home
|
Vido's FilmZinewoensdag 26 augustus 2009
Combat Shock (Buddy Giovinazzo, 1986) dvd
Buddy Giovinazzo laat zich in zijn speelfilmdebuut niet alleen overduidelijk inspireren door Eraserhead, maar vooral door Taxi Driver (Martin Scorsese, 1976). Net als Vietnamveteraan Travis Bickle zwerft Frankie door de stad en beschrijft hij zijn donkere gedachten door middel van voice over. Frankie heeft confrontaties met de onderwereld, zoekt vriendschappelijk contact met een minderjarige prostituee en probeert zich van zijn innerlijke demonen te verlossen door voor een gewelddadige oplossing te kiezen. Combat Shock is te goedkoop geproduceerd om kwalitatief ook maar een fractie in de buurt te komen van de genoemde voorbeelden. Het vervuilde water tussen de bosjes naast een winkelcentrum in Staten Island doet weinig overtuigend dienst als de moerassen in Vietnam, het acteren van familie, vrienden en bekenden is goedbedoeld amateuristisch, de jankende baby is overduidelijk een pop (kosten: slechts $140) en de kostuums een allegaartje uit de verkoopbakken van het Leger Des Heils. Het meest geslaagd zijn de grauwe locaties op Staten Island vol dichtgetimmerde afbraakpanden die overeind worden gehouden door slordig aangebrachte graffiti. Staten Island past perfect bij de innerlijke wereld van Frankie. Combat Shock heet in de oorspronkelijke 16mm-versie American Nightmares. Filmmaatschappij Troma kocht de film, veranderde de titel, maakte een alternatieve montage (aangevuld met overbekende archiefbeelden uit de echte Vietnamoorlog) en zette het met hulp van een spuuglelijke poster in de markt als een low budget Rambo. De schriele Frankie is echter geen John J. Rambo en het debuut van de tegenwoordig in Berlijn woonachtige Giovinazzo is op een paar schermutselingen na zeker geen actiefilm. Combat Shock is het portret van een man in psychische nood en daardoor beter vergelijkbaar met bijvoorbeeld Clean, Shaven van Lodge Kerrigan met als grote verschil dat Kerrigans debuut uit 1993 artistiek vele malen geslaagder is, onder meer dankzij een echte acteur (Peter Greene) en een originele, desoriënterende soundtrack. De artistieke pretenties van Giovinazzo reiken niet veel verder dan het vertragen van het verteltempo door dode momenten langer dan noodzakelijk op te rekken. Zo loopt Frankie een shot lang links in het frame en volgt de camera hem totdat hij rechts het beeld weer uitloopt. Het interieur van Frankie’s appartement en de zware schmink onder de ogen van de meeste personages doen denken aan het Duits Expressionisme. De regisseur slaagt er wel in een compleet gevoel van nihilisme over te brengen (geïnspireerd door Rainer Werner Fassbinder). Hij is schokkend compromisloos wanneer Frankie in de finale het spoor definitief kwijt is en volledig door het lint gaat. Het zijn die laatste scènes die er waarschijnlijk voor hebben gezorgd dat Combat Shock een underground culthit is in Amerika en Engeland.
In het Amerikaanse blad Film Comment van juli/augustus wordt de dvd-jubileumeditie van Combat Shock iets teveel aangeprezen als was het een meesterwerk. Gelukkig relativeert de regisseur in het audiocommentaar op de dubbele dvd waar nodig en vraagt hij zich met de kijker af waarom het echtpaar de zure melk in de koelkast laat staan en waarom de vrouw des huizes wel de hele dag de was aan het doen is, maar de rest van het huis laat vervuilen. Het is ook grappig te horen dat hij zijn film kon afmaken door met zijn vriendin te trouwen en de bruidschat te gebruiken voor de laatste loodjes, een zet die, zo meldt de regisseur, een huwelijk over het algemeen geen goed doet. |