zijn schrik door Tom Hanks wordt meegenomen voor de gevaarlijke expeditie in Saving Private Ryan (1998). Zijn eerste scène volgt na de twintig minuten durende slachting op het strand van Normandië en je vraagt je af hoe de bangige zenuwpees de slachting heeft overleefd. Murmelend prevelt hij een zelfgeschreven geestelijk lied in het kannibalistische Ravenous (1999). Zijn nervositeit komt in die film tot een kookpunt als Robert Carlyle zijn ware aard toont en watertandend op Davies af stormt. In de science fictionfilm Solaris (2002) van Steven Soderbergh is hij op vertrouwde wijze danig in de war, onder invloed van de mysterieuze planeet uit de titel waar het ruimteschip boven hangt. Na de voor zijn doen behoorlijk onopvallende verschijning in Dogville (2003) (later gevolgd door een onbeduidende figurantenrol in Manderlay) kwam zijn gekte tot een hoogtepunt in de vertolking van psychopaat Charles Manson in de televisiefilm Helter Skelter (2004). Voor het eerst was het mogelijk bang te worden van een van zijn filmpersonages.

Voor de Vietnamfilm Rescue Dawn van de Duitse regisseur Werner Herzog liet Jeremy Davies zijn Mansonbaard staan. De acteur speelt ditmaal de onbetrouwbare Gene, een soldaat die na meer dan twee jaar opsluiting in een krijgsgevangenkamp de weg flink kwijt is. Gene jammert en zeurt op Daviesiaanse wijze en ziet het ontsnappingsplan van de als laatste gearriveerde gevangene Dieter (Christian Bale) helemaal niet zitten. Een van andere gevangenen is Duane, een geheel tegen zijn reputatie in gecaste Steve Zahn. Zahn hangt in de meeste van zijn films de lolbroek uit en laat zich ditmaal met succes van een verrassend serieuze kant zien. De getypecaste Davies schmiert er ondertussen lustig op los. Alle in de eerste alinea genoemde bewegingen komen aan bod en, het moet gezegd, het is weer heerlijk om naar te mogen kijken, want hoe irritant en voorspelbaar de maniertjes van de markante acteur ook mogen zijn, hij weet de blik van de kijker voortdurend op zijn act te fixeren. De acteur houdt zijn toeschouwers bij de les. Net als Dieter blijf je op de hoede voor het onvoorspelbare gedrag van Gene. Geen moment is duidelijk wat werkelijk omgaat in het brein van de verwarde man. De jarenlange intimidaties van de bewakers, het gebrek aan voedsel en de onheilspellende geluiden uit de ondoordringbare jungle hebben de geest van Gene danig aangetast. Net als Christian Bale in The Machinist (2004) heeft de method actor zich voor de rol uitgehongerd. Hij toont met ontbloot bovenlijf zijn uitpuilende ribbenkas maar al te graag aan de camera's. Naast de acteerprestatie dwingt ditmaal ook de fysieke overgave van Jeremy Davies respect af.

*

Overigens raar om helemaal naar Pathé Arena te moeten fietsen voor een film die beter op z'n plaats is in zaal 4, 5 of 6 van het zich als arthouse afficherende Tuschinkski. Waarschijnlijk dacht de programmeur van Pathé bij het zien van de titel de nieuwste prul van Steven Seagal in handen te hebben en verbande hij Rescue Dawn daarom naar de Bijlmer. Het zal niet geholpen dat een van de productiebedrijven achter de film Top Gun Productions heet.