De Anti-index


 
 

RECLAME

Onderstaande column heb ik uitgesproken voor Radio Rijnmond in het kader van de Dag van de Reclame.

 
  Sinds begin jaren tachtig de hebzucht opnieuw heilig is verklaard en veel geld verdienen weer lekker is, heeft de reclame aan status gewonnen. Met enige regelmaat mogen reclamemakers in de media serieus vertellen over hun werk alsof het een achtenswaardig beroep is en komt het zelfs op feestjes voor dat mensen praten over televisiereclamespotjes alsof het diepzinnige films zijn.
  Het verschil tussen reclame en propaganda is dat propaganda altijd een ideologisch tintje heeft. Reclame is daarentegen louter op gewin gericht. Daarom is de leus 'Dombo wast witter dan wit' reclame en de kreet 'Een beter milieu begint bij jezelf' propaganda. Nou heeft het woord propaganda sinds Goebbels en films als de eeuwige jood een nare smaak. Propaganda was het wapen van de nazi's. Niemand haalt het dan ook in zijn hoofd propaganda nog langer te verheerlijken. Het woord wordt zelfs niet meer gebruikt. Tegenwoordig wordt de voorkeur gegeven aan de veel neutralere term 'publiciteit'. Dat kan immers van alles zijn.
  Maar net als propaganda bedient reclame zich van manipulatie. Het doel is de mensen zo te beinvloeden dat ze doen wat de reclamemaker wil. Of liever gezegd wat de opdrachtgever wil. Want de reclamemaker heeft zelf niet zo veel te willen. De reclamemaker verhuurt zijn creativiteit en gedachtengoed immers net zo gemakkelijk als een prostituee haar lichaam.
  De laatste tijd valt op dat de reclamemaker zich ook van ideologie bedient als dat hem zo uitkomt. En dan natuurlijk vooral op milieugebied. Want een debiele kreet als 'witter dan wit' is niet meer genoeg om de consument naar een pak wasmiddelen te doen grijpen. Dus zegt de reclamemaker dat het goed is voor het milieu. En natuurlijk liegt hij dan want wasmiddelen zijn helemaal niet goed voor het milieu. Maar een reclamemaker mag nou eenmaal liegen. Sterker nog: daar wordt hij voor betaald. Hij verkrijgt er zoals gezegd zelfs maatschappelijke status mee.
  Voor mij staat de reclamemaker echter gelijk aan iemand van het allooi van Goebbels of in ieder geval een NSB-er. Dat klinkt grof en dat is het ook maar ik zal het even toelichten.
  De grootste bedreiging voor het voortbestaan van de mensheid is niet meer een kenroorlog maar de ondergang van het milieu. Of het nog twintig, vijftig of honderd jaar duurt moeten we maar afwachten maar de tijd is niet ver meer dat we naar lucht happen, wegduiken voor de zonnestralen en omkomen in ons eigen vuil. Ieder weldenkend mens maakt zich daar zorgen over.
  Zo niet de reclamemakers. Deze gewetenloze huichelaars gaan rustig door met het propageren van de overmatige consumptie die regelrecht naar de ondergang leidt. In die zin zijn het geestelijke vervuilers, waarbij vergeleken milieuvernietigers als Zegwaard en Kemp kleine knoeiers zijn.
  Zoals de grootste vijand vijftig jaar geleden de nazi was en de NSB zijn vazal, zo is dat nu de milieuvervuiler met als handlanger de reclameman. Kortom, de reclamemaker is de nieuwe NSB-er.
  Nee, ik ben nog niet klaar met spuwen van mijn gal over dit onderwerp. Want het gaat natuurlijk niet alleen om het milieu. Het gaat ook om de agressie. Over de hufters die in paginagrote advertenties nog steeds kwijlen over sportief rijgedrag terwijl in geen enkele sport zoveel doden vallen als de autosport. En dan komen er op het racecircuit nog geeneens voetgangers en fietsers voor.
  Of zo'n advertentie voor een automerk waarvan ik de naam alweer verdrongen heb dat propaganda maakt voor centrale durvergrendeling omdat je dan beschermd bent tegen mensen die zich kwaad maken over je rijgedrag.
  Of de lui die de geest van kinderen vergiftigen en hun fantasie doden met hun reclames voor ninja turtles, he man en ander televisietuig.
  En wat te denken van de randdebielen die rimpels in je huid maken tot iets waar je je voor moet schamen. Wellicht omdat ze rimpels associeren met nadenken en dat iets is waar ze juist zelf zo bang voor zijn.
  Of de ploerten die het in opdracht van de KLM hun hoofd halen de schoonheid van een neerstrijkende zwaan te asscoieren met een milieuverziekend, natuurvernietigende Boeing 747.
  En zo kan ik nog wel even doorgaan. Noemde ik reclamemakers de nieuwe NSB-ers? Dan komen ze er nog mild vanaf. De tijd is hopelijk niet meer ver dat ze voor tribunalen moeten verschijnen vanwege hun misdaden tegen de mensheid.
  Vandaag is het dus de dag van de reclame op Radio Rijnmond. Ik wens u veel sterkte.
 

Francisco van Jole


NB: Deze tekst is eigendom van Francisco van Jole. Verdere verspreiding of gebruik niet toegestaan zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur.

De Anti-index

Home