HOMO LUDENS: THREAT

 Als ik moet kiezen tussen schieten of denken kies ik voor het eerste. Althans op de computer. Schietspellen zijn de ultieme escape. Je kruipt achter het toetsenbord en zet je verstand op nul zoals de gemiddelde buisverslaafde zich uitstrekt op de bank en van soap naar soap zapt. De grote kracht van soaps schijnt te zijn dat ze nergens over gaan en dat het verhaal zich voortsleept met de traagheid van het dagelijks leven. Schietspelletjes hebben evenmin iets om het lijf maar zijn zo snel als de weerlicht. Het scherm flits van de ene ontploffng naar de andere en onderwijl ratelt uit de luidsprekers de aangename dreun van mitrailleurs of futuristische varianten daarop.
 Zoals een soap zich uitstrekt over een eindeloos aantal afleveringen zo sleept het gemiddelde schietspel zich voort over levels oftewel niveau`s. En net als de verslaafde kijker die weet dat er in de volgende aflevering ook weer niks zal gebeuren, beseft de computerspeler dat de uren inspanning om een volgende niveau te bereiken bij voorbaat weggegooid zijn. Ieder niveau is namelijk een variatie op hetzelfde.
 In de titel van een soap zit de eeuwige voortgang meestal al verwerkt. `Onderweg naar morgen` is daar wel het sprekendste voorbeeld van. Voor `Goede Tijden, Slechte Tijden` geldt hetzelfde en het mag de kijker ook duidelijk zijn dat The Bold een oneindig kat-en-muis-spel aangaat met The Beautiful. Schietspelletjes volstaan meestal met een enkel woord voor de titel. En altijd en woord dat onheil aankondigt: Doom, Heretic, en Descent om er maar een paar te noemen. Threat is ook zo`n titel. Het spel is gemaakt door het bedrijf Fragment, een onderneming die gerund wordt door de twee Finse studenten Sami Haikonen en Niklas Penttinen die in een begeleidend brief stellen: `Dit is het eerste spel van Fragment en we hebben er bijna een jaar aan gewerkt (vraag niet waarom).` Dat laatste zullen we dan ook maar niet doen. Threat is weliswaar marginaal maar de makers zijn wel een goed voorbeeld van de nieuwste loten in de amusementsindustrie. De ware vernieuwing komt namelijk niet van de gevestigde namen maar van veelal jonge fanatieke programmeurs die zich op het spelletjesmaken storten. Voor de verkoop van hun spel heeft Fragment onderdak gevonden bij het Amerikaanse distributiebedrijfje The Game Factory.
 In de reclame wordt het spel aangeprezen als het snelste actiespel dat er bestaat. Op zich is dat niet bijzonder want daarmee slaat tegenwoordig iedere maker zich mee op de borst. `Snel` is voor de spelletjeswereld wat `goedkoop` is voor de detailhandel. Threat is een zogenaamd `shoot `em up`-spel wat betekent dat je als speler moet schieten op alles wat beweegt. Als alles dood is, ga je door naar het volgende niveau waar dan weer nieuwe vijanden klaar staan om vernietigd te worden. En daarna weer, een daarna weer.
 Het aardige van Threat is dat het zogeheten shareware is, een marketingtechniek waarbij het eerste deel van het spel gratis wordt verspreid. Liefhebbers die niet genoeg hebben aan zoveel niveau`s kunnen vervolgens de commerciele versie bestellen met nog meer vijanden en niveau`s. Voor spelletjesverslaafden is shareware de enige remedie tegen misdaad of faillissement. Anders dan de soaps die gratis via de beeldbuis de huiskamer binnensijpelen, zijn spelletjes namelijk stervensduur. Een beetje computergame kost al gauw rond de honderd gulden. Threat daarentegen is gratis. En dat is maar goed ook want meer is het niet waard, ook al zijn spelers er enthousiast over. Het is een plat spel in de breedste zin van het woord. Het beeld is plat en de verhaallijn en uitvoering ook. De makers hebben voor de stijl goed naar Doom, het beste computerspel ooit gemaakt, gekeken en die vertaald naar hun eigen beperkingen.
 Toch kan ik uren met Threat doorbrengen. Uren die ik beter kan besteden en daarom juist. Spelletjes als deze dringen zich op als er eigenlijk andere dingen gedaan moeten worden. Ze geven een reden voor uitstel. `Nog een niveau en dan ga ik...` Ook daarin verschillen ze waarschijnlijk niet van soaps. De dunne verhaallijn van de soap is het excuus om niets te doen, de repeterende actie van spellen als Threat camoufleert het gebrek aan lust.
 Threat kent ook de optie aan elkaar te knopen en het spel met twee of drie mensen tegelijk te spelen. Geen spel kan tegenwoordig meer zonder die mogelijkheid. Computerspellen sleuren zichzelf daarmee steeds meer uit het kluizenaarsbestaan en worden gezelschapsspellen, al zit dat gezelschap vaak op een andere plaats en zie je het niet. Dat is wellicht een andere parallel met soaps. Een van de aantrekkelijke kanten van een soap is immers dat je weet dat er ook andere mensen naar kijken. Het verschil is dat er in een soap vrijwel nooit geschoten wordt. Misschien dat ik er juist daarom nooit naar kijk.

Francisco van Jole

NB: Deze tekst bestaat uit ongecorrigeerde kopij en is eigendom van Francisco van Jole. Er is geen enkele garantie dat tekst en publikatiedatum overeenstemmen met de gedrukte versie. Gedrukte artikelen zijn op te vragen bij de documentatiedienst van de Volkskrant. Verdere verspreiding of gebruik niet toegestaan zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur.