home

live

platen

artikelen

film

vido?

archief

email

Vido's LogZine

ARCHIEF


De Grot : redt Martin Koolhoven de Nederlandse Film?

De reacties op De Grot, de tweede speelfilm van Martin Koolhoven (Den Haag, 1969), zijn gemengd. Zo op het eerste oog, bladerend door recensies, valt het me op dat de minst positieve reacties afkomstig zijn van mensen die het gelijknamige boek van Tim Krabbé hebben gelezen voordat ze de film zagen. Degenen die het verhaal niet kennen worden meegesleept en verrast. Ik behoor tot de laatste categorie. Als ik naar een film ga wil ik van tevoren eigenlijk helemaal niet weten waar het verhaal over gaat. Zelfs de kennis of een film wel of niet unaniem lovend is ontvangen of juist finaal de grond in is geboord is mij al te veel. Tijdens een trailer sluit ik liever mijn ogen. Elk filmbeeld en elk fragment dat je gezien hebt, verklapt tijdens de uiteindelijke vertoning teveel van het plot.

Gelukkig kende ik de roman Het Gouden Ei ook niet toen ik Spoorloos (1988) voor het eerst zag. Krabbé had een magistraal geconstrueerd scenario naar zijn eigen boek aan regisseur George Sluizer gegeven. Het resulteerde in wat naar mijn bescheiden mening de beste Nederlandse film is ooit gemaakt. Ik had dan ook geen twijfel aan het scenario van De Grot. Mijn bedenkingen lagen meer bij de jonge leeftijd van de regisseur die nog geen jaar geleden debuteerde met AmnesiA, een film die ik helaas nog steeds niet gezien heb. Koolhoven stelt niet teleur. Sinds het zien van De Grot wil ik weer in de Nederlandse film geloven.

De film begint bij het einde: een nog nauwelijks opgedroogde plas bloed op een druk marktplein in een stad ergens in het Verre Oosten. Wat is hier gebeurd? We komen het pas aan het eind van de film te weten. Tot die tijd zijn we getuige van het niet zo geslaagde leven van Egon Wagter (sterk vertolkt door Fedja van Huêt). Hij komt aan op een vliegveld met een verdachte tas die hij zonder moeite langs de douane weet te krijgen. Wat in die tas zit is niet belangrijk, De Grot concentreert zich op de mensen die van invloed zijn geweest op Wagter's leven. Via twee door elkaar gevlochten flashbacks maken we kennis met Wagter's vakantievriendje Axel. In de ene flashback volgen we de gebeurtenissen tijdens een jeugdzomerkamp waar de schooier Axel alleen maar achter de meiden aanzit, een grote klier is en zonder wroeging een fles wijn steelt bij een lokale kruidenier. De schuchtere Egon is geïntrigeerd door Axel en laat zich in al zijn onschuld meeslepen van kwaad tot erger. De excursie door een grot maakt grote indruk op hem. Het bepaald ondermeer de keuze van zijn studie: geologie.

De andere flashback laat zien hoe hard Egon studeert met vooruitzicht op een vurig gewenst onderzoek in Peru, terwijl Axel van kruimeldief opgroeit tot beruchte drugshandelaar die zonder probleem vrienden voor zijn karretje spant. Egon trouwt met de dochter van een reisbureaudirecteur, ziet zijn droomreis in duigen vallen wegens gebrek aan financiering en leeft het saaie bestaan van aardrijkskundeleraar. Zijn verachting voor het gevaarlijke maar wel veel avontuurlijkere leven van Axel wordt met de dag groter. De voor hem indringende gebeurtenissen tijdens het zomerkamp hangen als zware gewichten om zijn hals. Is hij nog in staat zijn leven een inspirerende wending te geven of raakt hij betrokken bij onfrisse praktijken in een verre en vreemde stad met alle bloederige gevolgen van dien?

Meer kan en wil ik niet vertellen omdat ik de lezer op geen enkele manier het plezier in de film wil bederven. Het verhaal kent soms wendingen die sommige recensenten storend vinden, wendingen die het verhaal zouden ophouden. Die onvoorspelbaarheid, dat grillige in het script, vind ik juist aantrekkelijk. Ik mag graag op het verkeerde been gezet worden en tot vlak voor het einde met vraagtekens zitten. Het zeer langzaam afpellen van de ui die het verhaal is, werkt in dit geval heel goed. Pas heel laat vallen de puzzelstukjes definitief op hun plaats en is er zelfs plaats voor ontroering. Ik werd zo door de film opgezogen dat ik helemaal vergat mijn lunch aan te raken die de hele film naast me had gelegen op een lege bioscoopstoel. Dat gebeurt me anders nooit.

Klik hier voor de officiële site van De Grot.

Kijk voor meer filmrecensies in het archief


tekst: Vido Liber - dinsdag 2 oktober 2001
[home] - [live] - [platen] - [artikelen] - [film] - [vido?] - [archief] - [email]