home
|
Vido's FilmZine
maandag 26 maart 2007
Sorstalanság / Fateless (Lajos Koltai, 2005) dvd Niet lang na vaders vertrek wordt György op een landweggetje uit de bus gehaald tijdens een routinecontrole op weg naar de fabriek. Slechts één foute Hongaarse agent bepaalt die dag het lot van honderden Joden. Hij houdt elke passerende bus tegen en gedwee wachten alle passagiers met een Jodenster in het bushuis af tot ze op transport worden gezet. Slechts een enkeling profiteert tijdens de wandeling naar de treinen van een kort wachtmoment bij een spoorwegovergang en neemt de benen, de rest laat zich verslepen naar de concentratiekampen. Ook in die kampen bepaalt György wat we zien en vooral wat we niet zien te krijgen. Hij houdt de grote gruwel buiten beeld, want wat ongezien blijft beschadigt je geheugen niet. Heel even ziet hij de lijken buiten bij de gaskamers wanneer hij zelf, op de schouder gedragen door een bevriende kampbewoner, met een verwonde knie wordt weggedragen naar de ziekenboeg. De wereld staat dan even letterlijk op zijn kop. In de kampen gaat het enkel om overleven en dat is wat György tijdens zijn lijdensweg doet. Regisseur en voormalige director of photography Lajos Koltai fabriceert in zijn verfilming van het autobiografische boek van Imre Kertész schilderachtige taferelen van wat in werkelijkheid de grootste manifestatie van het kwaad was in de vorige eeuw. Voor ons buitenstaanders lijkt de schoonheid van die beelden welhaast misplaatst gezien de context, maar György klampt zich er aan vast, want bij thuiskomst, terug van de hellegang, is zijn geboortestad Boedapest verworden tot een lelijke kapotte plek, zonder familie, zonder thuis en zonder mensen die zich kunnen inleven in zijn situatie. |