JOHAN CRUIJFF VOETBALT NU OOK IN DE RUIMTE
Planetoïde nummer 14282 heet voortaan ‘Cruijff’
16 juli 1974. Johan Cruijff - met nummer 14 - breekt pijlsnel door tussen Berti Vogts (links)
en Uli Hoeness (rechts). Met nog geen minuut speeltijd op de klok werd Cruijff neergelegd
door Hoeness, resulterend in een strafschop die werd benut door Johan Neeskens. Uiteindelijk
won West-Duitsland het wereldkampioenschap met 2-1; voor Nederland het begin van een
langdurig, nationaal voetbaltrauma.
Foto: Bundesarchiv, Bild 183-N0716-0314 / Mittelstädt, Rainer / CC-BY-SA
Astronet, 23 september 2010
Johan Cruijff heeft voortaan zijn eigen 'voetbal' in de ruimte. Een planetoïde die tot voor kort als nummer 14282 bekend stond, heet voortaan 'Cruijff', als eerbewijs
aan de legendarische voetballer, voormalig coach van Ajax en FC Barcelona, en huidige bondscoach van Catalonië.
De vernoeming geschiedde op voordracht van de Haarlemse wetenschapsjournalist Carl Koppeschaar. De planetoïde werd ontdekt door het Nederlande astronomenechtpaar dr. Ingrid van Houten-Groeneveld en wijlen dr. Cees van Houten
op fotografische platen die waren gemaakt door de Amerikaans-Nederlandse astronoom Tom Gehrels. De Internationale Astronomische Unie (IAU) heeft het
voorstel - traditioneel tijdens Volle Maan - op 23 september 2010 bekrachtigd.
De publicatie van de
vernoeming van Johan Cruijff in Minor Planet Circular M.P.C. 72199 van 23 september 2010.
Planetoïde (14282) Cruijff beweegt zich op een afstand van 432 miljoen tot 477 miljoen kilometer
van de zon in de ruimte tussen de planeten Mars en Jupiter. Een planetoïde bestaat meestal uit
rotsachtig materiaal en kan in omvang verschillen van een kleine kei tot een heuse miniplaneet
met een diameter van 1000 kilometer. De diameter van planetoïde Cruijff bedraagt naar schatting
9 kilometer. De naar de legendarische voetballer vernoemde ruimterots draait in 5 jaar, 3 maanden
en 18 dagen om de zon.
De baan van planetoïde (14282) Cruijff
in ons zonnestelsel.
Officiële beschrijving:
(14282) Cruijff = 2097 P-L
Discovered 1960 Sept. 24 by C.J. van Houten en I. van Houten-Groeneveld on Palomar Schmidt plates taken by T. Gehrels.
Hendrik Johannes ("Johan") Cruijff (b. 1947) is a legendary Dutch football player who also became successful as a football coach
in The Netherlands and Spain. His Cruyff Foundation supports projects for disabled and disadvantaged children. The name was
suggested by C.E. Koppeschaar.
Achtergrondinformatie
Planetoïden zijn rotsblokken van meters tot vele kilometers in middellijn die in banen om de zon bewegen. De meeste cirkelen
in de ruimte tussen Mars en Jupiter. Een enkeling doorloopt een langgerektere baan en kan langs de aarde scheren.
Soms botst een planetoïde op de aarde en vormt dan een bedreiging voor het leven. Zo maakte 65 miljoen jaar geleden de inslag
van een kilometers grote planetoïde een einde aan het tijdperk van de dinosauriërs.
Hoewel van zo’n kwart miljoen planetoïden de banen goed bekend zijn, draagt minder dan tien procent van deze planetoïden ook een
naam. Het is aan de ontdekkers om ‘hun’ object te ‘dopen’ - iets dat vaak op voordracht van derden gebeurt.
Het gebeurt hooguit enkele keren per jaar dat Nederlanders een planetoïde naar zich vernoemd krijgen. Eerder in 2000 viel die zeldzame eer te beurt
aan wetenschapsjournalist Carl Koppeschaar, Nobelprijswinnaars natuurkunde Martinus Veltman
en Gerard ’t Hooft, en Nederlands
eerste astronaut Wubbo Ockels. Daarna volgden ook bekende auteurs als
Hella Haasse, Harry Mulisch, Cissy van Marxveldt en
Godfried Bomans en Boudewijn Büch.
In totaal zijn er nu 315 planetoïden die een naam dragen van Nederlanders, Nederlandse steden, sterrenwachten,
romanfiguren en andere Nederlandse zaken.
Johan Cruijff is na Josef 'Pepi' Bican en
Ferenc Puskás de derde voetballer die aan de hemel is vereeuwigd.
Er zijn nu 22 sportkampioenen als planetoïde vernoemd. Daaronder ook de Belgische tenniskampioenen
Justine Henin en Kim Clijsters.
Johan Cruijff is de eerste Nederlandse sportkampioen met een planetoïde.
Biografie
Hendrik Johannes Cruijff (Amsterdam, 25 april 1947) is een Nederlandse voetbalcoach en voormalig profvoetballer.
Hij is actief als voetbalanalist, columnist en adviseur bij FC Barcelona en de KNVB. Momenteel is hij werkzaam als
bondscoach van het Catalaans voetbalelftal.
Als speler werd Cruijff verkozen tot de beste Europese voetballer van de twintigste eeuw. Hij wordt gezien als één van de
beste voetballers aller tijden. Tijdens zijn periode bij FC Barcelona groeide hij uit tot symbool voor de wederopstanding van
de onderdrukte Catalanen tijdens het bewind van de dictator Franco, wat hem de bijnaam El Salvador (De Verlosser)
heeft opgeleverd. In 1984 zette hij definitief een punt achter zijn spelerscarrière en hij ging sindsdien verder als voetbaltrainer.
Bij FC Barcelona formeerde hij een elftal dat bij voetballiefhebbers bekend kwam te staan als het Dream Team. Het
hoogtepunt van dit team was het winnen van de Europacup I in 1992, de voorloper van Champions League. Cruijff werd op
vrijdag 26 maart 2010 benoemd tot erevoorzitter van voetbalclub Barcelona. Het besluit om de oud-speler en -trainer van
Barça de eretitel te verlenen was unaniem. Volgens de directie van Barcelona voldoet Cruijff als speler én trainer om de
eretitel te dragen. Cruijff leverde zijn titel echter in juni 2010 in, nadat de nieuwe voorzitter van de club had geconstateerd
dat in de statuten de functie van erevoorzitter niet voorkomt.
Ajax
Op zijn tiende verjaardag werd Johan Cruijff lid van Ajax. Op zijn zestiende tekende Cruijff zijn eerste jeugdcontract bij Ajax.
In het seizoen 1964/1965 werd Cruijff jeugdkampioen van Nederland met het juniorenelftal van Ajax en debuteerde hij voor
het Nederlands jeugdelftal.
Zijn officiële debuut in het eerste elftal was op 15 november 1964, in de met 1-3 verloren uitwedstrijd bij GVAV. Cruijff verving
de geblesseerde linksbuiten Piet Keizer en maakte de enige goal voor Ajax. Vanaf seizoen 1965-1966 begon Cruijff indruk te
maken. Na zijn twee doelpunten tegen DWS in het Olympisch Stadion op 24 oktober 1965 (een overwinning met 2-0) werd
Cruijff basisspeler. In totaal scoorde Cruijff in dat seizoen 25 doelpunten in 23 wedstrijden en werd Ajax kampioen van Nederland.
In de 11 seizoenen die Cruijff bij Ajax speelde, werd hij 8 keer landskampioen.,p>
Op 7 september 1966 debuteerde Cruijff in het Nederlands elftal (tegen Hongarije werd het 2-2) en scoorde direct een
doelpunt. In zijn tweede interland, een vriendschappelijk wedstrijd tegen Tsjecho-Slowakije, werd hij de eerste speler in de
geschiedenis van het Nederlands elftal die met een rode kaart van het veld werd gestuurd. Cruijff kreeg later in zijn spelerscarrière
nog twee maal de rode kaart: beide in dienst van FC Barcelona. In het seizoen 1966-1967 won Cruijff met Ajax het
landskampioenschap en de KNVB-beker, Cruijffs eerste “dubbel”. Ook werd hij topscorer van de eredivisie met 33 doelpunten.
Cruijff werd vanwege zijn rode kaart tegen Tsjecho-Slowakije door de KNVB geschorst. Op 13 september 1967 maakte hij
zijn rentree in het Nederlands elftal en maakte het enige doelpunt in de wedstrijd tegen Oost-Duitsland. In hetzelfde jaar
werd hij uitgeroepen tot voetballer van het jaar. Ook in 1968 en 1969 werd Cruijff voetballer van het jaar.
Europa Cup
Op 28 mei 1969 speelde Cruijff zijn eerste Europa Cup I finale. AC Milan was met 4-1 te sterk. Op 2 juni 1971 won Ajax in
Londen voor het eerst de Europa Cup I door overwinning op Panathinaikos (2-0). Voor het Nederlands elftal deed Cruijff van
zich spreken door op 17 november 1971 tegen Luxemburg (8-0 overwinning) 3 keer te scoren. Op 21 november 1971 scoorde
hij zijn snelste doelpunt ooit. Al na negen seconden lag de bal achter doelman. In 1971 werd hij Nederlands én Europees voetballer
van het jaar.
1972 was een bijzonder succesvol jaar voor Ajax en Cruijff. Op 31 mei 1972 won Ajax onder leiding van trainer Stefan Kovács
voor de tweede maal de Europa Cup I, door in de Rotterdamse Kuip Inter Milan met 2-0 te verslaan, waarbij Cruijff beide doelpunten
maakte. In de competitie werd Cruijff topscorer met 25 doelpunten en Ajax werd kampioen. In het najaar won Ajax de wereldbeker
ten koste van Independiente uit Argentinië (1-1 en 3-0) en in januari 1973 de Europese Supercup door Glasgow Rangers met 3-1
en 3-2 te verslaan. Seizoen 1972-1973 werd afgesloten met het landskampioenschap en de derde Europa Cup I op rij: Juventus
werd met 1-0 verslagen.
FC Barcelona
Op 19 augustus 1973 nam Cruijff afscheid van Ajax en ging spelen voor FC Barcelona. Daar werd hij herenigd met trainer Rinus
Michels, die van 1965 tot 1971 Cruijffs trainer bij Ajax was geweest. Cruijff werd als verlosser (‘El Salvador’) binnengehaald.
Barcelona was al 14 jaar geen kampioen meer geweest en had lang op de komst van Cruijff moeten wachten. Eerst stond de
Spaanse voetbalbond geen buitenlanders toe, daarna werkte de KNVB niet mee, omdat Cruijff na het verstrijken van de transferperiode
was gecontracteerd. Cruijff kon aanvankelijk alleen in vriendschappelijke wedstrijden voor Barcelona uitkomen en maakte zijn officieuze
debuut op 5 september tegen Cercle Brugge (6-0). Met het argument dat hij wedstrijdritme moest behouden voor het Nederlands Elftal,
zwichtte de bond en kon Cruijff op 28 oktober 1973 zijn officiële debuut voor Barcelona maken in de thuiswedstrijd tegen Granada.
Hij maakte meteen zijn reputatie waar door 2 keer te scoren in de met 4-0 gewonnen wedstrijd. Bij het debuut van Cruijff stond
Barcelona op de 15e plaats. Met Cruijff werd Barcelona kampioen van Spanje, onder meer door een 0-5 overwinning bij Real Madrid.
In 1973 en 1974 werd Cruijff opnieuw Europees voetballer van het jaar. Zijn laatste wedstrijd voor Barcelona speelde hij op 7 mei 1978
tegen Valencia (1-0 overwinning). In zijn laatste seizoen won hij met Barcelona de Spaanse beker.
Nadat Cruijff was gestopt met voetballen, legde hij zich toe op zaken doen. De zaken met zijn laatste compagnon liepen zo slecht dat
Cruijff in maart 1979 volledig geruïneerd was, zonder daar zelf vanaf te weten. Vanaf mei 1979 ging Cruijff in de Verenigde Staten
voetballen. Eerst voor de Los Angeles Aztecs (met opnieuw trainer Michels), een jaar later voor de Washington Diplomats. Zowel in 1979
als in 1980 werd Cruijff Amerikaans voetballer van het jaar.
Op het moment dat de Amerikaanse competitie stil lag, was Cruijff zeer actief. In het najaar van 1980 trainde hij mee met de selectie
van Ajax en werd hij benoemd tot 'technisch adviseur' van trainer Leo Beenhakker. In deze functie baarde hij groot opzien door tijdens
een wedstrijd tegen FC Twente (30-11-1980) van de tribune af te dalen en naast de verbouwereerde Beenhakker op de bank plaats
te nemen. Na met 1-3 achtergestaan te hebben won Ajax na onder meer Rijkaard in de ploeg gebracht te hebben het thuisduel alsnog
met 5-3; een 6e competitienederlaag in de 14e ronde van 1980-1981 was voorkomen.
In december 1981 tekende Cruijff een nieuw contract bij Ajax. Zijn reeds sinds november 1980 verwachte rentree was op 6 december 1981
tegen Haarlem (4-1), Cruijff maakte het eerste doelpunt. In de seizoenen 1981-1982 en 1982-1983 behaalde Cruijff met Ajax met glans het
landskampioenschap, het laatste jaar ook de KNVB-beker. Omdat Ajax zijn contract niet wilde verlengen, tekende Cruijff uit onvrede in de
zomer van 1983 bij aartsrivaal Feyenoord. Cruijff, inmiddels 36 jaar, leidde Feyenoord naar het eerste landskampioenschap in 10 jaar en
naar de KNVB-beker. In dit laatste seizoen als voetballer werd hij opnieuw uitgeroepen tot voetballer van het jaar.
Nederlands Elftal
Cruijff speelde tussen 7 september 1966 en 26 oktober 1977 in totaal 48 interlands, waarin hij 33 keer scoorde. Alle interlands startte hij
als basisspeler, 2 maal werd hij gewisseld. 34 maal was hij aanvoerder van Oranje. Het relatief laag aantal interlands is toe te schrijven aan
het feit dat Cruijff veelvuldig afzegde voor kwalificatiewedstrijden en oefeninterlands. In de zomer van 1974 was Cruijff aanvoerder van het
Nederlands elftal, dat op het wereldkampioenschap de finale haalde, waarin het van West-Duitsland verloor. 'Nummer 14' werd uitgeroepen
tot beste speler.
Trainerschap
Na zijn carrière als speler was Cruijff korte tijd technisch adviseur bij Roda JC (seizoen 1984-1985), waarna hij in mei1985
als technisch directeur opnieuw terugkeerde naar Ajax. In het seizoen 1985/1986 speelde Ajax fenomenaal voetbal. In de jaren
1985-1986 en 1986-1987 won Ajax onder Cruijffs leiding de KNVB beker. Cruijff had geen trainersdiploma, maar kreeg deze in 1987
cadeau van de KNVB vanwege zijn verdiensten voor het Nederlandse voetbal. Op 13 mei 1987 speelde Ajax voor het eerst sinds 14 jaar
weer een Europa Cup finale. Lokomotiv Leipzig werd met 1-0 verslagen (doelpunt van Marco van Basten), waardoor Ajax de Europa
Cup II kon bijzetten in de prijzenkast.
FC Barcelona
In januari 1988 nam Cruijff ontslag bij Ajax en stapte over naar FC Barcelona. De jaren daarna won Cruijff met Barcelona elk jaar één
of meer prijzen: In 1989 de Europa Cup II, in 1990 de Spaanse beker, in 1991 het landskampioenschap en de Spaanse Supercup,
in 1992 de Europa Cup I, het landskampioenschap en de Spaanse Supercup, in 1993 het landskampioenschap en de Europese Supercup
en in 1994 het landskampioenschap en de Spaanse Supercup.
Op 18 mei 1994 greep Barcelona naast de tweede Europa Cup I, door met 0-4 te verliezen van AC Milan. De jaren daarna greep Barcelona
steeds naast alle prijzen, waarna Cruijff twee wedstrijden voor het einde van seizoen 1995-1996 ontslagen werd als trainer. Hij was toen
bijna 8 jaar in dienst als trainer en won 4 kampioenschappen en 2 Europa Cups, allemaal records voor Barcelona. Het succeselftal van
FC Barcelona onder Johan Cruijff kreeg de bijnaam Dream Team.,p>
Nadat de trainerscarrière van Cruijff afliep in 1996, bleef hij in het voetbal actief als adviseur, opleider en analist. Een terugkeer als trainer
of als bondscoach kwam vaak ter sprake, maar het bleef vaak bij geruchten. Cruijff is nooit ingegaan op de diverse aanbiedingen van de
voetbalbonden en clubs, totdat hij in september 2009 door de Catalaanse voetbalbond gepolst werd voor de baan als bondscoach van
Catalonië. Cruijff, die al sinds 1988 definitief in Barcelona woont en een zwak heeft voor Catalonië, ging uiteindelijk in op het aanbod.
Op 28 september 2009 meldt de radiozender Catalunya Radio dat Johan Cruijff door de Catalaanse voetbalbond gevraagd zou zijn om
de functie van bondscoach van het Catalaans voetbalelftal aan te nemen. Na enige aarzeling heeft Cruijff toegestemd om bondscoach te
worden van de autonome regio. Hij zou ook nog andere werkzaamheden voor de voetbalbond gaan verrichten, met als doel het Catalaanse
voetbal verder te ontwikkelen en groots op de kaart te zetten. In Catalonië geniet Cruijff een mateloze populariteit, zowel wegens zijn verleden
als Catalaans international als zijn status als voormalig sterspeler en succesvol trainer van FC Barcelona. Cruijff debuteerde als
bondscoach op 22 december 2009 met een thuiswedstrijd in Camp Nou tegen Argentinië. Catalonië won met 4-2.
MEER INFORMATIE
Johan Cruijff:
In de media:
Planetoïden:
Eerder nieuws over naamgeving van planetoïden op Astronet:
Terug naar ASTRONET's home page
