de Volkskrant, 5 februari 1996

CENSUURWET BEDREIGT INTERNET

`Aan de vooravond van de 21ste eeuw hebben onze volksvertegenwoordigers een wet aangenomen die ons terugvoert naar het einde van de 19e eeuw.` Met deze niet mis te verstane woorden protesteert de Electronic Frontier Foundation, een prestigieuze actiegroep die opkomt voor de burgerlijke vrijheden in het digitale tijdperk, tegen de nieuwe telecommunicatiewet die afgelopen donderdag door een verpletterende meerderheid in het Amerikaanse Congres werd goedgekeurd. Onderdeel van deze veelomvattende herziening van de wetgeving aangaande elektronische media is de omstreden Communications Decency Act. Deze regeling is er kort weg op gericht de digitale snelweg `veilig te maken` voor kinderen en verbiedt de elektronische verspreiding van `onfatsoenlijk materiaal` in welke vorm dan ook. Het gebruik van woorden als `fuck` en `shit` is als gevolg van de wet niet meer toegestaan in digitale communicatie. Maar ook kunstuitingen die geslachtsdelen tonen vallen onder de wet. Overtreders lopen het risico van zware boetes of gevangenisstraffen met een maximum van vijf jaar.
 De EFF spreekt van `een dodelijke combinatie van vage en alles overlappende definities die een vloedgolf aan censuur teweeg zullen brengen.` Volgens anderen maakt de wet Internet in een klap tot het meest beperkte elektronisch medium. De Democratische afgevaardigde Patricia Schroeder, die zelf tegen stemde, constateerde dat een vrijwel onopgemerkte passage in de wet zelfs de vrije discussie over zaken als abortus verbiedt.
 De Communications Decency Act werd afgelopen zomer ingediend door senator Exon. De hysterie over op het net aanwezige pornografie bereikte op dat moment haar hoogtepunt, onder meer vanwege een geruchtmakend artikel in het Amerikaanse weekblad Time waarin werd beweerd dat het overgrote deel van de informatie die op Internet circuleert uit porno bestaat. Later nam Time die stelling terug maar het kwaad leek geschied.
 Officieel zegt de wet dat alleen materiaal dat toegankelijk is voor personen onder de 18 jaar beperkt wordt maar in de praktijk valt die leeftijdslimiet weg omdat Internet voor iedereen even toegankelijk is. De sombere verwachting is dat als gevolg van de wet openbare discussies over volwassen onderwerpen als sm, homoseksualiteit en zelfs AIDS-bestrijding van het net zullen verdwijnen. Het verbod beperkt zich overigens niet tot het Amerikaans grondgebied. Internationale telecommunicatieverbindingen worden expliciet in de wet genoemd.
 De afgelopen maanden hebben tegenstanders tevergeefs getracht de verantwoordelijkheid voor wat kinderen onder ogen krijgen bij de ouders te leggen. Het `veilig maken` van de elektronische snelweg werd beschouwd als een streven dat gelijk staat aan het toelaten van peuters op driewielers op de gewone snelweg en de eis dat andere weggebruikers zich daaraan aanpassen.

Naleving van de wet vereist een groot controle-apparaat dat toezicht houdt op de gedragingen van burgers in cyberspace. Of dat in de praktijk werkt, is de vraag maar vast staat dat de wet veel schade zal toebrengen aan de communicatievrijheid van het netwerk. Weliswaar biedt Internet technische mogelijkheden om de opgelegde beperkingen te omzeilen maar een heksenjacht tegen die technieken zal niet zonder effect blijven.

Tegenstanders kondigen aan de wet door de rechter te laten toetsen omdat ze in strijd zou zijn met de Grondwet en de daarin vastgelegde vrijheid van meningsuiting. Pessimisten verwachten dat voor het zover is al heel wat gebruikers in de gevangenis belanden. Na de zo onsuccesvolle `War on Drugs` lijkt de Amerikaanse politiek zich op te maken voor de `War on Sex`.

Francisco van Jole


NB: Deze tekst bestaat uit ongecorrigeerde kopij en is eigendom van Francisco van Jole. Er is geen enkele garantie dat tekst en publikatiedatum overeenstemmen met de gedrukte versie. Gedrukte artikelen zijn op te vragen bij de documentatiedienst van de Volkskrant. Verdere verspreiding of gebruik niet toegestaan zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur.

Geraadpleegde bronnen

Home