home

filmarchief

vido?

archief

email

twitter

Vido Liber

(arthouse, classics, cult, Hollywood, music)

week 24

donderdag 13 juni 2013

The Act Of Killing (Director’s Cut) (Joshua Oppenheimer, 2012) bioscoop (8)

Scarface blijft onverminderd populair. Ik heb het uiteraard niet over acteur Paul Muni in de Scarface uit 1932, maar over de manische Al Pacino in de versie uit 1983 van Brian De Palma. Afgelopen weken zag ik weer drie voorbeelden van Pacino-verering. In aflevering drie van seizoen vijf van de televisieserie Breaking Bad (2008-) zitten vader en zoon White met popcorn en de baby op schoot naar een pan- en scanversie van de film op televisie te kijken. Zoon Walter Jr. (RJ Mitte) wacht opgewonden op Pacino’s klassieke quote Say hello to my little friend!. Hij weet al vijf seizoenen lang niet dat zijn vader (Bryan Cranston) een geheim crimineel leven leidt als maker van kwaliteitsdrugs. Het cliché van Al Pacino als icoon voor criminelen leeft onverminderd voort dankzij Spring Breakers (Harmony Korine, 2012). In die film toont hiphopcrimineel Alien (James Franco) vol trots zijn door diefstal vergaarde rijkdom en collectie wapens aan zijn jonge vrouwelijke protegés. I got Scarface. On repeat. SCARFACE ON REPEAT. Constant, y'all! De fictieve Alien heeft veel gemeen met de gepensioneerde Indonesische massamoordenaar Anwar Congo uit de documentaire The Act Of Killing. Beide mannen hebben hun leven ingericht alsof ze slechte acteurs zijn in het decor van een goedkope misdaadfilm. Door hun leven vorm te geven als een film, creëren ze een emotionele afstand tot hun daden. In dat leven is moraal niet meer dan een onderliggende gedachte in een scenario.

Sinds de moordpartijen onder generaal Suharto in 1965 en 1966 maakt Anwar Congo deel uit van een moorddadige paramilitaire organisatie in Noord-Sumatra. Niet militairen, maar gangsters vormen de spil van die organisatie. Ze kregen carte blanche om iedereen af te maken van wie werd vermoed dat hij of zij een communist was. De organisatie telt op dit moment rond de 3 miljoen leden en Anwar Congo en zijn kornuiten worden als helden vereerd. Congo is een groot filmliefhebber en vooral fan van Amerikaanse films. Hij heeft bewondering voor John Wayne en Al Pacino. De oude man voelt zich in zijn element wanneer hij in de gelegenheid wordt gesteld zijn wandaden op video te reconstrueren. Regisseur Joshua Oppenheimer probeert de moordenaar door middel van de reconstructies te doorgronden. Congo heeft soms nare dromen, maar dat is meer een vervelende bijkomstigheid dan een teken van berouw. Als de man zichzelf terugziet in de rushes heeft hij geen spijt van het fanatisme waarmee hij nadoet hoe hij iemand zonder bloedvergieten ombrengt, maar schudt hij slechts zijn hoofd omdat hij de verkeerde kleren voor de scène heeft uitgekozen.

In een sleutelscène verkleden de moordenaars zich als maffiabazen uit The Godfather en moet Anwar Congo de rol van slachtoffer spelen. Het lijkt hem allemaal wat teveel te worden. Voelt hij zich echt onbehaaglijk of speelt hij dat slechts? De moordenaars spelen hun rollen zo slecht dat het zeer eenvoudig is hun leugens door te prikken. In de laatste scène keert Anwar Congo terug naar de plek die hij aan het begin van de documentaire introduceerde. Hier heeft hij vele mensen doodgeslagen of gewurgd. Congo acteert dat de gedachten aan zijn daden hem lichamelijk ongemak veroorzaken. Zeer overdreven maakt hij kokhalsgeluiden, alsof hij op het punt staat al zijn ingewanden uit te spuwen. Veel meer dan speeksel komt er niet uit zijn mond. Het blijkt best moeilijk om kokhalzen te acteren. Dankzij The Act Of Killing weet ik dat er behalve krokodillentranen ook zoiets bestaat als krokodillenkots.


[home] - [filmarchief] - [vido?] - [archief] - [email] – [twitter]