Vido's FilmZine

Macao (Josef von Sternberg, 1952) dvd
Een typisch kenmerk van film noir is een protagonist die voor een ander wordt aangezien. Nick Cochran (Robert Mitchum) is de pechvogel in Macao. Vlak voordat hij in de gelijknamige kleine Portugese kolonie nabij Hong Kong arriveert, is een Amerikaanse geheim agent vermoord door de bende van Vincent Halloran (Brad Dexter), een ongrijpbare, in Macao residerende gokkoning die de stad min of meer beheerst. Binnen een zone van drie mijl kan hij doen wat hij wil. Daarbuiten is de crimineel vogelvrij. Pogingen hem buiten de driemijlszone te lokken en daar te arresteren mislukken keer op keer. Halloran is op zijn hoede en laat bij de douane met hulp van handlangers extra controleren wie zijn territorium betreedt. Nick Cochran arriveert op dezelfde dag als zangeres Julie Benson (Jane Russell) en de middelbare handelsreiziger Lawrence C. Trumble (William Bendix). De drie hebben elkaar pas op de boot van Hong Kong naar Macao voor het eerst ontmoet. Cochran weet dat hij door Julie van zijn portemonnee is gerold, terwijl hij haar uit handen van een handtastelijke man hielp. Zo staat hij zonder geld en zonder paspoort bij de douane. Halloran krijgt de foto's te zien die van de vers gearriveerde reizigers zijn genomen en weet zeker dat de berooide vreemdeling een nieuwe geheim agent is. De drie reizigers komen elkaar opnieuw tegen in Hallorans goktent The Quick Reward. Julie komt solliciteren als zangeres, Trumble om een partijtje te gokken en Cochran om te solliciteren naar een baantje achter de tafels. Halloran wil van Cochran af en biedt hem een vrije aftocht aan, terug naar Hong Kong. Cochran heeft geen idee van de motieven achter deze geste. Hij blijft in Macao en wordt tijdens een door Trumble geïnitieerde diamantendeal door Hallorans handlangers opgepakt, opgesloten en bewaakt door gokhuismedewerkster Margie (een wel erg kleine rol voor noir-koningin Gloria Grahame). Maar als Cochran geen geheim agent is, wie is dat dan wel?

Op de commentaartrack bij de eerder dit jaar uitgegeven dvd-versie van Macao (Regio 1), door filmhistoricus Eddie Muller samen met scenarist en latere producer Stanley Rubin, wordt gezellig gekeuveld en menige herinnering opgehaald. Beide heren brengen veel leuke anekdotes ter tafel, maar vergeten exact uit te leggen waarom RKO-baas Howard Hughes de Duitse regisseur Josef von Sternberg na ongeveer tweederde in de productie van zijn functie onthief en Nicholas Ray de klus liet klaren. Een van de redenen was de houding van Von Sternberg op de set. Hij was een zelfverklaard filmgenie die geen tegenspraak duldde en minachting had voor zijn crew. Een van zijn regels was: geen eten of alcohol op de set. Robert Mitchum was de arrogante houding van de Duitser zat en nam op een dag een picknickmand mee, spreidde een doek uit en deelde lekkernij uit aan de ietwat zenuwachtig geworden crewleden. Von Sternberg arriveerde en kreeg het, zoals te verwachten, te kwaad. Hij nam Mitchum bij de arm en siste: Bob, you could be replaced! Waarop Mitchum antwoordde: No, you can be replaced. En zo geschiedde. Tussen de bevriende acteurs Mitchum en Russell was alles koek en ei. Net als in voorganger His Kind Of Woman (zie eerdere bespreking) zijn de twee aan elkaar gewaagd en groeit er iets moois tussen de personages, zij het niet zonder slag of stoot. Als tijdens hun meningsverschillen niet met zeep of met scharen gesmeten wordt dan is het wel met scherpe oneliners. Eddie Muller omschrijft de grote actrice in zijn commentaar als hard boiled and just like one of the guys, een eigenschap die van Russell een unieke femme fatale maakt in de geschiedenis van de film noir.

De eindscènes van Macao geven een gevoel van déjà vu, want net als een jaar eerder in hun gezamenlijke film His Kind Of Woman gaan Mitchum en Russell de eindstrijd aan op een boot, zo te zien exact dezelfde boot in dezelfde RKO-studio. De twee sterren spelen dezelfde soort personages als in de eerdere film: hij is de professioneel gokker zonder vaste voet aan de grond en zij de van de ene naar de andere haven zwervende zangeres op zoek naar een fortuinlijke carrière. Jane Russell mag haar zangkunst in twee liedjes laten horen (begeleid door een pianist die luistert naar de naam Gimpy). Ondanks de muzikale intermezzo's duurt Macao slechts 81 minuten, precies de juiste lengte om het verhaal up tempo en spannend te houden.

Lees verder