home

vido?

filmarchief

archief

email

Vido's FilmZine

(archief)

4 april 2005

Schrootvaders: Einstürzende Neubauten in Paradiso

Als je in de popmuziek een 25jarig jubileum viert zit je redelijk dicht tegen bejaardheid aan. Het haar dunner, de buik breder - het gaat er allemaal niet beter uitzien. De oudere mannen van Einstürzende Neubauten zijn ver verwijderd van de jonge wilden van weleer. Ergens begin jaren tachtig zag ik de band voor het eerst, op televisie tijdens een liveprogramma op de VPRO met allerhande Berlijnse new wave bandjes waarvan de meeste de tand des tijds niet hebben doorstaan. Zulk groots lawaai, voortgebracht op een imposante berg metaalafval, had ik nog niet eerder gehoord en zulke maniakaal opengesperde ogen als die van de schril krijsende Blixa Bargeld hadden mij nog niet eerder aangestaard. Ze vlamden onder een bos haar dat deed vermoeden dat de vocalist permanent zijn vinger in het stopcontact hield. Reken maar dat ik onder de indruk was.

De gevaarlijk oogopslag is allang verdwenen (al zal de man van het podiumgeluid in Paradiso daar anders over denken). De mannen van Neubauten zijn mild geworden en betreden het podium netjes gestoken in zwarte pakken. Blixa maakt tegenwoordig grapjes en de band speelt met alle plezier een setje Greatest Hits, van het album Kollaps uit 1981 tot en met het titelnummer van Perpetuum Mobile uit 2004. De gemoedelijkheid die de Duitsers tentoonspreiden is gelukkig nog altijd te subversief voor het vaste publiek van De Heeren van Aemstel, en het feit dat er met de jaren flink wat ballads in het repertoire zijn geslopen wil nog niet zeggen dat in Paradiso aanstekers of desnoods vlammenwerpers in de lucht gestoken worden, ook niet bij het a capella gezongen Salamandrina. Huiselijk is het optreden zeker. Het bijna dansbare, industrieel opzwepende Yü-Gung (Fütter Mein Ego) wordt opgedragen aan de in het publiek aanwezige schrijfster Karin Spaink en Haus der Lüge aan de overleden Paus (zijn geest gooit achterin de zaal blij zijn mijter in de hoogte). Het knusse samenzijn wordt bekroond met een tongbrekende portie publieksparticipatie in het nummer Was Is Ist (Was ist ist/Was nicht ist ist möglich/Nur was nicht ist ist möglich - probeer dat maar eens een paar keer achter elkaar te zeggen). Blixa moet een tekstvel gebruiken om het nummer tot een goed einde te brengen. Het valt niet altijd mee om eigen materiaal te moeten coveren.

Omringd door metalen speeltjes en andere tot percussie omgebouwde industriële brokstukken speelt Neubauten voor het eerst sinds ongeveer vijftien jaar het antieke Sehnsucht. Z.N.S. van de plaat Halber Mensch krijgt tijdens deze jubileumtournee voor het eerst een liveuitvoering. Het nummer was midden jaren tachtig te complex om voor publiek uit te voeren, maar nu, onder aanvoering van de opzichtig tellende gitarist Alexander Hacke (de Cornelis Vreeswijk van de band), halen de creatieve afvalverwerkers met enige moeite toch de eindstreep. Na een onzekere start, en technische problemen rondom de monitoren van Blixa, oogt en klinkt Neubauten meer ontspannen, waar vooral de langzaam opgebouwde lange nummers van profiteren. N.U. Unruh (de Bruno S. van de band) haalt links achterin onverstoorbaar de ene machine na de andere uit zijn werktas, waaronder een vonkende slijpmachine, een boormachine en de aan elkaar geplakte draaiende blikjes die je op de hoes van Perpetuum Mobile kunt zien. Voor een heuse solo zwaait hij kortstondig vier met touwen aan elkaar verbonden blikken over zijn hoofd en beukt hij als een barbaar deuken in de bühne. De overige muzikanten doen voor alle zekerheid een stapje terug. Toetsenist Ash Wednesday (de Ad Visser van de band) houdt zich sowieso zwijgend op de achtergrond. Blixa beperkt zich tot een solo op luchtspuit en iets dat op een radio lijkt.

De artistieke vuilnisbelt van Einstürzende Neubauten is een antieke vuilnisbelt geworden. De oudjes lassen zelfs een pauze in om in de kleedkamer energie op te laden voor een waardige finale. Na 25 jaar mag het er niet meer zo woest en ongecontroleerde aan toe gaan als vroeger het geval was, de lol in het musiceren is er niet minder om geworden. Neubauten heeft zichtbaar plezier in het opnieuw ontdekken van hun eigen verleden.


[home] - [vido?] - [filmarchief] - [archief] - [email]