DE HEL VAN ISDN

verslag van een poging supersnelle toegang tot het Internet te krijgen


 
 
  Woensdagmiddag 20 november om half vijf trok ik de vertrouwde 28,8k modem- kaart uit mijn computer. Eindelijk zou ik overstappen op ISDN, zo`n supersnelle digitale telefoonverbinding. In gedachten zag ik mezelf al over het net zoeven en in no time de megabytes binnen halen. Het pakte anders uit. Wat volgde was een hel die ik nog nooit eerder heb meegemaakt. Vrienden, kennissen en collega`s hadden me weliswaar gewaarschuwd dat de stap verre van eenvoudig was maar ik dacht niettemin het karwei wel te kunnen klaren. Niet dus. Overgeleverd aan de nukken van twee monopolies, PTT Telecom en Microsoft, plus een provider (Planet Internet) die geen ondersteuning geeft op haar eigen product, kan een eenvoudige computerbezitter nauwelijks overleven. Ik raakte niet alleen mijn verbinding maar ook al mijn software kwijt. Supersnel, dat wel. Twee dagen lang was ik in de weer om de schade te herstellen en kon ik mijn dagelijks werk niet uitvoeren.
  Vrijdagavond, ruim 48 uur later en overmand door honger en slaapgebrek, was ik weer terug bij af. Mijn computer maakt weer gebruik van het ouderwetse modem en alle ISDN-troep zit veilig opgeborgen in de doos waar het nooit uit had moeten komen. Het vrije weekeinde kon ik besteden aan het ophalen en opnieuw installeren van de talloze programma`s die ik de afgelopen maanden had verzameld.
 
  Eigenlijk begon de ellende al veel eerder. In maart van dit jaar kreeg ik als medewerker van Planet Internet een ISDN-pakket ,,voor supersnelle toegang tot het Internet``. Het enige wat ik moest doen was het bestellen van een ISDN-lijn. Ik draaide 06-0403, het nummer voor ,,verkoop en advies over alle producten en diensten van PTT Telecom``. Daar werd ik geconfronteerd met een bizarre situatie. Er kan in dit land werkelijk van alles telefonisch aangeschaft worden, behalve een telefoonlijn. Pizza`s, bankstellen, complete kantoorinrichtingen, reisverzekeringen, aandelen en computers, het is allemaal geen probleem. Een telefoontje is voldoende. Maar voor zoiets als ISDN blijkt het noodzakelijk om een formulier in te vullen. ,,Ja, er wordt aan gewerkt om dat te veranderen maar dat kan nog wel even duren,`` constateerde de telefoniste. Nu heb ik persoonlijk een genetisch bepaalde afkeer van formulieren. Ik vind ze onpersoonlijk en vervelend. En vooral ook onhandig omdat er bij mij altijd iets mis gaat met die dingen. Voor mij is een formulier wat WordPerfect is voor de beginnende computeraar.
  ,,Als u het vervelend vindt, kunt u ook bij een Business Center langs gaan. Daar regelen ze het dan. Het is bovendien sneller.`` In mijn geval zit het dichtstbijzijnde Center in de Rotterdamse industriewijk Spaanse Polder, 15 kilometer van waar ik woon en werk. Dat is waarschijnlijk dichtbij.
  Maanden gingen voorbij. Naast mijn bureau bleef het pakket, eigenlijk meer een kartonnen koffertje, voor ,,supersnelle toegang tot het Internet`` werkeloos staan. Af en toe pakte ik het op, bekeek de buitenkant en dacht ,,dat moet ik nog even regelen.`` Maar altijd kwam er iets tussen.
  In oktober belde een goede vriend. ,,Ik ga vanmiddag een ISDN-lijn regelen.`` Ik bedacht me geen moment, maakte mijn werk snel af en ging met hem mee. Nu of nooit.

