`Als ik zou weten dat er straks op mijn grafsteen komt te staan `Hij bracht de mensen op Internet', hield ik er nu meteen mee op. Dan is mijn doel al bereikt. Meer eer hoef ik niet.' Onsterfelijkheid is kennelijk toch prettiger dan genietbare rijkdom. MTV-video jockey Adam Curry baarde eind april opzien met zijn plotselinge vertrek bij het muziekstation en de opmerkelijke aankondiging zich geheel te gaan wijden aan Internet. `A VJ with a Vision,' kopte een Amerikaanse krant.

`Weet je hoe het ging? Ik was onderweg naar de studio in New York voor de opname van de Video Countdown Top 20 toen ik min of meer impulsief besloot de stap te nemen en mijn baan op te zeggen. MTV in de Verenigde Staten is niks meer, heel anders dan hier in Europa. Ze draaien voortdurend programma's als de soap Real World. Of neem zoiets als Beavis & Butthead, de eerste honderd keer is het misschien leuk maar daarna heb je het wel gezien. Niet dus, alle afleveringen worden nu doodleuk herhaald.' In een via Internet verspreidde verklaring stelde hij dan ook: `MTV is a video channel that really hasn't had much of the "M" in it's name lately.'

Curry stapte die bewuste donderdag 21 april met zijn geheime voornemen de studio binnen, deed zijn thing en kondigde vervolgens net voor de nummer 1 van de hitparade aan dat hij er met onmiddellijke ingang de brui aan gaf. Iedereen was flabbergasted. De volgende dag bij uitzending bleek MTV het grote nieuws niettemin uit de opnames te zijn geknipt. Curry verdween zonder veel ophef van het scherm, als een in ongenade gevallen partijleider in een verkeerd geregeerd land. Waarop Adam zich op zijn Internet-site afvroeg: `Bear this in mind, if MTV is willing to censor someone who has worked for and with them for over six years, what are they doing to everybody else?'

Echt vriendschappelijker is de sfeer er daarna niet op geworden. De kop `MTV sues Curry' verscheen binnen drie weken op het scherm.

Maar het conflict met het muziekstation is niet het meest interessante aspect aan Curry's opmerkelijke stap. Hij koestert namelijk grootse plannen met Internet, het wereldwijde computernetwerk dat naar schatting 20 miljoen gebruikers met elkaar verbindt.

Curry, zoon van een Amerikaanse vader en Nederlandse moeder, ontdekte Internet eigenlijk pas vorig jaar zomer. `Ik ben gek op techniek en nieuwe snufjes, moet altijd alles uitproberen. Al jaren maakte ik gebruik van commerciële netwerken als Compuserve en MCImail maar hoorde steeds vaker jubelberichten over `het net'. Dat moet ik ook effe checken, dacht ik. Kijken wat het is. De eerste keer dat ik contact legde was ik meteen verkocht. Zo'n onvoorstelbare hoeveelheid informatie, ik was overdonderd en besloot vrijwel meteen dat ik een eigen site wilde exploiteren. Ik wilde hoe dan ook deel uit maken van het net. Gewoon voor de lol.'

Geheel buiten het tv-station om zette hij in samenwerking met studenten van universiteit van Michigan mtv.com op. Op die site is informatie te vinden over popmuziek en aanverwante zaken. Je kunt er muziek beluisteren, van U2 tot Roterdamse gabberhouse of roddels lezen in de sectie Cybersleaze. Om de site op te zetten leerde hij omgaan met Unix, het uitgebreide besturingssysteem dat nauw verbonden is aan het gebruik van Internet en kreeg de beschikking over een SUN-machine. Een SUN is voor computeraars wat een Lamborghini is voor autoliefhebbers, razendsnel en krachtig.

Aanvankelijk was mtv.com niet meer dan een hobby, iets wat nog het meeste leek op zijn werk bij de Amsterdamse radio-piraat Decibel begin jaren tachtig. Zijn ogen gingen pas echt open door het gedrag van zijn fans.

`Ik wil niet zeuren maar als je bekend bent, is het vrijwel onmogelijk op een normale manier met je fans om te gaan. Ze staren je vaak stomverbaasd aan, weten niet wat te zeggen of roepen zo maar wat. Bovendien heb je het meestal te druk om echt contact met ze te hebben. Via Internet kreeg ik echter al snel elektronische fanmail en daar bleken opmerkelijk veel inhoudelijke reacties tussen te zitten. Toen ging me een licht op. Internet is dus kennelijk in staat communicatie op gang te brengen die anders onmogelijk is,' stelt de VJ die gedurende het interview op een Leidsepleinterras angstvallig zijn zonnebril en Mickey Mouse-baseball cap op houdt.

Curry realiseerde zich dat zo'n communicatiemogelijkheid commercieel te benutten is. `Bedrijven willen niets liever dan contact met hun klanten. Daarom wordt er zoveel geld gestoken in reclame. Ik ga ze die nieuwe mogelijkheden bezorgen dus bezorgen.'

Om de plannen van Curry te begrijpen is het noodzakelijk om te weten hoe Internet functioneert. De kracht van het netwerk schuilt in minstens drie factoren: Het gebruik is vrijwel gratis, er is een ontstellende hoeveelheid informatie te vinden en de gebruiker kan zelf een bijdrage leveren. Kortom, Internet is als het leven zelf. Tot nu toe worstelen bedrijven met de vraag hoe ze daar in hemelsnaam geld aan moeten verdienen. Meestal komt het niet verder dan het opzetten van systemen die geld vragen voor de toegang tot het net.

`Dat moet je dus niet doen want het ondermijnt het succes. Commerciële netwerken als Compuserve blijken juist het grootste obstakel voor de opmars van computernetwerken. Niet alleen zijn ze duur maar ze leggen meteen ook allerlei beperkingen op. Mag je elkaar bijvoorbeeld geen porno toe sturen. Wat is dat voor onzin? Het gaat niemand wat aan waarover ik met anderen wil communiceren.'

Curry ziet geld in de sponsoring van het net. Hij wil sites opzetten die gekoppeld zijn aan merknamen en de gebruiker bieden wat hij zoekt. `Zo'n site is bij uitstek geschikt om de gebruiker het gevoel te geven dat hij ergens deel van uit maakt. Je kunt er associaties mee oproepen en dat is precies waar reclame om draait. Budweiser bijvoorbeeld adverteert altijd met mooie meiden omdat ze denken dat hun klanten zich daar prettig bij voelen. Dus creëer je een site waar die volop te vinden zijn en noemt die budweiser.com.'

Zo'n site draagt dan meteen zorg voor de tweede factor: informatie. Een bedrijf kan er informatie op plaatsen waarvan ze denken dat die aantrekkelijk is voor de klant van voetbaluitslagen tot en met details over het brouwproces en het spelen van spelletjes. Zodat het willen weten van de uitslagen onmiddellijk geassocieerd wordt met het raadplegen van budweiser.com.

`De klanten zelf kunnen aan zo'n site bijdragen door met elkaar maar ook met het bedrijf te communiceren. Nu al zijn er discussiegroepen op het net als bijvoorbeeld alt.beer die enkel handelen over thuisbrouwen en consumptie. Zo'n newsgroup zou je als brouwerij ook zelf kunnen starten. Dan is de cirkel rond. Er is de associatie van prettige zaken met het merk en er is een directe communicatie tussen consument en producent. Dat laatste is goud waard. ER kan bijvoorbeeld veel gerichter marktonderzoek gedaan worden.'

Curry trekt de laatste tijd langs bedrijven om ze warm te maken voor deze opzet. Het probleem daarbij is dat bedrijven eigenlijk nauwelijks bekend zijn met de mogelijkheden. Internet wordt veelal nog gezien als een speeltje voor freaks. `Pas was ik nog bij zo'n board of directors en dan zit iedereen een beetje te dubben. Totdat de topman op tafel sloeg en zei: `Ik snap absoluut niet wat het is maar ik weet wel dat als we op deze manier twintig miljoen mensen kunnen bereiken er in ieder geval een aantal tussen moet zitten dat geïnteresseerd is ons produkt. Dus doen we het.''

Steeds krijgt Curry ook de vraag waarom ze hem daarvoor zouden inschakelen. De bedrijven kunnen het immers toch ook zelf opzetten. `Natuurlijk, antwoord ik dan. Net zoals u zelf ook een telefoonverbinding op kunt zetten door een paar kabels te trekken of een fabriek kunt bouwen door eigen bouwvakkers in dienst te nemen. Maar dat doe je ook allemaal niet. Jullie hebben mij nodig omdat ik weet hoe het moet.'

Voor het verval van het net met de intrede van de commercie is hij niet bang. `Niet als het goed gebeurt. Je moet mensen niet ongevraagd informatie opdringen. Dat is de gouden regel. Als je het weerbericht opvraagt mag er geen reclamelogo verschijnen. Niemand mag bepalen wat jij te zien krijgt. Het draait er om dat je het als gebruiker leuk moet vinden om contact te leggen met een bedrijf omdat zij iets bijzonders te bieden hebben.'

Om de plannen te kunnen realiseren heeft hij inmiddels een topprogrammeur, verantwoordelijk voor onder meer de financiële software van de Wall Street beurs, weggehaald bij SUN. Daarnaast verzamelt hij in hoog tempo mensen om zich heen die over weg kunnen met de techniek van het net. `Great job opportunity', tettert hij via mtv.com door cyberspace.

