Vido's FilmZine

Die Brücke (Bernhard Wicki, 1959) dvd (7)
Die Brücke werd in 1960 genomineerd voor een Oscar in de categorie beste buitenlandse film. Het is een typische Oscarfilm – degelijk gemaakt, met een heldere, geëngageerde boodschap. De reden waarom Die Brücke niet tot de filmcanon behoort, zal voornamelijk te maken hebben met de conventionele vertelstructuur. De eerste helft van het verhaal heeft te leiden onder een te vluchtige introductie van de zeven belangrijkste personages. De film zou in deze fase aan diepgang hebben gewonnen, als het verhaal zich op één of twee van de jongens had geconcentreerd. Zij wonen in een Duits stadje aan een rivier. De Tweede Wereldoorlog is bijna voorbij, de geallieerde troepen naderen. Aan het begin van de dag ontploft een vliegtuigbom nabij de belangrijkste verbindingsbrug. Slechts een enkele notabele verbindt daar een conclusie aan en zet zijn vrouw op de trein naar veiliger oorden. De rest van het stadje besteedt de tijd aan dagelijkse bezigheden. De jongens gaan gewoon naar school en spelen ’s middags nabij de brug, nieuwsgierig naar de gevolgen van het oorlogsgeweld. Als ze op dezelfde dag ondanks hun jonge leeftijd door het leger worden opgeroepen en zich bij de plaatselijke kazerne moeten melden, veranderen hun levens voorgoed. Door een ongelukkige samenloop van omstandigheden moet de groep vrienden zonder hulp van volwassenen de stadsbrug verdedigen.

Die Brücke is een antioorlogsfilm bekeken vanuit het perspectief van kindsoldaten. In tegenstelling tot de kindsoldaten in recente films over met wapens bevochten conflicten op het Afrikaanse continent, zijn de Duitse jongens niet getroebleerd door trauma’s en niet opgefokt door drugs. Opvallend genoeg speelt nazi-propaganda een ondergeschikte rol. De jongens worden vooral gedreven door hun veranderende hormoonhuishouding. De pubers zijn gefrustreerd, omdat ze zich volwassen wanen, maar nog steeds als kinderen worden behandeld. Een van de jongens is verliefd op de huishoudster en kan zijn jaloezie niet onderdrukken als hij ontdekt dat ze het bed met zijn vader deelt. Een ander wordt gesnapt met een gevonden fles drank die hij als minderjarige van oom agent niet mag leegdrinken. Als een van hen zich een dag te vroeg bij de kazerne meldt, wil de aanwezige legerleiding hem terugsturen naar de ‘kleuterschool’, een woord dat de jongen later in de film tot razernij zal leiden. De oorlog is voor de jongens een spectaculair inwijdingsritueel. Gekleed in uniform voelen ze zich eindelijk geaccepteerd door de volwassenen. Die naïviteit wordt uiteindelijk hun ondergang in een zinloos vuurgevecht vanaf een plek dat een dag eerder voor de jongens nog een speelterrein was. Regisseur Bernhard Wicki (bekend van de Duitse bijdrage aan The Longest Day) kent geen genade in de opwindende gemonteerde, indrukwekkende finale. Voor valse heroïek is geen plaats. Die Brücke kent enkel verliezers.