Vido's FilmZine

Cani Arrabbiati / Rabid Dogs / Kidnapped (Mario Bava, 1974) dvd
Voor het waarderen van Italiaanse genrefilms zul je veel door de vingers moeten zien. Waar bij het gemiddelde meesterwerk weinig tot niets op aan te merken valt, moet je bij het beste filmwerk van Italianen op meerdere vlakken rekening houden met butsen en oneffenheden. Het grootste struikelblok is het gebrek aan getalenteerde acteurs, wat extra bemoeilijkt wordt door het feit dat hun dialogen vrijwel zonder uitzondering pas in postproductie worden toegevoegd. De bewegingen van de monden komen zelden overeen met dat wat je op de soundtrack hoort. De afleiding is het grootst wanneer sommige monden overduidelijk Engels praten terwijl Italiaans de gebezigde taal is. Het acteer- en taaleuvel devalueert onder meer Rabid Dogs. Verzachtende omstandigheid is dat deze film onafgemaakt en dus door invloeden van buitenaf gemankeerd achter de kluisdeur belandde. Voordat regisseur Mario Bava de laatste hand aan zijn thriller kon leggen, overleed de belangrijkste geldschieter aan een hartaanval. Door allerlei rechtenkwesties lukte het pas twee decennia later met hulp van Duitse actrice Lea Leander (echte naam: Lea Krüger) Rabid Dogs uit de vergetelheid te halen. Alle dialogen konden alsnog worden toegevoegd, zij het met bijna allemaal andermans stemmen, en de film kreeg eindelijk zijn late, eerste officiële première midden jaren negentig. De versie van Leander (onder de alternatieve titel Semaforo Rosso) blijkt geenszins de definitieve versie. Dit jaar verscheen op Anchor Bay (Regio 1) een dvd met twee alternatieve versies van Rabid Dog: de originele film met een nieuwe titelsequentie en een eentje onder de titel Kidnapped, onder auspiciën van producer Alfredo Leone (die het in de jaren zeventig verdomde de film te ondersteunen), met een nieuwe score en nieuwe extra scènes waarbij Bava's zoon Lamberto betrokken was. Het is na het bekijken van beide versies lastig te zeggen welke van de twee de beste is. De typisch Italiaanse mankementen overschaduwen in beide gevallen de geslaagde momenten.

Het origineel gaat voortvarend van start. We zijn direct getuige van een brute overval door vier gemaskerde mannen op een geldloper bij een farmaceutisch bedrijf. Tijdens de vlucht wordt de bestuurder van de vluchtauto dodelijk getroffen door de bewakingsdienst. Een andere kogel slaat een gat in de benzinetank. De achtervolging komt tot een tijdelijke stilstand als alle benzine weggelekt is. De drie rovers rennen een parkeergarage in, steken een willekeurige vrouw neer en houden de politie van zich af door Maria (gespeeld door Leander) te ontvoeren. Ze rijden met haar weg en verruilen bij een rood stoplicht hun gestolen wagen voor de auto die voor hen staat te wachten, bestuurd door de oudere man Riccardo (Riccardo Cucciolla). We hadden Riccardo al een paar keer gezien in de parallelle montage, nerveus over de weg rijdend met achterin een kind gewikkeld in een deken. Het jochie is door ziekte verdoofd en moet naar het ziekenhuis. De rovers hebben andere plannen en nemen hun slachtoffers mee op een woeste rit de stad uit richting onbekende bestemming.

Cucciolla is de enige acteur met aantoonbaar acteertalent. Hij zet Riccardo beheerst neer. Leander doet weinig meer dan angstig kijken. Van de drie kidnappers acteert Doc (Maurice Poli) het minst erg. Hij is het brein achter de overval, maar is niet bij machte de twee geflipte handlangers onder controle te houden. Thirty-two (gespeeld door Luigi Montefiori a.k.a. George Eastman, bekend als de foetusetende griezel in Antropophagus) en Bisturi (op de credits vermeld onder de crimineel klinkende naam Aldo Caponi, maar in werkelijkheid de rockster Don Backy) proberen elkaar te overtreffen in buitenissigheid. Caponi, de man met het dodelijke mes, is het ergst. Hij behoort tot het soort acteurs dat denkt dat krankzinnigheid onlosmakelijk verbonden is aan de hysterische lach, al helemaal als hij zijn eigen gekte ter discussie stelt. (Do you think I'm crazy? Woohahahahahahahaha!). De flink uit de kluiten gewassen Montefiori excelleert in het rollen met zijn ogen. Er wordt veel geschreeuwd in de auto. Dat het nog veel erger kan bewijst actrice Maria Fabbri wanneer ze in de laatste fase geïntroduceerd wordt als nietsvermoedende, onuitgenodigde liftster. Haar mond blijft geen seconde dicht en als deze kakeltante ook nog eens een uitzinnige versie begint te zingen van It's A Long Way To Tipperary lijkt ook voor de toeschouwer moord de enige mogelijke optie. Het liedje is wijselijk weggelaten uit Kidnapped.

De flitsende start van Rabid Dogs wordt in de rest van de film nergens meer geëvenaard. Wat overblijft zijn de spanningen tussen ontvoerders en hun slachtoffer, gefilmd in de kleine ruimte van de auto. Alfred Hitchcock wist zich wel raad met zulke afgebakende ruimtes (check vooral diens Lifeboat uit 1944) - Bava moet het vooral hebben van de momenten buiten de auto. Bij elke stop is het de vraag of een van de ontvoerden durft te ontsnappen. De eerste poging van Leander, de benen nemend tijdens een sanitaire stop, wordt in de originele filmversie begeleid door een slap mopje muzakfunk met hoofdrol voor een geslachtsloze blazerssectie. De score van Stelvio Cipriani bevindt zich in een compleet ander universum en heeft geen enkel verband met het kat- en muisspel van Maria en haar twee krankzinnige achtervolgers. De jacht rondom een verlaten boerderij eindigt in een akelig, vrouwonvriendelijk moment (zie foto) dat volgens vele commentatoren veel wegheeft van de confrontaties in het naargeestige The Last House On The Left (Wes Craven, 1972), een productie die Bava zeker gezien zal hebben. De muziek en de effectieve stiltes zijn tijdens hetzelfde moment in Kidnapped stukken beter, al heeft de soundtrack in deze nieuwe filmversie last van een ingeblikt geluid dat onaangename herinneringen oproept aan het werk van Jan Hammer. Het wanstaltige liedje Hold On To Me in de aftiteling van Kidnapped, gezongen door Simona Patitucci, zou zelfs op het Eurovisie Songfestival weggehoond worden. Kidnapped krijgt ook strafpunten voor het monteren van politieactiviteiten tussen de achtervolgingsscènes door, soms gebruikmakend van archiefmateriaal. Hierdoor sneuvelt de parallelle montage met Riccardo. De nieuwe versie bevat vlak na de roofoverval ook een telefoongesprek tussen een bezorgde moeder en een politieagent. Haar rol in het verhaal maakt de onverwachte ontknoping niet verrassender dan in de originele versie en is daarom compleet overbodig. Beide versies geven geen antwoord op de vraag waarom de ontvoerders zolang met hun slachtoffers blijven rondrijden en waarom Riccardo op een cruciaal moment de gelegenheid niet aangrijpt zich te ontdoen van zijn ontvoerders (het enige, maar niet afdoende antwoord: omdat de films dan voortijdig zijn afgelopen).

Rabid Dogs is een uitzonderlijk realistisch geval in het anders zo fantasierijke oeuvre van Mario Bava. Het verhaal wordt voor de verandering eens niet geregeerd door het bovennatuurlijke. Ditmaal geen geesten, seriemoordenaars, ruimtewezens of superhelden. Volgens de kenners is de film een van de betere thrillers in de Italiaanse cinema. De beste scènes ogen zeer vitaal voor de toen al zestigjarige regisseur. De originele versie komt met moeite als winnaar uit de bus. Ondanks de gebreken is Rabid Dogs geen saaie film, maar diezelfde gebreken maken het mij moeilijk het werk als een meesterwerk te bestempelen. Voor de broodnodige context bevat de Amerikaanse dvd naast een kort featurette ook het deskundige commentaar van Bava-biograaf Tim Lucas die zo te horen enkele hoofdstukken voordraagt uit zijn meest recente boek.