Curry is volgens eigen zeggen van plan vreselijk rijk te worden van de nieuwe mogelijkheden. Hij wil met zijn partner de zangeres Patricia Paay - `zij is erg analoog maar vindt het prima wat ik doe' - New York verlaten en op de Bahama's gaan wonen. `Van daar uit kun je al die sites net zo goed onderhouden. De computer waar mtv.com nu op draait heb ik ook nog nooit in het echt gezien.'

`Ik wil deze boot niet missen, zoals ik dat bijvoorbeeld bij de 06-lijnen wel heb gedaan. Daar had ik veel eerder in moeten stappen. Alhoewel: ik zou liever toch niet in de sexbusiness terecht zijn gekomen en het exploiteren van die lijnen blijft toch een beetje verkeerd. Je plukt mensen alleen maar. Ik vind dit veel leuker omdat iedereen er beter van wordt.'

Nou ja, iedereen. Curry voorspelt onder meer dat de opkomst van Internet het einde van de platenmaatschappijen inluidt. `Die houden zich eigenlijk alleen maar bezig met fysieke distributie. Daar verdienen ze veel geld mee. Internet maakt die distributie echter overbodig. Je kunt muziek zo binnenhalen. Weliswaar is dat nu in de praktijk nog moeilijk maar met de opkomst van de digital super highway wordt het een fluitje van een cent.'

De functie van de platenmaatschappijen kan volgens Curry het best overgenomen worden door de hardwarefabrikanten als Philips en Sony. `Zij moeten sites creëren waarop muziek is te vinden die je op hun apparatuur kunt afspelen. Zij betalen ook de muzikanten voor hun composities want copyrights werken nu eenmaal niet op digitale informatie.' Het verlies aan inkomsten voor de muzikant wuift hij weg. `Ach, er wordt toch niemand muzikant om rijkdom te vergaren.'

Voor muzikanten heeft hij overigens ook een aardig project in petto: wereldwijde jamsessies. Computergestuurde muziekinstrumenten maken gebruik van zogeheten MIDI-signalen, relatief compacte codes die door een geluidskaart omgezet worden in muziek. Curry wil daarmee jamsessies organiseren via het net. Een drummer in Tokyo hoort dan het keyboard van een collega in San Francisco en vice versa. Zo kunnen ze samen `real time' spelen. Anderen kunnen meeluisteren of zelf ook spelen. Probleem daarbij is vooralsnog de synchronisatie. Omdat niet alle verbindingen even snel zijn kan er vertraging optreden. Curry is er echter van overtuigd dat hij dat probleem kan oplossen.

Een andere revolutionaire toepassing is het creëren van grafische MUD's. Deze Multi User Dungeons vormen een soort virtual reality omgeving waarin spelers over de hele wereld met elkaar avonturen kunnen beleven. Tot nu toe werken MUD's alleen met tekst. Er verschijnt op het scherm de mededeling dat je zojuist de binnenplaats van een oud kasteel bent binnengetreden er dat de Zwarte Ridder of een ander figuur je begroet maar verder niet. MUD-spelen betekent je fantasie gebruiken. Curry wil daar grafische voorstellingen aan toevoegen zodat je de omgeving en nadere spelers ook daadwerkelijk te zien krijgt. Natuurlijk niet zoals ze er in het echt uit zien maar als de personage die ze gekozen hebben.

Vooralsnog wil hij van mtv.com `de hipste plek van het net maken'. Dat gaat hem wellicht nog lukken ook. Volgens eigen opgave worden de World Wide Web-pagina's van mtv.com nu dagelijks meer dan 35.000 keer geraadpleegd. WWW is de multimedia-manier om informatie op Internet te ontsluiten. OP de pagina prijken niet alleen plaatjes en mooi opgemaakte tekst maar een druk op de knop is ook voldoende om een geluids- of videofragment op te vragen. Tenminste als je de beschikking hebt over een snelle verbinding.

Of die snelle verbindingen er uiteindelijk voor iedereen komen is nog maar de vraag. Overheden staan niet te trappelen om te investeren in Internet en vergelijkbare communicatiemogelijkheden. Een van de redenen daarvoor is dat de vrije gegevensuitwisseling als een bedreiging wordt gezien. In diverse landen worden daarom maatregelen voorbereid. Duitsland wil bijvoorbeeld het politiek gebruik van netwerken verbieden. In Nederland wordt een wet voorbereid die cryptografie, het versleutelen van gegevens om ze geheim te kunnen houden, verbiedt. In de Verenigde Staten en Engeland verschijnen hysterische verhalen over de verspreiding van kinderporno.

Curry maakt zich daar net als andere `netizens' druk over maar is niettemin optimistisch: `Als overheden controle willen krijgen over het net hebben ze maar een middel tot hun beschikking: ze zullen moeten investeren in het net.'

Francisco van Jole

Deze tekst bestaat uit ongecorrigeerde kopij en is eigendom van Francisco van Jole. Verdere verspreiding of gebruik niet toegestaan zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur.