HOMO LUDENS: SIMCITY (ENHANCED)

 Verhalen over hoe moeilijk hard drugsverslaafden het hebben zijn er te over maar de gemiddelde spelletjesjunk heeft het ook niet gemakkelijk. Zo wilde ik graag eens naar het spel SimCity kijken omdat daar voortdurend zo over gejubeld wordt. Al verziekt dat laatste wel een deel van de pret. Het is met spelletjes net als met films en boeken, als een bepaalde titel alom geprezen wordt, vergaat me de lust om er kennis van te nemen. Meestal is er dan al zoveel over verteld dat de beleving zelf daar nauwelijks nog iets aan toe lijkt te kunnen voegen.
 Maar goed, SimCity dus. De ellende begon al bij thuiskomst. De cd-rom die ik net voor 110 gulden had aangeschaft bleek niet de titel te zijn waar iedereen over sprak. Ik had immers SimCity gekocht en bij nader onderzoek betrof alle opwinding SimCity 2000, een nieuwe uitgave die zoals de naam al aangeeft nog veel futuristischer is. Het leed werd enigszins verzacht door de constatering dat ik in ieder geval de onlangs verschenen `enhanced'-versie van het al jaren oude spel te pakken had.
 Vervolgens kostte het een middag werk om het spel ook daadwerkelijk aan de praat te krijgen. Dat is naast zonde van de tijd ook vooral vervelend omdat DOS-programma's meesters zijn in het kwetsen en beledigen van de computerbezitter. Zo constateerde de software voortdurend dat ik te weinig geheugen zou hebben. Hoezo is 8 megabyte te weinig? Het is ruim voldoende om een complete bevolkingsadministratie te onderhouden. Na veel softwarematig schoppen en slaan was SimCity eindelijk voor rede vatbaar.
 Een half uur na aanvang traden de eerste verslavingsverschijnselen op. Een afspraak die ik had liet ik zonder wroeging voorbij gaan, zonder zelfs maar af te zeggen. Hier stonden immers letterlijk grotere belangen op het spel. Dat gedrag bleek een paar dagen te duren. Bijna een week stond de computer niet meer uit. Als ik sliep speelde het spel uit zichzelf door en 's ochtends keek ik nog voor de koffie nieuwsgierig naar wat er was veranderd.
 SimCity is een simulatiespel waarbij de groei van een stad wordt nagebootst. De speler functioneert als burgemeester en neemt voortdurend ondemocratische besluiten over bouw, transport, belasting, veiligheid en energievoorziening. Het programma reageert vervolgens op het gevoerde beleid en zo groeit er langzamerhand, met de nadruk op langzaam, een megapolis. Of juist niet want als er iets misgaat trekken de bewoners massaal weg en blijft er niets over dan een spookstad.
 Inspraakavonden kent SimCity godzijdank niet dus de bestuurder kan lekker de handen uit de mouwen steken. Overigens is het wel de bedoeling om als burgemeester ongekend populair te worden. Dat streven maakte alle populistische karaktertrekken in mij los. Willen ze een stadion? Dan krijgen ze een stadion! Het blijkt te werken. Op het toppunt van mijn populariteit bleek maar liefst meer dan driekwart van de bewoners uiterst content met de burgemeester. Niet dat het alleen maar lol is. Wie vaag een bestuurlijke functie ambieert doet er goed aan eens een paar dagen met SimCity te stoeien. In de `enhanced' versie zijn allerlei videofilms verwerkt die met grote regelmaat opduiken en waarmee functionarissen als de brandweercommandant, de politiecommissaris of de directeur gemeentewerken aan je hoofd zeuren. Dan is dat weer niet goed, dan moet dit weer beter. En als je jezelf genoodzaakt ziet de belastingen te verhogen om aan al die wensen te voldoen, schreeuwt vervolgens de bevolking moord en brand. Terwijl de belastingverhoging nu juist moord en brand diende te voorkomen. SimCity kweekt daarmee zowaar begrip en mededogen met politici. Wie de publieke opinie denkt te kunnen negeren krijgt te maken met een volksoproer. `De protesten worden geleid door je moeder,' meldt het spel fijntjes om de verslagenheid nog wat te vergroten.
 SimCity is komisch en inventief. Het streekvervoerpersoneel kan er nog wat van leren. Zo dreigen de brandweerlieden met brandstichting op het moment dat ze door bezuinigingen getroffen worden. `Bij het huis van je moeder.' Alweer. En het blijken geen loze dreigementen. Naast de bevolking en het overheidspersoneel - hoe aangenaam zou de wereld niet zijn zonder die twee - is er nog een andere storende factor. Net als alles goed loopt en de tevredenheid van de stad straalt, kan het onheil toeslaan. Een tornado bijvoorbeeld, of een aardbeving, of een overstroming.
 Een deel van het spel is gebouwd rond dergelijke rampenscenario's. Zo kan de aardbeving die aan het begin van deze eeuw San Francisco verwoestte nagespeeld worden. Of het bombardement op Dresden. Maar dat laatste leek me deze week niet zo kies. Wie de stad binnen een bepaalde tijd weet te herbouwen, wint. Maar dat is maar schijn natuurlijk. SimCity draait immers niet om winnen maar om het aangenaam verspillen van tijd. Scoren noemen verslaafden dat. SimCity scoort goed.

Francisco van Jole

NB: Deze tekst bestaat uit ongecorrigeerde kopij en is eigendom van Francisco van Jole. Er is geen enkele garantie dat tekst en publikatiedatum overeenstemmen met de gedrukte versie. Gedrukte artikelen zijn op te vragen bij de documentatiedienst van de Volkskrant. Verdere verspreiding of gebruik niet toegestaan zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur.