In Italië is het op 29 juni een vrije dag. Lekker lang weekend dus, vanwege het feest van Petrus en Paulus. Wij doen er niet zoveel aan. Nu hebben de beide apostelen het een en ander met Rome te maken, dat zal het wezen. Indirect zijn zij natuurlijk ook voor Bussum en Meppel van groot belang geweest, maar met het centrum van de R.K.Kerk hebben beiden iets innigs. Weliswaar probeerde Petrus stiekem de stad te verlaten en heeft Paulus er gevangen gezeten, maar dat had oorzaken. Keizer Nero zat Petrus achter de pre-pauselijke vodden en ik zou ook willen vluchten onder zo'n zwakbegaafde vorst. Gelukkig kwam hij op de splitsing van de Via Appia en de Via Ardeatina Jezus' verschijning tegen: "Quo vadis Domine?" "Venio iterum crusifigil" (Waar gaat u heen, Heer? "Ik kom om opnieuw te worden gekruisigd!). Welnu, dan kies je eieren voor je geld, Petrus ging als de bliksem terug, zodat de kerk nu nog poot op de gewijde grond heeft. Ik heb de voetstappen die de Heer in het marmer heeft nagelaten op de Via Appia zelf gezien en gefilmd voor "Langs Heilige Huisjes". Een legende natuurlijk, want er was geen flintertje marmer in die weg, destijds en nu al helemaal niet. Toch leuk, ik hou van die verhalen.
Paulus kwam, na een stormachtige en avontuurlijke reis, compleet met schipbreuk en overwintering op Malta (dat heb ik in een ander Heilig Huisje laten zien) in het jaar 62 te Rome aan met transport van gevangenen. Hij zat daar twee jaar vast, terwijl zijn herderlijke werkzaamheden gewoon doorgingen. Hij werd vrijgelaten, toen weer gepakt en ter dood veroordeeld. In diezelfde tijd greep Nero ook Petrus, die hetzelfde lot beschoren was. Volgens de traditie werden beiden op 29 juni geëxecuteerd, maar dat is een apocrief verhaal. Petrus stierf in 65, Paulus in 66 en de juiste datum is niet bekend. De eerste werd gekruisigd, met het hoofd omlaag, op zijn eigen verzoek. Omdat het anders zoveel zou hebben geleken op de terechtstelling van Jezus. Paulus werd onthoofd. Als Romeins burger genoot hij dit twijfelachtige voorrecht. Hun feestdag is al heel lang 29 juni. Ze hebben er recht op, vind ik: samen droegen de heren de jonge gemeente en op de alleroudste afbeeldingen komen zij steevast met z'n tweeën voor. Je kon inderdaad op ze bouwen. Zeker een kerk.
Met beiden wàs er iets. Paulus was een christenjager en moest zich, na zijn bekering langdurig bewijzen. Petrus was een vurige volgeling, máár toen het puntje bij het paaltje kwam, bloeek hij zo menselijk als wat, zoals wij allen weten. En ik acht het ook geruststellend dat er met deze heren iets mis was. Daardoor blijven ze bij ons horen. Het is een troost dat God altijd kijkt in een richting die je niet durft te verwachten: een fanantieke geleerde uit het andere kamp en een eenvoudige visser konden daarvan meepraten. Ik zou er geen winkel mee beginnen. De Eeuwige dacht daar kennelijk anders over. De Kerk van Rome baseert op Mattheüs 16:18 het primaatschap van Petrus over de kudde en beschouwt hem als eerste paus. En Paulus wordt, door alle gezindten, gezien als de grote kerkelijke organisator en verkondiger van het evangelie, de eerste echte christelijke godgeleerde, die het karakter van de christelijke theologie tot op vandaag heeft beïnvloed. Deze heiligen stonden aan het begin van een SOW-gemeente. Samen sterk. Wil de familie hen maar volgen?
Jos Brink
Juni 1998, De Duif Amsterdam.