HOMO LUDENS: CHAOS CONTROL

 Zoals elke revolutie wordt ook de digitale revolutie gekenmerkt door een richtingenstrijd. Aanhangers van de verschillende systemen bestrijden elkaar te vuur en te zwaard in de elektronische loopgraven. Overtuigde gebruikers van het Macintosh-systeem verguizen ms-dos, viceversa, en de predikers van het geloof in Unix verachten beide. Daarnaast is er nog een strijd gaande tussen de computerfanatici in het algemeen en de revolutionairen die zoeken naar andere manieren om de totale digitalisering tot stand te brengen. Het meest verguisde systeem in deze strijd is ongetwijfeld cd-i, de poging van Philips om via een speciale speler en het gewone televisiescherm het digitale slagveld naar de huiskamer te verplaatsen. Cd-i is , volgens de geldende opvatting aan het front, een traag, onhandig en achterhaald systeem. In de praktijk blijkt dat echter reuze mee te vallen. Een cd-i vertoont vrijwel nooit kuren, kent geen ingewikkelde installatieprocedures en heeft als groot voordeel dat de gebruiker zich amuseert in dat deel van het huis dat op ontspanning is ingericht: de huiskamer. De kritiek op cd-i doet enigszins denken aan de manier waarop autobezitters die in een Landrover rijden praten over gewone auto's. Een personenauto mist immers tal van handigheden. Je kunt er geen lier mee gebruiken. Het stuur is niet om te wisselen van de linker- naar de rechterzijde en de reismogelijkheden beperken zich tot verharde wegen. Allemaal waar en maar niettemin kennelijk irrelevant voor de gemiddelde automobilist. Veel van de kritiek op cd-i is van eenzelfde orde.
 Hoe snel cd-i als systeem is bewijst het spelletje Chaos Control. Er is een behoorlijke kloeke computer van een paar duizend gulden voor nodig om de snelle beeldwisselingen die hier in gebruikt worden te evenaren. Niet iets om je neus voor op te halen. Behalve dat stelt Chaos Control overigens niet veel voor. Het is een soort beperkt interactieve versie van de sinistere en gewelddadige tekenfilms die een omroep als RTL 4 aan kinderen voorschotelt. De beelden zijn wat gelikter, er is meer invloed van de Japanse manga-films merkbaar maar het verhaal is even oppervlakkig. De moraal van het verhaal beperkt zich tot de constatering dat de ene partij goed is en de andere - meestal van buitenaardse afkomst - slecht. Aan meer diepte hebben de makers kennelijk geen boodschap. Zoals het ook ontbreekt aan dilemma's of leringen die je in het normale leven nog van pas zouden kunnen komen. De intellectuele bagage van de makers is al duidelijk zichtbaar in de titel van het spel: Chaos Control. Dat klinkt spectaculair maar slaat natuurlijk nergens op. Beide termen sluiten elkaar immers uit. Tijdens het spel wordt ook niet duidelijk waar die titel eigenlijk op slaat want de chaos ontbreekt ten ene male en de speler heeft nauwelijks controle op het spel.
 Het `verhaal` handelt over een jonge dame Jessica Darkhill, die de beste ruimtepiloot van het universum is en de slag aangaat met de krijgers van de Kesh Ran. Soms komt Jessica in beeld en ziet de speler een scene uit een tekenfilm, vervolgens gaat het spel verder en neemt de speler de rol van Jessica weer over. Deze voortdurende wisseling van persoonsvormen zorgt ervoor dat de beleving van het spel geen grote hoogte bereikt. De rol van de speler is ook nog eens uiterst beperkt. Op het scherm verschijnen flitsende animaties waarbij het ruimteschip zich een vastgelegde weg baant door een futuristische omgeving. De speler is dus een piloot die niet kan vliegen. Dat zou nog te verklaren zijn door er vanuit te gaan dat het gaat om een automatische piloot maar waarom is er dan ook geen computergestuurd geschut aan boord? Want dat is dus hetgeen de speler zelf moet doen. Door razendsnel een cursor op de door het zicht vliegende vijanden te richten en vervolgens op een knop te drukken kan de overwinning behaald worden. Er is ongetwijfeld stompzinniger tijdverdrijf te verzinnen maar dan moet je waarschijnlijk wel lang nadenken. Chaos Control had ook de titel `Gemiste Kans` mee kunnen krijgen. De start van het spel is namelijk wel degelijk indrukwekkend. De speler wordt meegenomen op een razendsnelle vlucht door het New Yorkse stadsdeel Manhattan en levert zelfs slag rond het Vrijheidsbeeld. Het zijn deze beelden die duidelijk op de maag slaan. Even lijkt het alsof de huiskamer is veranderd in een achtbaan door de ongekend hoge ben verzorgde beeldkwaliteit van het schouwspel. Het trieste is dat na dit level het spel snel aan bezienswaardigheid inboet. De volgende niveaus tonen de saaie, in strakke vlakken verdeelde, omgevingen die al in zoveel duizenden andere spelletjes gebruikt zijn. Er wordt niet meer toegevoegd dan een zogenaamde stijging van de moeilijkheidsgraad wat bij computerspelletjes vrijwel altijd neerkomt op meer van hetzelfde maar dan nog sneller. Het is als een veelbelovende roman waarvan alles na het eerste hoofdstuk uit de Bouquet-reeks is geplukt. Chaos Control maakt duidelijk dat er op de techniek van de cd-i niet zoveel valt aan te merken. Nu maar wachten totdat iemand die ook daadwerkelijk gaat gebruiken.

Francisco van Jole

NB: Deze tekst bestaat uit ongecorrigeerde kopij en is eigendom van Francisco van Jole. Er is geen enkele garantie dat tekst en publikatiedatum overeenstemmen met de gedrukte versie. Gedrukte artikelen zijn op te vragen bij de documentatiedienst van de Volkskrant. Verdere verspreiding of gebruik niet toegestaan zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur.