Wat de Bermuda-driehoek is voor zeelieden, is Roswell voor mensen die geloven dat buitenaardse wezens de moeite nemen om de planeet Aarde te bezoeken. In juli 1947 zou er een vliegende schotel neergestort zijn bij het plaatsje Roswell in de Amerikaanse staat New Mexico. Op de plek des onheils werden bovendien de lijken van vier dode wezens aangetroffen. De autoriteiten hebben het ongeluk altijd ontkend maar begin dit jaar is er een film opgedoken die het `bewijs` moet leveren. Op de beelden is te zien hoe er autopsie wordt uitgevoerd op het lichaam van een van de wezens.
 De Britse producer Ray Santilli is in het bezit van de film die hij volgens eigen zeggen voor honderdduizend dollar heeft gekocht van een - anoniem gebleven - nu 82-jarige cameraman die destijds, in dienst van de Amerikaanse luchtmacht, de opnames maakte. De Britse omroep Channel 4 heeft op haar beurt weer een documentaire over de kwestie gemaakt die zondag door Veronica wordt uitgezonden en fragmenten van deze zogeheten Santilli-film bevat. In de documentaire wordt ingegaan op de echtheid van de beelden. Zo heeft Kodak onderzocht of het materiaal inderdaad uit 1947 stamt.
 De film heeft de afgelopen maanden voor veel opwinding gezorgd op Internet, dat voor een deel driftig gebruikt wordt door mensen die rotsvast geloven in buitenaardse bezoeken. Normale gebeurtenissen leiden binnen deze groepen al tot de wildste komplottheorieën maar de Roswell-zaak stimuleert de creativiteit nog meer dan de aanslag op president John F. Kennedy. In druk gebruikte discussiegroepen met veelzeggende benamingen als alt.alien.visitors buitelen de speculaties over elkaar. Het griezelige aan dergelijke discussies is overigens wel dat de deelnemers om hun `gelijk` te bewijzen zonder schroom televisie-series als the X-files of Star Trek aanhalen alsof het om documentaires gaat. Het onderscheid tussen fictie en werkelijkheid is in hun gedachten kennelijk nauwelijks aanwezig. Vast staat dat er op die bewuste zomeravond in Roswell iets gebeurd is. Talloze getuigen hebben waargenomen hoe militairen, politie en hulpdiensten zich naar het grondgebied van boer Mac Brazel spoedden. Luchtmacht-majoor Jesse Marcel van de nabijgelegen vliegbasis was als een van de eersten ter plekke en stuurde een persbericht de wereld in waarin melding werd gemaakt van een neergestorte vliegende schotel. Dit bericht werd de volgende dag ingetrokken door zijn superieuren. Er zou namelijk slechts een weerballon zijn neergekomen. Na zijn pensionering heeft de bewuste luchtmacht-majoor nogmaals verklaard dat hij vast houdt aan zijn eerste bewering dat er die bewuste avond een ruimteschip is neergestort.
 De zaak-Roswell kent door de komst van de film nu twee intriges: De vraag of er een ongeluk heeft plaatsgevonden en of de film echt is. Dat is voldoende stof om een reeks UFO-conferenties mee te vullen. Zo is er het verhaal dat de film nep is maar wel uit de jaren vijftig stamt. Een - natuurlijk ongeïdentificeerde - groep invloedrijke zakenmensen zou de film hebben laten vervaardigen om de Amerikaanse overheid te compromitteren. Om ontdekking te voorkomen werden de opnames gemaakt in Brazilië. Niettemin kwam de zaak bij de regering aan het licht voordat de film in circulatie kon gaan en mislukte aldus de opzet. De komplottheorieën beginnen daarmee een Droste-effect te vertonen: elke weerlegging van een komplottheorie leidt tot het opduiken van een nieuw komplot waarin de verwerping van het oude is verwerkt. Geen enkel antwoord zal daarom bevredigen.

Francisco van Jole

NB: Deze tekst bestaat uit ongecorrigeerde kopij en is eigendom van Francisco van Jole. Er is geen enkele garantie dat tekst en publikatiedatum overeenstemmen met de gedrukte versie. Gedrukte artikelen zijn op te vragen bij de documentatiedienst van de Volkskrant. Verdere verspreiding of gebruik niet toegestaan zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur.