Alexandra Nieuwenhuis (62) slikt sinds drie maanden antidepressiva. Haar schoondochter is stellig over de oorzaak: ,,Zonder een euro op zak blijf je eerder binnen zitten. Ze kan nooit een bloemetje kopen, is altijd gespannen over geld...'
Nieuwenhuis weet zich geen raad. De woningbouwvereniging heeft aangekondigd de deurwaarder te sturen. Volgens haar schoondochter is ze bang uit huis te worden gezet. Daarom gaan ze naar Sociaal.nl Schuldhulperlening, die de schuldhulpverlening verzorgt in opdracht van de gemeente.
Nieuwenhuis heeft zo'n vijfduizend euro schuld, verdeeld over het energiebedrijf, de woningbouwvereniging, de gemeente en de bank. ,,Waar is het fout gegaan?', vraagt de consulente. ,,Door loonbeslag van de gemeentebelasting. Nu kan ik de huur niet betalen. Ik krijg maar 800 euro op mijn rekening. Een jaar lang kreeg ik geen rekening van het energiebedrijf. Toen die rekening ineens kwam heb ik gebeld. Nu gaat er elke maand 286 euro van mijn rekening.'
,,Daar moet u mee stoppen', zegt de consulente. Uit haar berekening blijkt dat Nieuwenhuis dat niet kán betalen. Er blijft simpelweg te weinig geld over om van te leven. Nieuwenhuis heeft al een keer een deurwaarder op de steop gehad. Huilend heeft ze haar kinderen om hulp gevraagd. Dat wil ze niet nog eens.
De consulente zal aan alle schuldeisers een vrijwillige schuldsanering voorstellen. Als zij daarmee instemmen wordt het inkomen van Nieuwenhuis beperkt tot ongeveer bijstandsniveau. Drie jaar lang wordt de rest van het inkomen gespaard. Met de huidige aflossingscapaciteit van 16,55 euro per maand, en wat spaargeld, kunnen de schuldeisers 10 procent van de schuld terugkrijgen; de rest wordt kwijtgescholden.
Als er één schuldeiser niet mee wil werken gaat het niet door. Wel kan dan de rechtbank worden gevraagd om de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen (WSNP) toe te passen. Als de rechtbank instemt met de wettelijke sanering -fraude is een reden voor weigering, net als bijvoorbeeld verslaving-, houdt een bewindvoerder toezicht op de naleving.
Het Amsterdamse kantoor Eelman Bewindvoeringen heeft zich daarin gespecialiseerd. ,,Het is een luxe regeling, want na drie jaar heb je een schone lei. Maar het is ook zwaar. Drie jaar is toch lang, zeker voor mensen die het niet gewend zijn om op bijstandsniveau te leven. Je hebt al snel een probleem als er iets stuk gaat: een wasmachine of een ijskast.'
Voor de meesten is de regeling een hele opluchting. Eindelijk rust, geen dreiging meer van deurwaarders. Eelman schat dat 80 procent van 'zijn' schuldenaars de rit uitzit en dus schuldenvrij de regeling verlaat. ,,Maar of het iets oplost? We hebben nu kinderen van ouders die ook in de schuldsanering zaten. Het gaat toch om mensen aan de onderkant van de samenleving.'