home

live

platen

artikelen

film

vido?

archief

email

Vido's LogZine

LIVE


12 januari 2002

Noorderverslag: een spoor van herinneringen

De trein zet zich in beweging. Een kleine tweeëneenhalf uur heb ik tijd voor het ordenen van de indrukken die afgelopen avond en nacht zijn opgedaan. Niet eenvoudig als je een plastic beker bier in de hand hebt gehouden in plaats van pen en papier. Ik sluit de ogen en graaf in het geheugen terwijl de felle winterzon als een stroboscoop tussen de voorbijschietende bomen dwars door mijn gesloten oogleden flitst. Van station tot station komen de beelden terug.

12.38 uur, station Groningen: de aanvang - Het is de eerste editie van Noorderslag waarbij ik van tevoren geen bands in het programmaboekje heb omcirkeld. Er speelt niets op het festival dat ik perse wil zien. Geen probleem, dan ga gewoon een avondje bandhoppen, zappend langs de zalen, in de hoop vanzelf aan de grond genageld te blijven bij een nieuwe ontdekking of solide set van een oude favoriet. In het eerste half uur Noorderslag lijkt er niet veel bijzonders te gebeuren. Mensen staan in de rij bij de garderobe en muntjesloketten en hebben even geen tijd voor Peel Seamus. De DJ draait zijn platen voor een vrijwel lege Binnenzaal. De Kleine Zaal lonkt niet, want ik heb geen trek ik Birgit. Grote Prijswinnaar Zober trapt af in de Foyer, geholpen door invaldrummer Ro Krom. Is dit het laatste grote optreden van een band die dankzij de VPRO dit jaar kunstmatig in leven wordt gehouden? Aan de mannen uit Kampen de taak mijn twijfels over hun houdbaarheid te weg te nemen.Vanavond gaat ze dat niet lukken, voornamelijk tegengezeten door mijn zeer recent gevormde en daardoor onwrikbare negatieve mening over de band en ondanks het feit dat ik het heel knap vindt hoe krachtig reus Niels met kopstem krijst over een dreigende tweeakkoordenbegeleiding. De finale van de Grote Prijs is een te verse herinnering en ik wil niet 's nachts de slaap proberen te vatten met de melodie van Yerushalaim rondspokend in mijn hoofd.

12.44 uur, station Haren: een vroeg hoogtepunt - Beneden, in de Kelder, omgedoopt tot Music Maker Discovery Stage, staan vanavond de veelbelovende jonge talenten. Althans, dat doet de naam van de ruimte vermoeden. Iemand van de organisatie heeft bedacht dat het podium direct rechts van de ingang de beste plek heeft. Verkeerd gedacht. De hele avond lukt het slechts met grote moeite een weg te banen door de groepen mensen die voor de te smalle ingang blijven staan. Aangezien heel veel bezoekers Stuurbaard Bakkebaard willen uitproberen, is doorzettingsvermogen nodig om een redelijke plek te vinden waar je niet ingeklemd staat en rechtop wordt gehouden door je naaste omstanders. SB is een lichtelijk melig trio uit Haarlem. Ze kondigen nummers aan in nep-Deens en nep-Frans en zingen over chocolaatjes. Een maatje van me vindt ze klinken als de cabaretversie van Fun Loving Criminals. Het is volkse rock gezongen in zelfverzonnen taaltjes en uitgevoerd door straatmuzikanten die het bierkrattenpodium zijn ontgroeid en dankzij de elektronische versterking indruk maken. De contrabassist zet zijn grote instrument even opzij voor een bewust richtingsloze tettersolo op tuba. Hij eindigt dicht bij de microfoon voor de oorverdovende imitatie van een scheepstoeter. De muzikanten spelen de ruw uitgevoerde verzameling liedjes losjes, zonder zichtbare zenuwen. In de toekomst mogen ze wat mij betreft de niets toevoegende gimmick van de vervormde extra microfonen weglaten. Ik spits de oren voor het opvangen van spontane reacties in het publiek. Zo te horen zijn de mensen enthousiast en ontvankelijk voor de muzikale capriolen. Het label Munich schijnt interesse te hebben in het kant-en-klare debuutalbum van Stuurbaard Bakkebaard. Het zal me niet verbazen als dit optreden het label over de brug heeft gehaald.

12.58 uur, station Assen: glad en glibberig - Ligt het aan mij of is de Oosterpoort veel meer afgeladen dan de vorige edities van Noorderslag? Of is de verdeling van bands over de verschillende zalen ongelukkig uitgevallen een staan heel veel mensen op het zelfde moment opeengepakt bij een act terwijl de andere zalen nauwelijks gevuld zijn? De Marathonzaal is laag en klein. Het podium is moeilijk bereikbaar en niet hoog genoeg zodat je snel tegen ruggen aan kijkt. Floris is op zijn komende album loungy met een bite. De cd krast en kraakt onder stoffige en kaal gehouden triphop. Live is daar niets van terug te horen. Dit is jazzdance zoals dat pakweg tien jaar geleden kortstondig populair was. Nette, strak in het pak gestoken lottoballenmuziek zonder een greintje ziel. Dit houd ik niet eens een half nummer vol. Het Groningse Klein vs. Fatmen zitten met hun lichte, ironische funkrock niet ver af van het technisch gefröbel van Floris. Ditmaal wordt er gezongen, maar dat maakt de nummers niet minder inwisselbaar. De invloed van Ween zit te ver verstopt in de drang naar een perfecte uitvoering. Het is perfectie die doodslaat, wat ook geldt voor Tasha's World uit Rotterdam. De tussen de nummers Engels pratende zangeres doet heel erg haar best een eigen draai te geven aan het eigenzinnige voorkomen van Erykah Baduh. Ze heeft een grote band achter zich staan vol muzikanten die stuk voor stuk hun instrument helemaal de baas zijn. Het is knap en voorzichtig groovy gespeeld en zuiver meerstemmig gezongen. Het is muziek die wil behagen en daarom alle eigenheid en avontuur buiten de deur houdt. Ik wil geprikkeld worden. Op een festival, Noorderslag incluis, wil ik me laten confronteren, op het verkeerde been gezet worden, unieke geluiden horen. Al is het maar voor even.

13.06 uur, station Beilen: Zwolle nadert - Legowelt leeft in een ander tijdperk. Tien minuten probeer ik in hun electro een vleugje van nu te vinden. Het is er niet, zelfs geen incidenteel flintertje. Het enige verschil met de jaren tachtig is de laptop op het podium. Als je het verleden wilt herhalen is het gebruik van de computer mij te gemakzuchtig, hoe lekker de geluiden ook kunnen zijn die het duo er uit tevoorschijn tovert. In tegenstelling tot de Noorderslagprogrammeurs dacht ik dat de electro-revival allang over zijn hoogtepunt heen was. Het publiek laat het in ieder geval massaal afweten in de Binnenzaal. Achter in de Foyer kom ik een van de vele groepjes met bekenden tegen. Noorderslag betekent mensen ontmoeten, handen schudden, drankjes uitdelen, goede wensen voor het nieuwe jaar uitspreken en meningen over zojuist meegemaakte optredens uitwisselen met mensen die er verstand van hebben. Je hoeft geen band te zien om een geslaagde avond te hebben. In de verte spelen de scholieren van Di-rect. Ze klinken als een Telekidsuitvoering van Kane. Di-rect is een kloon van een kloon. Snel afscheid nemen en terug naar de Kelder. Het is er relatief rustig, alle gelegenheid een strategische plek uit te kiezen voor het vormen van een goed oordeel over de Zwolse band Soaptrip. Mag ik even hardop een vermoeden uitspreken waarom Soaptrip op Noorderslag staat? Het heeft weinig met muziek te maken. Een van de recente Noorderslagprogrammeurs komt namelijk uit Zwolle. Het lijkt me heel sterk dat hij niet bevriend is met de band of op zijn minst met iemand die nauw bij de band betrokken is. Zit ik er ver naast? Soaptrip heeft niets te zoeken in de Oosterpoort. Ik heb niets tegen depressieve rock, integendeel, hoe beter het wordt uitgevoerd, hoe opgewekter ik wordt. Soaptrip denkt echter dat je depressiviteit moet omzetten in lusteloze composities, gezongen met een stem die niet treurt maar zeurt, voortgetrokken door apathische drums en zonder enige aanwijsbare persoonlijkheid op het podium.

13.15 uur: station Hoogeveen: de hoofdprijs - De Popprijs. De grote traditie op Noorderslag. Dat wil je eigenlijk niet missen. Dankzij onze bronnen weten we sinds 8 uur wie het gaat worden. In tegenstelling tot een van de lekkende juryleden houden mijn maatje en ik plagerig de kaken stijf op elkaar als een echtpaar uit Meppel uit het gesprek dat we met hen hebben opmaakt dat we meer weten dan de bedoeling is. Ze gokken zelf op Kane, Anouk of Krezip (in die volgorde en hopend op een veer in de reet van elk lid van de laatstgenoemde band). Ik ben blij dat het niet Kane wordt. Aangezien zij het afgelopen jaar een nieuwe plaat hebben uitgebracht en met hun semi-alternatieve aanval op de hitparades menig successen hebben behaald, ligt het voor de hand dat zij een van de grote kanshebbers zijn. Ik snap echter niets van de achtergronden van de Popprijs. Het is geen oeuvreprijs, waardoor een band als Normaal (ik noem maar wat) afvalt. De Popprijs is er voor de Nederlandse artiest of groep die in het afgelopen jaar een belangrijke muzikale bijdrage heeft geleverd aan de Nederlandse popmuziek. Logischerwijs denk je dan aan De Kift (het jubilerende gezelschap is multidisciplinair, doet aan creatief (her)gebruik van Nederlandstalige teksten, hanteert een grillige manier van arrangeren binnen een volksmuziekcontext, is uit de polderklei getrokken, heeft een talentvolle voorman met een respect en bewondering afdwingende sterke persoonlijkheid, is uniek en niet inwisselbaar met andere groepen) en aan Solex (ook iemand met een eigen, afwijkend geluid en originele, poppy ideeën over de rangschikking van in de popcultuur voor handen zijnde geluiden). Een prijs geven aan Kane zou waardering betekenen voor de Nederland in zijn greep houdende kopieerdrift en de ontkenning van het bestaan van een eigen muzikale identiteit. Een Popprijs voor Kane zou voor vele Nederlandse bandjes een verkeerd signaal zijn en de klooncultuur in stand houden. Alles liever dan Kane. Dan maar Anouk. Ik kan geen enkele prijzenswaardige muzikale bijdrage van haar kant aan onze popcultuur bedenken. Anouk is enkel en alleen bijzonder en een ster vanwege buitenmuzikale redenen. Het is haar onverzettelijkheid uitstralende lichaamstaal. Haar brutaliteit. Het is het spel met uiterlijk en imago, zich uitdrukkend in ondermeer twee stoere gouden voortanden. Het is haar eigenwijze geknok voor onafhankelijkheid. Anouk zegeviert omdat ze doet wat ze wil, niet over zich heen laat lopen en weigert uitgebuit te worden. Haar voorkomen suggereert een moderne vorm van feminisme in de door mannen gedomineerde rockcultuur. Is haar persoonlijkheid en de verheerlijking van het sterrendom zoveel prijsgeld waard? Het schijnt. De muziek die ze maakt is een aaneenschakeling van uitgekauwde rockclichés gezongen met een overdreven Amerikaans accent. Ze biedt niets dat een eigen, Nederlandse identiteit vertegenwoordigt. Het lijkt me niet verkeerd als de persoon Anouk een inspiratie kan zijn, over een positieve invloed van haar repertoire op de Nederlandse popmuziek ben ik minder zeker.

13.27 uur, station Meppel: een plek voor nieuw talent - Niemand in de zaal lijkt te durven klagen als Anouk's naam wordt genoemd in de Grote Zaal, het doek opengaat en de duidelijk zichtbaar zwangere zangeres naar voren loopt. Niemand haalt het in zijn hoofd bier naar haar te gooien, wat volgens mij ook niet gebeurd zou zijn als ze niet zwanger was geweest. Anouk wekt blijkbaar ontzag op. Niemand ontgaat de arrogantie wanneer de zangeres zegt dat ze de prijs veel eerder had verwacht. Niemand protesteert. Begeleid door akoestische gitaar zingt Anouk een liedje, omdat dat nu eenmaal van haar verwacht wordt bij deze prijsuitreiking. Bij het refrein verlaat ik de circustent en ruil ik de zangeres in voor een Anouk-in-wording. Het gaat om de zangeres van de zeer jonge groep Elfi-Jarz, drie meiden en twee jongens uit Helmond. Muzikaal gezien klinken ze als het eerste de beste schoolbandje. Het ontbreekt de muzikanten vooralsnog aan talent voor het aanbrengen van verfijning in de wel heel erg basale alternatieve rock. De zangeres zou een rolmodel kunnen worden voor Marokkaanse meiden in Nederland. Ze koketteert geen moment met haar afkomst. Ze is helemaal zichzelf ondanks de priemende podiumlampen en de op scherp staande pennenlikkers in de Kelder. De natuurlijke zangeres heeft ontzettend veel plezier en wil de euforie met ons delen. Haar zang is even zuiver als krachtig, haar zware Brabantse accent is aandoenlijk. Ze moet echter geen Engelse teksten gaan zingen, want die zijn zo krom als Willem van Hanegem. Ik vermoed dat label Virgin er op gokt dat Elfi-Jarz de nieuwe Krezip gaat worden.

13.48 uur, station Zwolle: entertainment - Het is me halverwege het festival duidelijk dat ik niet hoef te hopen op een revelatie. Dan zijn er verschillende opties. Ik kan met een zuur gezicht in elke zaal een hoekje opzoeken en daar als een loopse kat azijn gaan pissen. Ik kan gaan klagen bij elke voorbijganger met wie ik per ongeluk oogcontact heb. Ik kan heel veel biertje tegelijk bestellen, me centraal positioneren en mezelf richting vergetelheid zuipen (verbazingwekkend hoeveel mensen dat daadwerkelijk staan te doen in de Oosterpoort). Een andere mogelijkheid is naar buiten te lopen, de kou in, op zoek naar mijn hotel en daar de dekens over mijn hoofd te trekken. Ik kies voor een vijfde optie: ik ga Noorderslag beleven zoals het blijkbaar bedoeld is. Het festival in de Oosterpoort is niet meer dan een feestje. Tien jaar geleden vierden we dat soort feestjes in de Flamingozaal van Artis. Ze werden georganiseerd door een of ander overkoepelend HBO-comité en je kon er als student ongelooflijk uit je dak gaan bij The Bob Color, in die tijd de hardst werkende band van Nederland (naar eigen zeggen). In de Oosterpoort staat in elke zaal een Bob Color (op een enkele uitzondering na zoals het sombere Suimasen, het eerder gesignaleerde Soaptrip en de niet nader te classificeren en deze avond door mij gemiste band De Kift). In de Foyer staat de feestneus-Bob Color (Luie Hond, Jovink), in de Kelder de aanstormende Bob Color, in de Entreehal de hiphop- en r&b-Bob Color en in de Binnenzaal de dance-Bob Color. Entertain us, roept het publiek en geëntertaind zullen ze worden. Hier is geen plek voor introspectie, vernieuwing en originele invalshoeken. Als ik me vanavond wil vermaken moet ik mijn zoektocht naar het bijzondere staken en me overgeven aan het gedachteloze feestgedruis. Dance the night away. Dat is wat ik doe.

14.30 uur, station Amersfoort: uit de bocht - Black Market Audio speelde eerder deze maand op een bruiloft. Het is slechts een kleine stap van bruiloft naar de Oosterpoort. De eerste paar nummers vermaak ik me door naar Peter Sellers en Jacques Tati te kijken, verwerkt als ze zijn in de begeleidende video's op twee grote schermen. De bebrilde oude mannen van Black Market Audio spelen gemakkelijke deuntjes die steeds meer dansbaar worden naarmate het optreden vordert. De sampler braakt citaten vol stereotypen geleend uit de Hollywoodcultuur van de jaren vijftig en de Japanse en zwarte cultuur. De behaaglijke ritmes nodigen uit tot eerste voorzichtige danspassen. Als het laatste applaus is verstomd ga ik naar de Marathonzaal, verveel ik me enkele maten stierlijk bij de gladjakkers van Total Touch-imitatie Rose (de zangeres heeft een gouden strot, laat ik dat vooral niet ontkennen), vervolg ik snel mijn houterige swing bij de krachtige Britpop van The Sheer in de Kelder (wat zijn hun Hammondpartijen toch lekker!) en vlieg ik helemaal uit de bocht bij de dance meets rock van Mimezine. Zangeres Vera heeft een uitstraling waar je tegenwoordig een Popprijs mee kunt winnen. In tegenstelling tot Anouk zoekt Van der Poel subtiel naar onverwachte noten die plezierig dissoneren met de vierkwartsbreakbeats van de liveband achter haar. Here I Am, zingt ze, en ik zing met haar mee. Drie voor de hand liggende woordjes om mijn bestaan op deze planeet kracht bij te zetten en onze tijdelijke, collectieve zorgeloosheid te vieren.

Iets over 15.00 uur, station Amsterdam Centraal: thuis - Na de fietstocht tegen de wind in, schrijf ik het Noorderverslag 2002 terwijl het nieuwe album van The Notwist op de achtergrond speelt. Pick up the phone, smeekt Markus Acher op onderkoelde wijze. And answer me at last. Today I will step out of your past. Zit er zomaar een brok in mijn keel. Waar komt die toch vandaan? Bijna zou ik vergeten dat muziek meer is dan entertainment en in het gunstigste geval gemaakt is om in het achterste van mijn ziel te kruipen. Geen enkele band die ik gisteren zag heeft de moeite gedaan die verborgen plek op te zoeken. Ik heb niets tegen plezier en heb een heel fijn weekend gehad, maar is diepgang in de popmuziek teveel gevraagd op een festival?

Tekst: Vido Liber (eerder verschenen op de site van de Subjectivisten, zondag 13 januari 2002)


Oude live-recensies staan in het archief.
[home] - [live] - [platen] - [artikelen] - [film] - [vido?] - [archief] - [email]