Vido Liber

Kiss Of The Damned (Xan Cassavetes, 2012) Blu-ray (4)
Only Lovers Left Alive (Jim Jarmusch, 2013) bioscoop (8)

Niet alleen vampiers gaan heel lang mee, ook de vampierfilm lijkt het eeuwige leven te hebben. Na de op tieners gerichte Twilight-filmreeks (2008-2012) en het oogstrelende Byzantium (2012) verschenen onlangs Kiss Of The Damned (dvd/Blu-ray op het Britse label Eureka!) en Only Lovers Left Alive (sinds 6 februari in de Nederlandse bioscoop). Het vampierbestaan gaat gepaard met overbekende terugkerende gebruiken en rituelen. Je herkent een creatieve filmmaker aan de manier waarop zij of hij de aloude clichés weet te omzeilen. Xan Cassavetes biedt in haar speelfilmdebuut Kiss Of The Damned geen nieuwe invalshoeken. Ze benadrukt de link tussen vampirisme en seksualiteit door het verse vampierstel Djuna (Joséphine de La Baume) en Paolo (Milo Ventimiglia) regelmatig in bed te filmen. Dierlijke instincten vormen ook de drijfveer wanneer het jonge stel ‘s nachts de bossen afstroopt op zoek naar kloppende slagaders van herten. Hun idyllische relatie wordt bedreigd door de komst van Djuna’s wilde jongere zus Mimi (Roxane Mesquida). Verder dan een gelikte ode aan gotisch getinte Italiaanse genrefilms uit de jaren zeventig komt Cassavetes niet. Ik had meer verwacht van de dochter van regisseur John Cassavetes.

Voor een frisse visie op de hedendaagse vampier moet je bij Jim Jarmusch’ Only Lovers Left Alive zijn. Het begint al goed met de casting van Tom Hiddleston als Adam en Tilda Swinton als Eve. Hiddleston lijkt weggelopen uit een videoclip van The Sisters Of Mercy, vooral als hij een zonnebril draagt, en de lijkbleke Swinton wekt in bijna al haar films de indruk niet van deze wereld te zijn. Hun personages zijn door de eeuwen heen diverse keren met elkaar getrouwd, maar leven aan het begin van de film gescheiden - Adam als muzikale kluizenaar in Detroit en Eve in het relaxte Tanger. Ze hebben allebei hun eigen manier om aan vers bloed te komen. Eve haalt vers getapt bloed bij niemand minder dan de Britse dichter Christopher Marlowe (John Hurt). Het bloed wordt uit een elegant antiek glaasje gedronken en brengt de drinkers in een gelukzalige bedwelming. De sombere Adam heeft behoefte aan meer dan alleen virtueel contact met Eve en op zijn verzoek neemt ze een nachtvlucht naar de VS. De komst van Eve’s zus Ava (Mia Wasikowska) brengt de nodige complicaties met zich mee. Die wending is de enige grote overeenkomst met de plot van Kiss Of The Damned.

De moderne vampier in Only Lovers Left Alive is een bohemien met een levensstijl van een dichter of rockster. Hij zondert zich af van de rest van de wereld om zich ongestoord te wijden aan het creëren van mooie dingen. Om een of andere reden horen daar verdovende middelen bij. De behoefte aan bloed als metafoor voor drugs lijkt onschuldig in de film, maar de recente dood van acteur Philip Seymour Hoffman heeft ons er weer aan herinnerd dat heroïne verre van sjiek is. Verslaving is de schaduwkant in het toch al zo duistere vampierbestaan. Wat Adam en Eve toch zulke aantrekkelijke wezens maakt, is het feit dat ze in tegenstelling tot de klassieke vampier geen parasieten hoeven te zijn om eeuwig in leven te blijven. Adam haalt zijn portie bloed via een tussenpersoon in het laboratorium van een ziekenhuis en rekent netjes af. Niemand hoeft in zijn aanwezigheid bang te zijn voor tanden in de nek.

Het paar laat de mensheid met rust omdat ze de menselijke kunsten zo waarderen. Eve draagt de wereldliteratuur met zich mee en Adam eert schrijvers, regisseurs en muzikanten door een muur in zijn woning vol te hangen met kunstenaarsportretten. Ze hebben in hun eeuwenlange leven veel befaamde kunstenaars ontmoet en Adam heeft enkelen van hen volledige composities geschonken. Vampiers Adam en Eve hebben minstens 500 jaar kunstgeschiedenis in levenden lijve meegemaakt en zijn hoeders van het mondiale culturele erfgoed. Kunst is kwetsbaar en daarom maken ze zich grote zorgen over de aftakeling van de westerse wereld. Wat dat betreft zijn de geruïneerde buitenwijken van Detroit een perfecte filmlocatie. In deze stad veranderen schitterende theaters in parkeergarages.

Only Lovers Left Alive is ook als muziekfilm geslaagd dankzij een fijne score van luitist Jozef van Wissem en Jim Jarmusch’ eigen band SQÜRL. De soundtrack wordt aangevuld met 7”-singles van Wanda Jackson en Charlie Feathers, optredens van spacerockband White Hills en de Libanese zangeres Yasmine Hamdan en de lekker foute seventies discoplaat Soul Dracula van Hot Blood (het filmpje dat in de film is te zien staat helaas niet op YouTube). Tussen de portretten aan Adams muur van schrijvers als Edgar Allen Poe, Kafka en Oscar Wilde hangen onder anderen Jimi Hendrix, Iggy Pop, Joe Strummer en Joan Jett. Gitaristen zullen met toenemende jaloezie toekijken hoe Adam de ene na de andere bijzondere gitaar uit de koffers haalt.