Bron: Internet.

Series: National Institute of Justice, Research in Action.
Published: September 1995, by Robert A. Fein, Consultant psychologist for the Secret Service.
Bryan Vossekuil, Assistent Special Agent in Charge, Intelligence Division.
Gwen A. Holden, Executive Vice President of the National Criminal Justice Association.

Nederlandse vertaling:

Onderzoeks- en operationele methoden.

Van oudsher richten politieactiviteiten zich op in hechtenisneming en vervolgen van daders nà het begaan van de misdaad. In de meeste gevallen is het voor de politie de eerste verantwoordelijkheid om vast te stellen of er sprake is van een misdrijf, een onderzoek in te stellen om de dader te identificeren, in hechtenis te nemen, en bewijsmateriaal te verzamelen.
Als de politie evenwel geconfronteerd wordt met informatie over een mogelijk toekomstig geweldsmisdrijf, is haar verantwoordelijkheid en bevoegdheid aanzienlijk minder duidelijk. "Threat assessment" is de term die gebruikt wordt voor een aantal onderzoeks- en operationele methoden die gebruikt kunnen worden om het risico van een geweldsmisdrijf te bepalen, in te schatten, en te hanteren.

'Making' versus 'posing' een dreigement.

Personen uiten dreigementen om verschillende redenen, slechts een aantal hebben inderdaad de bedoeling, en zijn in staat, om hun dreigement ten uitvoer te brengen. Het onderscheid tussen 'making' en 'posing' een dreigement is belangrijk.

• Sommige personen brengen hun dreigementen ten uitvoer.
  
• Sommige personen brengen hun dreigementen nooit ten uitvoer.
  
• Sommige personen dreigen niet, maar gaan meteen over tot geweld.

Wie is/zijn de slachtoffer(s)?

Het uitstellen van ondernemen van actie totdat daadwerkelijk een dreigement is geuit, kan de aandacht afleiden van onderzoek naar factoren die relevanter zijn voor het risico van geweld, bijvoorbeeld de mogelijke doelwitten waarop de dader het voorzien heeft. Uit twee recente onderzoeken blijkt dat minstens enkele daders die het voorzien hadden op publieke figuren, meerdere doelwitten op het oog hadden. Gegevens van Stalking zaken wijzen uit dat Stalking regelmatig uitloopt op moord en daarna op zelfdoding. De dader wordt dan uiteindelijk zijn eigen doelwit.

Wettelijke maatregelen.

Wettelijke maatregelen, zoals een lange gevangenisstraf, zal iemand die wanhopig naar wraak verlangt, en bereid is te sterven om zijn doel te bereiken, niet weerhouden. Aanname van de Anti Stalking Laws is een belangrijke stap in het voorkomen van stalking-misdrijven. In de afgelopen vier jaar hebben alle staten Anti Stalking wetten aangenomen en het National Institute of Justice, in samenwerking met de National Criminal Justice Association, heeft een Anti Stalking modelwet gepubliceerd. Het is echter onwaarschijnlijk dat deze wetten Stalking kunnen voorkomen, tenzij de politie en beveiligingsdeskundigen weten hoe zij mogelijk toekomstige daders kunnen identificeren, evalueren en kunnen aanpakken.

Fundamentele principes van 'Threat assessment' .

De politie heeft momenteel geen duidelijk vastgelegde procedures over hoe te handelen als zij te maken krijgt met Stalking situaties. Zonder richtlijnen voor 'Threat assessments", kunnen anderszins competente politiemedewerkers in deze situaties onnadenkend en weinig grondig te werk gaan. Om dit gat te dichten presenteert dit rapport vier fundamentele principes die ten grondslag liggen aan 'Threat assessment investigation and management'. Deze worden gevolgd door een modelproces voor het aansturen van uitgebreide 'Threat assessment' onderzoeken.

• Geweld is zowel een proces als een daad. Gewelddadig gedrag staat niet op zichzelf. Zorgvuldige analyse van geweldsmisdrijven toont aan dat geweld voort komt uit jarenlang slepende problemen, conflicten, en gemaakte fouten.

• Geweld is het produkt van de interactie tussen drie factoren:

  a) De persoon die geweld gebruikt.
  b) Stimulerende omstandigheden waardoor de persoon geweld als een optie gaat zien, als een 'way out', als oplossing van zijn problemen.
  c) Een omgeving die geweld mogelijk maakt, toestaat, of het in elk geval niet stopt.

• De sleutel tot onderzoek en oplossing van ' Threat Assessment' zaken is identificatie van het gedrag van de eventueel toekomstige dader. Speciaal het gedrag dat gerelateerd is aan het geuite dreigement.
  Daders van geweldsmisdrijven houden zich bezig met een bepaald gedrag dat voorafgaat aan, en verbonden is met het misdrijf. Zij maken overwegingen, plannen, en bereiden zich voor op gewelddadige acties.

• Bedreigende situaties kunnen succesvoller aangepakt worden als politie, justitie en andere relevante organisaties samenwerken om het probleem op te lossen. Voorbeelden zijn: Officieren van Justitie, rechtbanken, reclassering, maatschappelijk werk, geestelijke gezondsheidsorganisaties, personeelswerkers, slachtoffer-organisaties.

Functies van een 'Threat assessment' programma.

De twee belangrijkste functies:

1. Identificatie van een potentiele dader.
2. Inschatten van de risico's van uitvoering van de dreigementen die op een bepaald moment geuit worden door de dader, en zowel de dader aanpakken als het risico dat hij vormt voor het slachtoffer.

De dader identificeren.

Het proces van het identificeren van een potentiele dader houdt in:

• Criteria die aangeven wanneer een persoon in aanmerking komt voor een 'Threat-assessment' onderzoek.

• Beslissen wie binnen de politieorganisatie en in de andere betrokken organisaties verantwoordelijk zullen zijn voor het verkrijgen van informatie over mogelijke daders, en voor het 'Threat assessment' onderzoek.

• Personen en organisaties, die mogelijk in aanraking komen met de potentiële dader, in kennis stellen van het bestaan van het 'Threat assessment' programma.

• De op de hoogte gestelde personen en organisaties informeren omtrent de criteria.
  Wanneer zij het gebruik van geweld zien aankomen en de potentiële dader valt binnen de criteria, moeten zij dit onder de aandacht brengen van de verantwoordelijke mensen.

Het tweede doel van het 'Threat assessment' programma is het evalueren van de risico's die personen die onder verdenking staan, vormen voor het slachtoffer. Het inschatten van het risico behelst twee primaire functies: Onderzoek en evaluatie.

Onderzoek.

Het primaire doel is informatie verzamelen over de potentiële dader en de mogelijke doelwitten. Meerdere bronnen van informatie moeten aangeboord worden om meer te weten te komen over het gedrag, de interesses, en de gemoedstoestand van de dader in verschillende fases van zijn leven. Dit is mogelijk met behulp van:

• Persoonlijke gesprekken met de dader.
  
• Persoonlijke bezittingen van de dader, zoals dagboeken en brieven. En ander materiaal dat hijzelf verzameld heeft, zoals boeken en tijdschriften die mogelijk een betekenis kunnen hebben voor het onderzoek.
• Gesprekken met kennissen, vrienden, collega's, buren en familie van de potentiële dader. Alsmede gesprekken met politiemedewerkers en maatschappelijk werkers die de dader kennen, en gesprekken met eerdere slachtoffers.
  
• Registratie van archiefmateriaal van de politie, justitie, rechtbanken, reclassering, het maatschappelijk werk, geestelijke gezondheids-organisaties. En notities die gemaakt zijn door degenen die op de hoogte zijn van de dreigementen van de dader, zoals beveiligingspersoneel, managers, slachtoffers en collega's.

Aan het begin van een 'Threat assessment' onderzoek is het belangrijk om gedetailleerde beshrijvingen te verkrijgen van opvallend gedrag van de dader. Belangrijke informatie zijn gegevens over hoe de dader zich in het verleden heeft gedragen in voor hem ondraaglijke en stressvolle situaties. Gedragsgegevens over zijn motieven en intenties zijn essentieel. Wat vooral belangrijk is, is informatie over het gedrag dat gerelateerd is aan de bedreigingen:

• De dader heeft interesse getoond in mogelijke slachtoffers.
• De dader is in contact getreden met het slachtoffer(s) of over hen in contact getreden met anderen.
• De dader heeft overwogen en/of geprobeerd zichzelf of anderen iets aan te doen.
• De dader heeft een wapen aangeschaft en/of geoefend met een wapen.
• De dader heeft het mogelijke slachtoffer benaderd of achtervolgd, met of zonder een wapen.

• De behoefte aan informatie van de onderzoeker.
• De feiten die aanleiding zijn geweest om tot onderzoek over te gaan.
• De positie die de onderzoeker wettelijk inneemt t.a.v. de dader.
• De beschikbare bronnen van de onderzoeker.
• De ervaring en training van de onderzoeker in dit soort gesprekken.
• De stand van zaken van het onderzoek.
• De gekozen strategie om de zaak op te lossen.

• Het geeft aan dat het gedrag van de dader bekend is,
• geeft de dader de gelegenheid zijn verhaal aan een derde te vertellen,
• informatie kan verzameld worden, en er kan een duidelijk signaal worden gegeven dat het gedrag van de dader onacceptabel is, niet getolereerd zal worden, en zal moeten stoppen.

In sommige gesprekken met daders kan echter de belangstelling van de dader in het slachtoffer intensiveren, en het gevaar van dodelijk geweld toenemen. Zonder een gesprek zou misschien de belangstelling voor het slachtoffer afgenomen zijn. Zo ook kan een wanhopige, su‹cidale, in de steek gelaten dader, het gevoel krijgen dat hij niet veel tijd meer heeft en door het interview gestimuleerd worden over te gaan tot extremer gedrag, 'voordat zij mij opsluiten'. In zulke gevallen zal de onderzoeker de veiligheid van het slachtoffer moeten vergroten, hospitalisatie of arrestatie van de dader moeten regelen, of de dader laten volgen. Subjectieve interviews moeten evenwel overwogen en beschouwd worden binnen de context van de onderzoeksstrategie.

Gegevens over het slachtoffer.

Een man die al wekenlang een secretaresse achtervolgd met wie hij geen relatie heeft, en die hij slechts een keer heeft ontmoet, heeft schijnbaar een doelwit uitgekozen. Een werknemer, ontslagen door een manager die door de werknemer beschuldigd wordt van discriminatie en de schuld krijgt van het uiteenvallen van het gezin van de werknemer, heeft collega's verteld dat hij nog een appeltje te schillen heeft met de manager. Om geweld te voorkomen heeft de 'Threat assessment' -onderzoeker informatie nodig over het slachtoffer. Relevante vragen kunnen zijn: