Volgende eclips: Gedeeltelijke zonsverduistering, 4 januari 2011



VRIJDAG 1 AUGUSTUS 2008:
GEDEELTELIJKE ZONSVERDUISTERING IN NEDERLAND EN BELGIË
TOTALE ZONSVERDUISTERING IN RUSLAND EN CHINA



De totale fase van een zonsverduistering. Rondom de donkere maanschijf straalt de zwak gloeiende corona of zonne-atmosfeer.

Live webcasts van de zonsverduistering:

Via internet was de volledige zonsverduistering te volgen. Er werden live webcastst georganiseerd vanuit Rusland en China:


FOTOGRAFISCHE RESULTATEN




"Het KNMI zat er weer eens goed naast!" schrijft Henk Bril van Astrobril.nl: "Prima zonsverduisteringsweer, hier in Nieuwstadt. Alles goed kunnen zien."


Jos Lieffering maakte deze opname even voor 11.00 uur met een 15-45 x kleine telescoop met ingebouwde camera
Ikzelf wilde eens kijken wat er mogelijk is met alleen een klein digitaal cameraatje en een stuk lasglas. Ik ben niet eens ontevreden over het resultaat. De eerste opname is zelfs zonder filter gemaakt, door de bewolking heen.
Bas en Brechje van Beek van Skyglory.nl fotografeerden de zonsverduistering op de lokatie van Sterrenwacht Copernicus te Overveen. De telescoop was een f 5,4/101 mm refractor voor de opname links in zichtbaar licht (10.58 u.) en een 60 mm Solar max telescoop voor de H-alfa opnamen midden (11.30 u.) en rechts (11.45 u.)
Alfred van Geest maakte vanaf een dak in Amsterdam met een digitale camera een fotomontage van de zonsverduistering. Hij koos voor foto's met bewolking, om dit fenomeen dat vanuit Nederland minder spectaculair was dan in de totale zone, nog wat drama mee te geven.

Meer foto's? Zie ook de Eclipse Photo Gallery van Spaceweather.com, de foto's van de totaliteit bij Solar Eclipse Reports and Pix van Sky&Telescope.com, en ook de prachtige opname bij Astronomy Picture of the Day.


DE ZON VERDUISTERD


  • KNMI: Zonsverduistering in zuidwestelijke helft goed te zien
  • Op vrijdag 1 augustus vindt een zonsverduistering plaats die zichtbaar is in de noordelijke poolstreken, een groot deel van Europa en bijna geheel Azië. In een smalle strook, die loopt van het uiterste noorden van Canada, over Groenland, door Rusland, Mongolië en China, is de zonsverduistering totaal. Maximaal zal de zon er 2 minuten en 27 seconden achter de maan schuilgaan.



    Het zichtbaarheidsgebied van de totale zonsverduistering van 1 augustus 2008. In de smalle blauwe strook is de verduistering totaal. Binnen de lichtblauwe en paarse lijnen gaat de zonneschijf gedeeltelijk achter de maan schuil. De totale verduistering begint om 11.23 uur Nederlandse tijd bij zonsopkomst in het noorden van Canada en eindigt om 13.20 u. Nederlandse tijd bij zonsondergang in China.

    In Nederland en België is slechts een gedeeltelijke zonsverduistering te zien. In het uiterste zuiden van België wordt 18% van de zonsdiameter door de maan bedekt. In het uiterste noordoosten van Nederland is dat 29%.

    Omdat de omstandigheden van een zonsverduistering van plaats tot plaats verschillen, begint de verduistering in het zuidwesten van Nederland al om 10.36 uur en in het Belgische Arlon pas om 10.43 uur. Het tijdstip van het maximum varieert evenzo van 11.22 uur tot 11.28 uur. Het het einde van de verduistering heeft plaats tussen 12.08 uur (zuidwesten van België) en 12.21 uur (Groningen). Zie meer naar onderen voor lokale tijdstippen.

    Kijk veilig!

    Alleen tijdens de totale fase is het veilig om met het blote oog naar de verduisterde zon te kijken. Bij ons is de verduistering niet totaal, maar gedeeltelijk. Het zonlicht blijft letterlijk oogverlindend fel! Voor waarneming van een gedeeltelijke zonsverduistering moeten de ogen worden beschermd. Zonnebrillen, foto- en dianegatieven, cd's, floppy's of beroete glaasjes zijn zeer onveilig. Ze laten infrarood licht (warmtestraling) door dat het netvlies teistert. Doordat er in het netvlies geen zenuwen zitten die pijn registeren, wordt dat als het ware gekookt. Aan de 'eclipsblindheid' die zo ontstaat, is niets te doen.



    Pas op: bij een gedeeltelijke zonsverduistering blijft het licht van de nog zichtbare zonneschijf even fel! Deze opname is met een zeer donker filter gemaakt.

    Veilig zijn het gebruik van donker lasglas nummer 14 en veraluminiseerd mylar dat speciaal voor zonne-observatie is vervaardigd. Mylar wordt ook toegepast in de speciale 'eclipsbrilletjes'. Die zijn bij sterrenwachten en planetaria te koop.

    Het indirect bekijken van de gedeeltelijke fasen is de allerveiligste manier. Dat kan door een zonsbeeldje met een kijker of verrekijker op een stuk wit papier te projecteren, of door het maken van een gaatjescamera (camera obscura). Prik hiervoor een gaatje in een groot stuk karton, laat het zonlicht daar doorheen vallen en projecteer zo een zonsbeeldje op enkele meters afstand.



    De projectiemethode, waarbij het zonsbeeld achter een kijker wordt geprojecteerd op een stuk wit papier of karton, en waarbij het beeld wordt scherpgesteld met behulp van het oculair.
    Illustratie: ESO


    EEN KLEIN HAPJE UIT DE ZON


    In Nederland en België begint de verduistering omstreeks 10.37 uur met een klein deukje aan de bovenkant van de zon. Omstreeks 11.25 uur is de hap uit de zon maximaal. Omstreeks 12.16 is de verduistering weer afgelopen.
    Illustraties: Stichting De Koepel

    Lokale tijdstippen

    De tabel hieronder geeft de tijdstippen van begin, maximum en einde van de zonsverduistering in de Benelux. De grootte van een zonsverduistering is gedefinieerd als het deel van de zonnediameter (niet de oppervlakte!) die achter de maan zal schuilgaan.

    Plaats

    Begin

    Maximum

    Einde

    Grootte

     

     

     

     

     

    Amsterdam

    10.36

    11.25

    12.16

    0,257

    Den Haag

    10.36

    11.24

    12.14

    0,247

    Eindhoven

    10.39

    11.26

    12.15

    0,231

    Groningen

    10.36

    11.28

    12.21

    0,288

    Maastricht

    10.40

    11.26

    12.14

    0,214

    Rotterdam

    10.37

    11.25

    12.14

    0,242

    Utrecht

    10.37

    11.26

    12.16

    0,250

     

     

     

     

     

    Antwerpen

    10.38

    11.24

    12.12

    0,221

    Arlon

    10.43

    11.26

    12.11

    0,179

    Bergen

    10.39

    11.24

    12.09

    0,196

    Brugge

    10.37

    11.23

    12.10

    0,217

    Brussel

    10.39

    11.24

    12.11

    0,210

    Gent

    10.38

    11.23

    12.11

    0,214

    Hasselt

    10.40

    11.26

    12.13

    0,215

    Ieper

    10.37

    11.22

    12.08

    0,205

    Kortrijk

    10.38

    11.23

    12.09

    0,206

    Leuven

    10.39

    11.25

    12.12

    0,212

    Luik

    10.41

    11.26

    12.13

    0,208

    Namen

    10.40

    11.25

    12.11

    0,199

    Oostende

    10.37

    11.22

    12.10

    0,217

    Tongeren

    10.40

    11.26

    12.13

    0,211

    Turnhout

    10.38

    11.25

    12.14

    0,226

     

     

     

     

     

    Luxemburg

    10.44

    11.27

    12.11

    0,178

    Eerstvolgende gedeeltelijke zonsverduistering

    De eerstvolgende keer dat zich in onze streken weer een gedeeltelijke zonsverduistering zal voordoen, is op 4 januari 2011. De zon zal dan voor ruim driekwart zijn verduisterd en komt ook reeds gedeeltelijk verduisterd op.

    Op 20 maart 2015 vindt bij ons een gedeeltelijke zonsverduistering plaats waarbij 84% van de zonsdiameter door de maan wordt bedekt. Er vindt dan een totale zonsverduistering plaats voor de kust van IJsland.



    Totale zonsverduisteringen in de Benelux

    De laatste totale zonsverduistering in de Benelux deed zich voor op 3 mei 1715. De verduistering was totaal op enkele van de Waddeneilanden.

    Op 17 april 1912 was in een zeer smalle strook in België en Limburg één seconde lang (!) een ringvormige-totale zonsverduistering te zien.
    De eerstvolgende totale verduisteringen zijn op 23 september 2090 in het zuiden van België tegen zonsondergang, en op 7 oktober 2135 in het noordoosten van Nederland. Zeven jaar later, op 25 mei 2142 trekt een totale zonsverduistering over een groot deel van België en de zuidoostelijke hoek van Nederland. Al op 14 juni 2151 is het voor de derde keer raak: heel België en Luxemburg en het zuiden van Nederland liggen in de totaliteitsgordel.



    Zaterdagavond 16 augustus 2008: gedeeltelijke maansverduistering

    Op zaterdagavond 16 augustus vindt een gedeeltelijke maansverduistering plaats. Ook daarvan brengen we u op de hoogte!

    Carl Koppeschaar


    MEER INFORMATIE


    De verduistering van 1 augustus 2008

    Veilig waarnemen

    Volkssterrenwachten in Nederland en België

    Toekomstige zonsverduisteringen

    Voorgaande zons- en maansverduisteringen: