Volgende eclips: Totale maansverduistering, 15-16 juni 2011
Wie dinsdagochtend 21 december 2011 vlak voor zonsopkomst naar het noordwesten kijkt, ziet daar zeer laag boven de horizon een fletse, oranjerood gekleurde maan. Inderdaad: er is een totale maansverduistering aan de gang, vlak voordat de maan ondergaat.
Ongeveer zo zal de totaal verduisterde maan te zien zijn: zeer laag boven de noordwestelijke horizon en in de snel al te licht wordende ochtendschemering.
Erg jammer is dat de totale fase van deze maansverduistering zo vlak voor zonsopkomst plaatsvindt. In het midden van Nederkand komt de zon om 08.46 u. op. Vlak daarna, om 08.53 u., gaat ook de maan onder. Pas meer naar het westen op aarde, zoals in Noord-Amerika, kan men genieten van een totale maansverduistering die hoog aan de winterhemel staat. Zie ook de live webcasts, bovenaan deze pagina!
 De totale maansverduistering van 21 december 2010. Het verloop van de maansverduistering is in de figuur afgebeeld. Daarbij zijn de volgende momenten van belang. Om 06.29 u. treedt de maan de bijschaduw van de aarde binnen (P1). Daar is niets van te zien, omdat de volle maan zich nog steeds baadt in het gewone zonlicht. Pas na een half uur is te merken dat de oostelijke maanrand ietsje minder fel verlicht is dan de westelijke. Op die plaatsen op de maan gaat de zon al voor een flink deel achter de aarde schuil. Om 07.32 u. wordt het pas echt duidelijk: er ontbreekt duidelijk een 'hap' uit de linker bovenrand van de maan (U1). Steeds minder blijft er van de maan over totdat om 08.41 u. het zonlicht ook van het laatste overgebleven sikkeltje verdwijnt (U2). Normaal blijft de totaal verduisterde maan nog met een flauwe, oranje-rode schijsel stralen. Maar het is luttele minuten voor zonsopkomst en de hemel is al niet meer donker. Lukt het u nog om de totaal verduisterde maan te zien? Illustratie: Fred Espenak/NASA Goddard Space Flight Center. |
De vorige totale maansverduistering die in onze streken zichtbaar was, vond plaats op 21 februari 2008. Daar is hier een volledig fotoverslag van te vinden. De eerstvolgende totale maansverduistering vindt plaats op 15 juni 2011. Die vindt bij ons echter juist plaats ten tijde van zonsondergang en is het best vanuit Azië te bekijken. Pas op 28 september 2015 is er bij ons weer in zijn geheel een totale maansverduistering te aanschouwen.
De maansverduistering van vandaag wordt in Angelsaksische landen bestempeld als de Solitice Lunar Eclipse. Het is immers 21 december en solstitium: het begin van de astronomische winter. Op Astronomy Picture of the Day: A Lunar Eclipse on Solstice Day wordt vermeld dat dit de eerste solstitium-maansverduistering sinds 456 jaar is en dat niemand nog heeft nagegaan wanneer de volgende zal optreden. Ten eerste is het 372 jaar geleden, want in 1638 vond ook nog een maansverduistering plaats op de dag van het wintersolstitium. En op de vraag heeft Astronet uiteraard ook een antwoord:
----- Original Message ----- From: Carl Koppeschaar To: Jerry Bonnell Sent: Monday, December 20, 2010 12:58 PM Subject: Soltice lunar eclipse Hi Jerry, On APOD you wonder about the date of the next solstice lunar eclipse. There are several solstice lunar eclipses, depending on how long the time interval to midwinter may differ (time zones on Earth, that is) and how long totality will last. But even if we take into account the very severe restriction of the calendar date, we will experience another solstice total lunar eclipse a few years before the end of this very century: Year Mid totality Solstice Totality duration 2029 20.94 Dec. 21.60 Dec. 56 minutes 2094 21.83 Dec. 21.37 Dec. 96 minutes Cheers, Carl ----- Carl E. Koppeschaar asteroid (7973) and science journalist URL: http://www.astronet.nlZie verder ook de discussie bij APOD.
Voor elke verduistering vermeldt de tabel het tijdstip van het maximum van de totaliteit (in UT: Universal Time, ofwel Wereldtijd; in de periode van wintertijd moet hier één uur, en in de periode met zomertijd twee uur worden bijgeteld), en de duur van de totale fase in uren en minuten. De hoogte van de maan geldt voor het maximum van de totaliteit en is berekend voor midden-Nederland (52°00' NB, 05°30' OL). Bij de verduisteringen van 2010 en 2022 vindt het begin van de totale fase nog net boven de horizon plaats.
Totale maansverduisteringen tot en met 2030
Jaar datum maximum tot.duur hoogte
(UT) (u.min.) (°)
2010 21 december 08.16 1.14 -3
2011 15 juni 20.11 1.42 1
2011 10 december 14.31 56
2014 15 april 07.48 1.16
2014 8 oktober 10.52 1.02
2015 4 april 12.03 24
2015 28 september 02.47 1.18 24
2018 31 januari 13.32 1.22
2018 27 juli 20.23 1.38 6
2019 21 januari 05.13 1.08 21
2021 26 mei 11.20 24
2022 16 mei 04.11 1.28 -3
2022 8 november 10.59 1.24
2025 14 maart 06.58 1.02
2025 7 november 18.11 1.24 10
2026 3 maart 11.36 1.02
2028 31 december 16.50 1.12 10
2029 26 juni 03.24 1.44 0
2029 20 december 22.38 56 59
 Carl Koppeschaar |
Engels: