Vido Liber

Arbitrage (Nicholas Jarecki, 2012) bioscoop (7)
Broken (Rufus Norris, 2012) bioscoop (6)

Als je een thriller maakt en je hebt geen tijd om lang te zoeken naar een geschikte bad guy, richt je focus dan op de financiële wereld. Keuze te over. Neem de rijke zakenman Robert Miller (Richard Gere) uit New York. Zijn leven in Arbitrage is gestoeld op leugen en bedrog, zowel zakelijk als privé. Zonder medeweten van zijn collega’s (onder wie zijn dochter en zoon) pleegt hij miljoenenfraude om een Russische mijn te kopen en daarna zijn bedrijf voor veel geld van de hand te doen. Als hij niet thuis of op kantoor zit, brengt hij zijn tijd door bij een jonge kunstzinnige Franse minnares (Laetitia Casta). Ook in de liefde is hij een bedrieger. Millers leugenachtige leven is een virus dat ook goedbedoelende mensen besmet, zoals de zoon van een bevriende overleden zwarte werknemer, die door de zakenman na een dodelijk ongeluk in vertrouwen wordt genomen, en de detective (Tim Roth) die Millers criminele pad kruist. Het kwaad heeft zich zo diep in de samenleving geworteld dat geen antivirus meer weerstand lijkt te bieden. Het virus is iedereen telkens te slim af. Tim Roth probeert in de weinig ruimte die hem geboden wordt het kwaad tegenspel te geven. Helaas maakt hij teveel gebruik van maniertjes. Zijn aangemeten Amerikaans accent is net iets te dik aangezet en hij laat zijn schouders overdreven slungelig hangen. Hij is een typische filmdetective - eentje die op kantoor lijkt te slapen, zonder eigen huis, zonder familie, zonder hobby’s en met een zeer beperkte garderobe. Aan zijn lichaamshouding is te zien dat detective Roth niet tegen de sluwe kille Richard Gere is opgewassen.

Tim Roth is beter op dreef als advocaat Archie in Broken. Hij heeft in de rol van familieman meer ruimte om zijn personage uit te bouwen en lijkt vooral bij zichzelf te blijven. In tegenstelling tot Arbitrage zien we hem juist nooit op kantoor. De gescheiden vader woont met zijn puberende dochter Skunk (een tintelend naturel debuut van Eloise Laurence) en zoon in een doodlopende straat in een anonieme buitenwijk. De huizen staan in een semicirkel, zodat iedereen in staat is bij de buren door de ramen naar binnen te kijken. In tijden van conflict treedt Archie op als de kalme intermediair. Zijn Nemesis is ditmaal een onberekenbare weduwnaar met drie ontspoorde dochters. Helaas laat de film Roth in de finale in de steek. Zelden heb ik zoveel drama op zo weinig vierkante meters meegemaakt. In het begin is de opeenstapeling van conflicten redelijk geloofwaardig, maar naarmate de ellende systematisch toeneemt, vraag je je steeds meer af waarom de rijdende rechter niet in de eerste tien minuten langs is gekomen om orde op zaken te stellen. De weduwnaar en zijn dochters zijn overdreven onredelijk. Toch moeten we van de filmmakers aan het eind van de film geloven dat ze wel degelijk in staat zijn tot inkeer te komen. Het grootste slachtoffer van het ontspoorde gezin is simpele overbuurjongen Rick (Robert Emms). Hij is vooral slachtoffer van een script dat is opgebouwd aan de hand van de wet van Murphy. Wat begint als een aardige coming of age film eindigt in een opeenstapeling van fatale misverstanden, waarbij Tim Roth uiteindelijk alleen maar aan de zijlijn kan toezien, en de bioscoopbezoeker met hem.

NB: Om een of andere reden wordt Broken door sommige mensen in één adem genoemd met de films van Mike Leigh en Ken Loach. Sowieso is het verband tussen die twee onderling al zeer discutabel, aangezien hun werk stilistisch grote verschillen vertonen en alleen wat betreft sociaal milieu overeenkomsten heeft. Loach wil zo af en toe nog wel eens een fantasiemomentje inlassen of een hele film aan een droom ophangen (Looking For Eric), maar daar zul je geen enkele film van Leigh op kunnen betrappen. Leigh doet ook zelden aan flashbacks en wanneer hij dat wel doet mislukt zijn film (Career Girls). Zijn werkmethode, waarbij een script door middel van lange improvisatiesessies tot stand komt, is zo afwijkend en uniek dat elke vergelijking spaak loopt. Leigh werkt ook nooit met amateurs in de cast. De enige overeenkomst tussen Broken en Mike Leigh is de aanwezigheid van Tim Roth vanwege zijn rol in Leighs televisiefilm Meantime (1984). Wat dat betreft heeft Broken net zoveel gemeen met Reservoir Dogs.