  Het Business Center was even verlaten als een digitale telefooncentrale. Na een minuut of tien verscheen er een medewerker achter de balie. ,,Wat kan ik voor u doen?`` ,,WIJ WILLEN ISDN!`` schreeuwden we als naar snoep hunkerende kleuters, maar dan heel zachtjes. De man bleek - enigszins tot onze verbazing - te snappen wat we bedoelden. Er volgde een uitleg en de bij nieuwe magische producten gebruikelijke verwarring.
Hoeveel nummers konden we krijgen? (Een ISDN-lijn kan tot acht verschillende nummers bedienen.)
Konden we onze oude nummers behouden? (Nee dat gaat niet)
Kon de analoge fax-apparatuur aangesloten blijven (Ja, met behulp van een speciaal kastje).
Zet de monteur de ISDN-kaart ook in de PC? (Nee, dat moet u eigenlijk zelf regelen maar als u ze een geeltje toestopt doen ze het vaak wel.) Die Italiaanse aanpak verbaasde ons wel maar what the heck, als we maar ISDN krijgen.

  Mijn vriend ruilde al zijn oude lijnen om en vroeg twee nieuwe telefoonnummers, ikzelf wilde alleen mijn fax- en datalijn inleveren en mijn `praatlijn` behouden omdat ik geen zin heb, kort na mijn laatste verhuizing, opnieuw nummerwijzigingen rond te moeten sturen. De medewerker vulde al onze wensen keurig in op de formulieren. Een krabbel en... klaar. ,,U krijgt bericht.`` Gelukkig als kinderen met nieuw speelgoed keerden we huiswaarts.

  Een tijd later kreeg ik een brief van PTT Telecom. ,,Bij een eerste controle is gebleken dat niet alle technische voorzieningen aanwezig zijn voor het onmiddellijk uitvoeren van uw opdracht.`` Raar. Die man bij het Business Center had toch gezegd dat de aansluiting geen probleem zou zijn? Korte tijd later belde de vriend. ,,Ze komen volgende week,`` zei hij opgewekt. ,,En bij jou?``
,,Ik heb te weinig technische voorzieningen``. Even later viel er brief in de bus. 20 november zou D-Day worden.

  Een week daarvoor belde de vriend weer. Hij had ISDN gekregen en zijn ISDN- verbinding aangesloten. Het werkte maar daar was dan ook alles mee gezegd. Zijn computer had last van interrupt-conflicten. ,,Ik ben al uren bezig om de zaak in orde te krijgen.`` Uitgebreid namen we de situatie door. Een interrupt, oftewel IRQ, is een van de basisinstellingen van de computer. Onder Windows 95 horen die interrupts automatisch en probleemloos ingedeeld te worden maar in dit geval dus niet. ,,Volgens mij moet je eerst handmatig een interrupt reserveren, het systeem een nieuwe indeling laten maken en daarna de gereserveerde interrupt toekennen aan de ISDN-kaart,`` adviseerde ik. ,,Nee joh, dat is absurd.`` Twee uur later belde hij terug. ,,Je had gelijk, maar nu is er een ander probleem. Ze hebben me maar een nummer gegeven, in plaats van twee. Ik heb geklaagd maar ze zeggen dat het niet op het formulier stond ingevuld en ik dat andere nummer opnieuw moet aanvragen. De kosten komen voor mijn rekening.``
 
  In de tussentijd was ik door een collega van Planet Internet gewaarschuwd dat ik de software die ik bij het pakket had gekregen niet moest gebruiken. ,,Er staan andere drivers op het net. Die moet je eerst ophalen.`` Dat komt later wel dacht ik.
 
  Op maandag 18 november verscheen er een door de PTT ingehuurde monteur om ,,de aanleg van de ISDN-lijn voor te bereiden.`` Hij wierp een blik in mijn meterkast, mompelde iets en belde met zijn opdrachtgever. Uit het gesprek kon ik opmaken dat er vanuit de kelder een nieuwe lijn getrokken moest worden naar de 19e verdieping, waar ik woon. Ik begreep het niet helemaal. In het Business Center had de man toch gezegd dat de enkele fax-lijn moeiteloos omgezet kon worden in een ISDN-lijn? Maar wie ben ik om het beter te weten?
  Woensdagmiddag verschenen er twee monteurs, nu van de PTT zelf. ,,Heeft u een ISDN- kaart?`` Trots liet ik mijn Planet Internet-pakket zien en in mijn broekzak brandde het smeergeld-geeltje dat ik klaar had voor de bereidwillige monteur. Al snel werd echter duidelijk dat de monteurs de kaart er niet in zouden zetten. Na voorzichtig geinformeerd te hebben ,,of dat nou lastig was, de installatie van zo`n kaart`` (mijn ervaring met omkoping is zo gering dat ik het onderwerp omizchtig ter sprake bracht) kreeg ik een koude douche: ,,Ik heb dat nog nooit gedaan, maar ik denk dat het me wel zou lukken hoor.`` Dank, maar dan doe ik het liever zelf.
  Vervolgens blijkt mijn fax- en datalijn, in tegenstelling tot mijn wensen, niet is opgezegd. ,,Omdat u die lijn wilde houden is er een nieuwe lijn getrokken.`` Maar ik wil die lijn helemaal niet houden. Wat moet ik met een fax-lijn als ik al een ISDN-lijn heb?
  De monteur belt zijn baas en geeft mij de hoorn. ,,Ik heb hier een contract waarin staat dat u de lijn wilt behouden. U heeft daarvoor getekend. Dus u moet daar ook voor betalen.`` Het blijkt om een bedrag van meer dan driehonderd gulden te gaan. Tegen zoveel bureaucratie ben ik niet opgewassen.
  ,,Dat zal ik doen maar ik wil dan wel dat mijn fax-lijn opgezegd wordt, anders moet ik daar ook nog voor betalen.``
  ,,Dat kan niet telefonisch.``
 
  Na een uurtje of wat was de aansluiting geregeld, liet ik de monteurs nog even met Internet kennismaken (Nee, dat hebben we nog nooit gezien) en maakte ik mijn dagelijks werk af via de resterende spraaklijn.
 
  Om half vijf was het zover. Ik belde de helpdesk van Planet Internet.
  ,,Ik heb begrepen dat ik nieuwe drivers moet hebben voor mijn ISDN-kaart waar kan ik die vinden?``
  ,,Wat voor kaart is het?``
  ,,Een Cisco.``
  ,,Je moet eigenlijk een Teles-kaart hebben.``
  ,,Hoe kom ik daar aan?``
  ,,Die zijn niet voorradig. Duurt vijf tot zes weken.``
  ,,Maar werkt die Cisco-kaart dan niet?``
  ,,Nee, die werkt wel maar Teles is beter, wat stabieler.``
  ,,Nou dan gebruik ik voorlopig Cisco toch. Klopt het dat ik daar nieuwe drivers voor moet hebben?``
  ,,Ja, die staan op de homepage van Murphy. Maar daar geven we geen support op. Je moet de pagina even uitprinten.``
  ,,Hoezo geen support? Werkt die software dan niet?``
  ,,Nee, de software werkt goed.``
  ,,Nou als de software goed werkt, lijkt het me niet dat ik support nodig heb? Toch?`` Er volgt een, naar later blijkt, veelzeggende stilte.
  ,,Ja, dat klopt.``
 
  De vriend belt.
 ,,Heb je ISDN?``
 ,,Ja, ik ga het nu installeren.``
 ,,Heel veel sterkte. Mij heeft het twee dagen gekost. En ik heb nog wel een Teles-kaart.``
  Ik lach opgewekt. ,,Het is nu kwart voor vijf, om half zes stuur ik je mijn eerste ISDN-mailtje.``
  Net voor ik ophang, vertel ik hem over de faxlijn en het feit dat ik ruim driehonderd gulden extra moet betalen voor iets dat ik niet wil. Hij ontploft. ,,Dus jou hebben ze ook al wat geflikt. Ik ga nu de PTT bellen en onmiddellijk een extra nummer eisen. Als ze het niet geven, kunnen ze vandaag nog die hele ISDN-aansluiting komen verwijderen en eis ik mijn oude nummer terug.``
 
  Ik trek de modemkaart er uit, rag de Cisco er in, installeer de software, en breng de nodige wijzigingen aan. Dan verschijnt de meest merkwaardige mededeling die ik ooit heb gezien op het scherm. ,,Kan bestand rnaserv.dll op Windows-disk ?? niet vinden.`` Wat ik ook probeer de melding verdwijnt niet. Ten einde raad kies ik voor de optie `Bestand overslaan`. Tot mijn stomme verbazing werkt het. Veel sneller dan verwacht log ik in. Tevreden kijk ik op de klok: het is kwart voor zes. Maar dan gebeurt er iets vreemds. In plaats van dat alles in een mum van tijd op het scherm wordt getoond lijkt het alsof ik zojuist een 300 baud modem heb aangesloten. Zo traag is de verbinding nog nooit geweest.
  Ik bel de helpdesk weer en wordt doorverbonden met een uiterst behulpzame ISDN- specialist.
 ,,Heb je wel een ISDN- account?``
 ,,Hoe bedoel je?``
 ,,Ja, je moet natuurlijk wel bekend zijn op het netwerk als ISDN- gebruiker. Ik kijk het even na.``
  Ik blijk zonder het zelf te weten inderdaad een ISDN-account te hebben maar niettemin werkt het systeem niet. Ik vertel hem over het onvindbare bestand. ,,Nee, dat kan het niet zijn.`` De medewerker geeft me opdracht een aantal instellingen te bekijken en dan gebeurt het, de eerste crash. Mijn gewone Windows-scherm verdwijnt en er verschijnt een totaal onbegrijpelijke mededeling in witte letters op een blauwe achtergrond. ,,U kunt mogelijk gewoon doorgaan.` is het enige wat ik begrijp.
  Een interrupt-conflict. De kaart staat op 11.
  ,,Heb je nog meer kaarten in je computer?``
  Ik geef een opsomming van wat er is aangesloten. Een cd-rom, geluidskaart, scanner met SCSI-kaart, tape-streamer en PCMCIA-reader.
  ,,SCSI zit meestal op 11. Laten we de ISDN-kaart op 10 zetten. Wat zit er op 10?`` De geluidskaart, een SoundBlaster.
  ,,Dan halen we die weg want die kaart kan je ook ergens anders op zetten.``
  Dus verwijder ik de SoundBlaster uit `Apparaatbeheer`, zet de ISDN-kaart op 10 en verander het bijbehorende I/O adres, sluit de computer af, trek de ISDN-kaart er uit, zet de DIP-switches om, stop de kaart er weer in en start de computer. Nog voor Windows klaar is met opstarten verschijnt er al weer een blauw scherm. De kaart is niet gevonden op I/O adres 390. Ja, dat kan kloppen want daar heb ik `m net vanaf gehaald. Hij staat nu op 398.
  Ik loop de instellingen na en probeer het opnieuw. De foutmelding blijft en de helpdeskmedewerker raakt verbijsterd. ,,Volgens mij is die kaart rot. Ik zou hem er maar helemaal uithalen, ik bel je later nog.``
  Ik volg die raad op. Maar het systeem blijft hardnekkig volhouden dat er een conflict is met een kaart die toch duidelijk op mijn bureaublad ligt en niet in de computer zit. Ik installeer mijn modem weer. Het conflict blijft, wat ik ook doe. Onder Apparaatbeheer staat er een blauw uitroepteken bij de ISDN-kaart. Nergens echter kan ik in het Help-bestand vinden wat dat betekent.
 
  Tussendoor belt de vriend in een opgewekte bui. ,,Ik heb een tweede nummer. Gratis. Toen ik de mevrouw van de PTT vertelde wat er bij jou gebeurd was, werd het binnen vijf minuten geregeld.`` Ik ploeter verder tot half vijf in de ochtend en kruip onrustig in bed. Met de hand heb ik het hele systeem afgezocht naar het bewuste bestand rnaserv.dll waar volgens mij het probleem moet zitten. Ik heb de ini-files meer dan twinitig keer met de hand aangepast en de procedures herhaald om hem op elke mogelijke disk te laten kijken (Ik heb weliswaar Windows op cd-rom maar de installatiebestanden staan daar als aparte disks op weggeschreven, de zogeheten.cab-files). Niets helpt. De volgende dag zal ik proberen alles te herstellen en het modem er weer in te zetten.
 
  's Ochtends belt de helpdeskmedewerker terug. ,,Je moet RegEdit starten en alles verwijderen waar de woorden ISDN, Cisco of Acotec in voorkomen. En het dan opnieuw proberen.`` Ik bel de redactie van Planet Internet en vertel dat er vandaag mogelijk geen Daily Planet zal verschijnen.
  Ik weet niet beter dan dat de Registry van Windows een bestand is waar je ver vandaan moet blijven maar ten einde raad start ik het en ga op zoek. De Registry is meer dan een megabyte groot en bevat informatie over de instellingen van mijn systeem. Tot mijn stomme verbazing kom ik informatie tegen over programma`s die ik reeds maanden geleden verwijderd heb. Ik zie dat bestanden waarvan mij verteld was dat ze weggehaald waren nog steeds op de harddisk staan. Is dit slordigheid van Microsoft of moedwil?
  Als ik de Registry heb schoongemaakt blijkt de computer weer gewoon te functioneren. Het is inmiddels opnieuw ver in de nacht, de middag heb ik moedeloos rondhangend verdaan, maar niettemin krijg ik weer zin. In plaats van dat ik mijn modem weer terugzet probeer ik het nog eens. Immers de aansluiting heeft de eerste keer gewerkt, zij het gebrekkig. Echt stuk zal de kaart dus niet zijn.
  Een andere reden is dat ik inmiddels het rnaserv.dll bestand heb gevonden. Het blijkt op de Windows Plus! disk te staan, een cdrom die apart aangeschaft moet worden. Niemand ie me dat heeft verteld. Maar nu moet het dus gaan lukken.
 
  Bij deze nieuwe poging beginnen de problemen pas echt. Tijdens het herstarten krijg ik de mededeling dat er een conflict in de BIOS is ontstaan. De schrik slaat me om het hart. De BIOS, het heilige der heiligen van een computer. Hoe kan het dat Windows in mijn BIOS zit te rommelen? Er is toch een gouden regel dat software nooit en te nimmer in dat gebied mag komen? Het is alsof een loge ongevraagd je huis verbouwt.
  Ik bestudeer de BIOS maar kan niets ontdekken. Ten einde raad probeer ik maar de optie `Load default settings`. Het resultaat is desastreus. De computer start domweg niet meer op. Ik zoek de handleiding van het moederbord op, breng wat wijzigingen aan en de computer start weer. Maar echt gezond ziet het er niet uit. Met een angstig gevoel kruip ik om half vijf in bed.
 
  De volgende ochtend bel ik de help-desk en vraag naar de medewerker. Die is er niet. Later probeer ik het nog een paar keer maar steeds is hij er niet.
 Mijn vriend belt. Ik vertel hem wat er is gebeurd. ,,Ik kom naar je toe.`` Samen vogelen we de juiste BIOS-instellingen uit. De computer start weer maar onder Windows blijven er conflicten optreden. ,,Heb je een back-up?`` Nee, want toen ik die vorige week wilde maken, crashte mijn tapestreamer. De tapes zijn onleesbaar.
  ,,Ik zie maar een enkele oplossing en dat is Windows er afgooien en opnieuw installeren.``
 Maar dat betekent dat ik al mijn software kwijt ben...
 ,,Het is niet anders.``
 Inmiddels vertrouw ik de computer voor geen cent meer. Voordat ik Windows verwijder check ik of mijn cd-rom wel onder DOS werkt. Niet dus. Het is een raadsel maar wat ik ook doe of installeer, de computer vindt de cd-rom drive niet. Dan bedenk ik me dat er een zogeheten pre-installed versie op de hard disk staat. Alle benodigde disks bevinden zich in de directory windows\options\cabs, zo heb ik bij toeval ontdekt. Ik probeer of het werkt en verdomd.
  Onder DOS verwijder ik de complete Windows-structuur, behalve de cabs-directory, start de computer vanaf een floppy en roep vanuit de overgebleven directory `setup` aan. Windows 95 begint zich opnieuw te installeren.
,,Doe meer in minder tijd`` roept het systeem sadistisch. En: ,,Alles wat u wilt doen, kunt u nu doen. Alles wat u doet, is nu leuker.`` Ik zie ook iets voorbijkomen dat verklaart waarom email van mensen die Microsoft Mail gebruiken vaak onleesbaar is: ,,Gebruik RTF-tekst om uw email een persoonlijk tintje te geven.`` Het systeem meldt niet dat de mail daardoor voor niet MS-gebruikers onleesbaar wordt. Afgezien van deze pijnlijke reclame- kreten werkt de her-installatie feilloos. Weliswaar ben ik toepassingen als Word en Netscape kwijt maar die kan ik wel opnieuw installeren.

  Dus besluit ik het nog een keer te proberen met de ISDN-kaart. Het systeem is nu immers `schoon`. De kaart lijkt te werken maar met de software instellingen is kennelijk iets mis want in het log-bestand van het modem staat steeds een `error` bij het verkrijgen van verbinding. Ik bel de helpdesk van Planet Internet om te vragen wat de instellingen moeten zijn. De behulpzame medewerker krijg ik niet meer aan de lijn en ik vrees dat dat niet te maken heeft met zijn afwezigheid. Dan kan iemand anders me wellicht vertellen wat de instellingen moeten zijn of die error-message betekent? ,,Er is hier niemand die je kan helpen.``
 Ik leg de telefoon neer en ontsteek in woede. Je zadelt dus iemand op met een niet-werkende kaart en verouderde software, verwijst hem naar nieuwe software die vraagt om disk nummer `??` en laat hem vervolgens barsten als de boel absoluut in elkaar draait. Het is de eerste keer, sinds ik anderhalf jaar geleden bij Planet Internet in dienst ben getreden, dat ik spijt heb nooit op kantoor te komen. Ik had er nu graag wat deuren opengetrapt dan wel dicht geslagen.
 
  Ik probeer zelf nog wat en merk plotseling dat ik geen muis meer heb. Daarop beland ik in een vicieuze installatie-cirkel. Als ik het systeem start, zegt het dat er geen muis aangesloten is om vervolgens gelijk daarna te melden dat het systeem een muis heeft gevonden en dat die nu wordt geinstalleerd, maar dat ik de computer opnieuw moet opstarten. Daarna herhaalt de procedure zich. Geen muis, wel muis, opnieuw opstarten. Ik probeer Windows zonder muis aan te passen maar dat is vrijwel onbegonnen werk.
  Ik verwijder Windows opnieuw en probeer het systeem in de oude staat terug te brengen. Tevergeefs. COM-poorten verdwijnen als sneeuw voor de zon. De printer houdt het inmiddels ook voor gezien en opnieuw beginnen er BIOS-conflicten op te treden. Als laatste redmiddel trek ik alle kaarten er uit en installeer Windows opnieuw, inmiddels voor de vijfde, zesde of tiende keer. Dit keer werkt het. Ik stop de kaarten er weer in en herhaal de procedure. Grote problemen blijven achterwege. Aangezien ik niets meer met de help desk te maken wil hebben - en zij kennelijk niet meer met mij - bel ik de receptie van Planet Internet om te vragen wat het analoge inbelnummer voor Rotterdam is, want ook dat ben ik kwijt. Met veel moeite vogel ik zelf uit wat de instellingen moeten zijn voor de netwerk- adapter en het TCP/IP-protocol. Ik bel in en het werkt.
 Het is vrijdagavond half acht. De computer is praktisch weer in zijn oude staat. Alleen mag ik nu alle software, zoals Netscape en plug-ins, opnieuw gaan ophalen en installeren.
 
  Het is nu maandag en ik zit met mijn analoge modem via een digitale ISDN-lijn op het net. Kaart en software voor de ,,supersnelle toegang tot het Internet`` zitten terug in de doos. Mijn fax- lijn moet ik nog schriftelijk opzeggen en ik moet 350 gulden betalen voor een aansluiting waar ik niks aan heb. Ik denk er sterk over om de ISDN-aansluiting ongedaan te laten maken en te wachten op de komst van 56k- modems.
 
Francisco van Jole


Home