|
Beschouw de burger op Internet als multinational Shell doet in Nigeria dingen die men hier in Nederland niet in zijn hoofd zou halen. Sportfabrikant Nike buit volgens actievoerders op ongekende wijze arbeiders in Vietnam uit. En Heineken haalde de internationale pers door zijn nauwe banden met de dictators in Birma. In Nederland zouden dergelijke zaken waarschijnlijk strafbaar zijn. Niettemin worden de directieleden van deze bedrijven niet gezien als leden van criminele organisaties. Integendeel. Als de top van Nike Nederland bezoekt, krijgt die ongetwijfeld een warm onthaal in de skyboxen van de Arena of de Kuip. In Rotterdam heeft de schouwburg een Shell-foyer, ondanks de nauwe banden met de moordenaars van de Nigeriaanse toneelschrijver Ken Saro-Wiwa. En Heineken? Heineken dineert met de koningin. Dat is geen nieuw verschijnsel. De Vereenigde Oostindische Compagnie bezorgde Nederland welvaart met praktijken die hier te lande nooit gepikt zouden worden. Dat was niet erg, want het was ver weg. In het buitenland mag men te keer gaan als barbaren, zolang men hier ter kerke gaat en zich netjes kleedt, is er niets aan de hand. Geen politicus die het in zijn hoofd zal halen maatregelen te nemen, geen officier van justitie die er een zaak van zal maken. Die situatie doet zich niet alleen voor in Nederland, maar in vrijwel ieder beschaafd land. En dan is er nu Internet. Het aardige van Internet is dat het computernetwerk van iedere argeloze gebruiker eigenlijk een soort multinational maakt. Zonder veel moeite kan iedereen die dat wil, 'filialen' opzetten in het buitenland. Gratis zelfs. Bij Geocities.com bijvoorbeeld kan men in no time een eigen pagina in de lucht brengen en die vanuit Nederland beheren. Zo is het mogelijk dat iemand in de Verenigde Staten een homepage opzet met allerlei kwalijke racistische taal. Want alhoewel racisme in Nederland in strijd is met de Grondwet, valt het in de Verenigde Staten onder het recht op vrije meningsuiting. En vorige week werd in Den Haag alarm geslagen over de mogelijkheid dat mensen via het net medicijnen kunnen bestellen die in Nederland verboden zijn. Dat het net tevens een van de beste bronnen is om informatie te verkrijgen over medicijnen werd achterwege gelaten. Steeds vaker zijn er geluiden te horen dat die digitale vrijheid aan banden moet worden gelegd. Dat het een schande is dat allerlei gespuis vanuit Nederland strafbare handelingen kan verrichten op buitenlandse systemen. Kortom dat er 'Internetwetten' moeten komen. Die verontwaardiging is misschien wel begrijpelijk, maar indien niet hypocriet dan is zij wel zeer naïef. Naïef, omdat Internet zich nu eenmaal niet gemakkelijk in wetten laat vangen. Wat dat betreft is het netwerk te vergelijken met de internationale wateren van deze planeet. Zelfs kapiteins die verstekelingen aan de haaien voeren zijn in de praktijk amper te vervolgen. Hypocriet is de verontwaardiging ook. Persoonlijk zou ik er geen moeite mee hebben als misdaden die over de grens worden gepleegd te vervolgen zijn. Maar voorwaarde is dan wel dat die praktijk voor iedereen geldt. En dat in Nederland dus ook geen bedrijven meer worden getolereerd die waar dan ook op deze aarde Nederlandse wetten overtreden. De bezorgden lijken zich om die algemene toepassing van het principe echter nooit druk te maken. Een directeur die de Nederlandse wetgeving in het buitenland aan zijn laars lapt, is een 'succesvolle ondernemer', een Internetgebruiker die hetzelfde doet al snel een 'data-crimineel'. Het probleem is eenvoudig op te lossen. Politici en andere regelneven moeten de burger op Internet leren zien als een multinational, een ondernemer die handig is en die, indien nodig, listig gebruik kan maken van de mazen in de wetgeving op deze planeet. Misschien dat de meest slimme burgers op dit gebied dan uiteindelijk evenveel aanzien verwerven als hun zakelijke collega's, ook al hebben ze dan geen geld. Alhoewel: met een beetje geluk bij de 'illegale' casino's op het net kan dat laatste wellicht ook verholpen worden.
Francisco van Jole |
|
|