|
|
In Nederland leek het altijd zo goed geregeld. Iedereen kon op z'n vijfenzestigste op basis van de Algemene Ouderdoms Wet met pensioen en kreeg dan een AOW-uitkering. Daarbovenop kwam vaak nog een aanvullend pensioen van het werk. Sinds de jaren zeventig werd het zelfs heel gebruikelijk om niet te wachten tot je 65 was voor je met pensioen ging, het vervroegd pensioen. Als je gelukkig was en een aardig aanvullend pensioen had kon je heerlijk genieten van je oude dag. Anders had je in ieder geval een basisinkomen op minimumniveau. Iedereen verdiende een rustige oude dag en was verzekerd van een AOW.
De laatste jaren heerst er bij vlagen onrust in het land. Mensen zijn bang dat ze er niet meer op kunnen vertouwen dat ook zij AOW krijgen als zij 65 jaar zijn. Het kabinet heeft echter geen concrete plannen om de AOW af te schaffen of de leeftijd te verhogen. Toch komt de angst hiervoor niet uit de lucht vallen want het kabinet is op zijn beurt bang voor 'de grijze golf'. Er komt een enorme groep ouderen aan, de 'grijze golf', die over tien, twintig jaar allemaal met pensioen zijn. Dan betaalt een veel kleinere groep belasting terwijl de maatschappelijke kosten juist stijgen door de grotere groep 65-plussers: meer AOW-uitkeringen en hogere ziektekosten.
De overheid kan weinig aan deze 'grijze druk' doen, het is het gevolg van de bevolkingsopbouw. Er worden simpelweg minder kinderen dan vroeger geboren. Wel heeft het kabinet een spaarpotje gemaakt en het probeert om meer ouderen te laten werken. Het gaat dan -wordt ons verzekerd- om de groep van 55 tot 65 jaar. Zo moeten werklozen van 57 tot 64 jaar weer op zoek naar een baan. In de praktijk blijkt de strengheid mee te vallen: gedeeltelijk arbeidsongeschikten en langdurig werklozen worden wel ingeschreven bij het CWI maar hoeven niet echt te solliciteren.
Gekort op je AOW
De komende jaren lijkt iedereen nog verzekerd van een AOW vanaf je 65e. Toch is dit niet helemaal waar, niet iedereen krijgt een volledige AOW ten hoogte van het sociaal minimum (voor een paar: 825 euro netto, voor een alleenstaande 577 euro). Al in 2000 heeft de SER, de Sociaal Economische Raad, op verzoek van de Tweede Kamer advies uitgebracht over onvolledige AOW-opbouw. Mensen zouden beter moeten worden voorgelicht dat niet iedereen een volledige AOW krijgt en het zou makkelijker moeten worden gemaakt om gemiste AOW-opbouw te compenseren door een paar jaar extra voor je AOW te sparen.
Het gaat vooral om de eerste generatie gastarbeiders. Inmiddels zijn zij voor een groot deel met pensioen in Nederland terwijl ze lange tijd niet in Nederland hebben gewoond en in die periode dus ook geen rechten op AOW hebben opgebouwd. In het advies staat dat driekwart van de allochtone 65-plussers een gekorte AOW krijgt, met een korting van 26 tot 34 procent. Het zijn relatief veel Surinamers en Antillianen. En pensioengerechtigden Turken en Marokkanen krijgen bijna allemaal geen volledige AOW.
Pensioen valt vaak tegenHet NIBUD, dat mensen voorlichting geeft hoe ze met hun geld om kunnen gaan, heeft onderzocht wat het effect is voor je inkomen als je met pensioen gaat. Vijf procent heeft meer te besteden dan voor de pensionering. Vier procent heeft ongeveer evenveel en 23% heeft hetzelfde te besteden. Een ruime meerderheid van de gepensioneerden, 72%, heeft minder te besteden. Om de inkomensachteruitgang op te vangen bezuinigd eenderde op de uitgaven. Een op de vijf teert in op gespaard vermogen en eet dus het appeltje voor de dorst langzaam op. Volgens dit onderzoek neemt 13% van de gepensioneerden een bijbaantje voor wat extra inkomsten.
Als de gepensioneerden wordt gevraagd of ze, achteraf gezien, niet wat meer hadden willen sparen voor hun pensioen zegt 67 procent dat ze dat inderdaad graag hadden gedaan. Ongeveer een kwart had zelfs 'veel meer' willen sparen voor een later. Maar tegenover de ontevreden gepensioneerden staat gelukkig de 31% die het 'prima vindt' zo en bij 1% had het zelfs minder gekund.
Naar het uitzendbureauDertien procent van de ouderen zou volgens voorgaand onderzoek een bijbaantje hebben; dat lijkt wel erg veel. Het onderzoek van het NIBUD was niet echt daarop gericht, het ging om de 'mening over de levensloop'. Het CBS, het Centraal Bureau voor de Statistiek, houdt wel speciaal bij waaruit het inkomen van gepensioneerden is opgebouwd. Volgens hen heeft ongeveer drie procent van de 65-plussers een baantje.
Kleine zelfstandigen blijven nog een tijdje werken in hun winkel, hoger opgeleiden blijven soms als hobby werken, maar er zijn ook ouderen die het extra geld hard kunnen gebruiken en daarom op zoek gaan naar werk.
Er zijn verschillende uitzendbureaus die zich speciaal op 65-plussers richten. Uitzendbureau 65-plus heeft tien vestigingen. Als je jong bent heb je er niets zoeken, maar als gepensioneerde kun je daar terecht voor uitzendwerk. Het uitzendbureau bureau werkt niet alleen met hooggeschoolden, iedereen is welkom.
Meneer Ben Salah (66) werkte jarenlang als schoonmaker. Sinds zijn pensionering maakt hij twee dagen per week via het ouderenuitzendbureau schoon bij mensen die wegens psychische problemen of een handicap begeleid wonen. "Het is niet goed om de hele week thuis te zitten" vindt Ben Salah, maar dat is niet het enige "En het geld. Ik heb weinig pensioen."
Voor het werk is geen medische keuring nodig, je kunt zelf bepalen wat je nog kunt en dan kun je overleggen over wat er bij je past. Dan schrijf je je in en is het meestal even wachten op een geschikte baan. "Afhankelijk van wat voor werk je zoekt en je achtergrond kan het een paar maanden duren", verteld consulente Marja van der Wardt.
In het kantoor in Amsterdam aan de Overtoom staan deze week vier vacatures open: groepsleider, nachtportier, voorman en toezichthouder. De laatste baan is een baan in Artis. Op de fiets een rondje om toezicht te houden in het park en op de parkeerplaats. Misschien is het in de winter niet ideaal maar in het voorjaar is het lijkt een fijne plek. Als je niet het noodzakelijke EHBO-diploma hebt kan de cursus deels worden vergoed. Heeft u interesse?