home

vido?

archief

email

Vido's FilmZine

-elke werkdag een film-

(arthouse, classics, cult, Hollywood)

week 20

maandag 14 mei 2007

Mémoires Affectives (Francis Leclerc, 2004) dvd
Sneeuw wordt vaker gebruikt als metafoor voor verlies van het geheugen. De herinnering is zo leeg als een witte vlakte, te vergelijken met de besneeuwde landschappen in Hersenschimmen (1988) en Winterschläfer (1997). Wat in het geheugen verborgen ligt is bevroren en nauwelijks los te wrikken. In de Franstalige Canadese film Mémoires Affectives ligt Alexandre Tourneur (Roy Dupuis) na een aanrijding in coma in een ziekenhuisbed. Een onbekende, onherkenbaar gefilmde man is duidelijk niet blij dat Alexandre nog steeds leeft. Hij trekt de stekker uit de beademingsapparatuur, maar veroorzaakt daarmee een omgekeerd effect. Alexandre ontwaakt uit zijn onvrijwillige winterslaap. Zijn geheugen blijkt uitgewist. Terwijl een vrouwelijke detective probeert uit te zoeken wie verantwoordelijk is geweest voor de aanrijding, moet de man er achter zien te komen wie hij zelf is en hoe in de tijd voor het ongeluk de relaties waren met zijn vrouw, zijn dochter, zijn werkpartner en de vrouw met wie hij blijkbaar een geheime verhouding heeft. Hij schijnt ook een verre broer te hebben. Regisseur Francis Leclerc verbeeldt de geestelijke toestand van zijn hoofdpersonage door hem te laten dwalen door vrijwel kleurloze, nauwelijks ingerichte ruimtes. Leclerc desoriënteert de kijker door de zoektocht van Alexandre regelmatig te onderbreken met versnipperde restanten herinnering aan het ongeluk in de sneeuw nabij een stervend hert. Andere snippers uit zijn geheugen tonen eerdere ontmoetingen. Er klopt echter weinig van deze beelden. Het lijkt alsof Alexandre's verleden is opgebouwd uit andermans herinneringen. Is Alexandre na het ongeluk eigenlijk wel nog steeds dezelfde persoon? In zijn dromen spreekt hij de eeuwenoude jagerstaal van de locale Inuit en de film wekt de suggestie dat de geest van het stervende hert in het lichaam van de man is gekropen.

Alexandre probeert zijn recente verleden te reconstrueren en stuit daarbij op een frustrerend probleem: halverwege de gesprekken met zijn naasten draaien hun herinneringen 180º om, telkens aangekondigd door een dreigende toon in de soundtrack. Mensen die eerst beweren een prettige, innige band met de man te hebben gehad, beweren in de tweede helft van het gesprek hem te haten en juist een afstandelijke relatie met hem te hebben. De wetmatigheid waarmee de gesprekken telkens op niets uitlopen brengen niet alleen het hoofdpersonage in grote verwarring, maar ook de toeschouwer. Dat is overigens een prettige verwarring. Hoe groter het raadsel, hoe meer de toeschouwer zich met Alexandre kan identificeren. De man denkt een prikkelende verklaring voor het fenomeen te hebben gevonden, maar helaas eindigt de film met een ontknoping waarbij een incident uit een verder verleden een essentiële rol speelt. De slotfase van Mémoires Affectives ondermijnt de kracht van het grote raadsel dat tot dan toe is opgebouwd. Gelukkig was ik zelf genoeg meegesleept door Alexandre's queeste en nam ik daarom de te conventioneel aanvoelende plotuitkomst voor lief. De verblindende kracht van de sneeuw in Mémoires Affectives brandde lang na op mijn netvlies.


[home] - [vido?] - [archief] - [email]