In mei 2005 jongstleden zijn wij (Petra en ik) de gelukkige eigenaars geworden van Witje, een mooi witte Volvo 740 Estate met een 2.4l dieselmotor. Na ons heerlijk gediend te hebben en ons prima naar en van zuid Frankrijk gereden te hebben, begaf hij het op 15 september 2005 met een enorm indrukwekkende wolk onder de motorkap vandaan.
De problemen begonnen echter al iets eerder. Al in Frankrijk wilde Witje niet graag schakelen, en op een gegeven moment eigenlijk al helemaal niet meer in de achteruit. Enig stellen van de koppeling verhielp dat wel, maar dat gaf al aan dat de koppeling toch wel aandacht ging behoeven. Onderweg terug naar huis klaagde Petra op een gegeven moment over heel zwaar sturen. Na controle (door zelf te rijden, kuch :)) en een blik onder de motorkap bleek dat de V-snaar geknapt was. Gelukkig hadden we een reserve bij ons, en een half uurtje later reden we weer met stuurbekrachtiging weg.
Een tijd later, op zaterdag de 10e september 2005, kwam er onderweg een erg duidelijke fluit onder de motorkap vandaan. Na enige tijd hield deze op, en we hebben daar verder geen aandacht meer aan besteed. Dat hadden we misschien beter wel kunnen doen... want zo'n 350 km later verloor de motor 'plotseling' merkbaar aan kracht. Ik probeerde terug te schakelen in de hoop ietwat controle terug te krijgen over de rijsnelheid zodat ik de auto veilig aan de kant zou kunnen zetten. Dat ging gepaard met een forse klap onder de motorkap vandaan en een soort knap achter het koppelingspedaal. Vervolgens begon er fors witte rook onder de motorkap vandaan te komen en was ik erg blij dat ik nog veilig aan de kant ben gekomen.
De man van de ANWB concludeerde een lekke koppakking... en zorgde er voor dat Witje en ik thuis afgezet werden. Met hulp van Jan is Witje vervolgens naar een veilige binnenstalling gesleept.
Toen kwam het grote zoeken. De korte inspectie voor het slepen bracht een gesprongen koelwaterleiding aan het licht. Dat verklaarde in ieder geval het fluitgeluid: er is minstens koelwater weggelekt.
Bij het nader bekijken van de motor kwamen we er achter dat er een hele rare tinkel in het blok zat, als we de cilinders ronddraaiden. Vervolgens hebben we de cilinderkop van de motor geschroefd. Het was geen plaatje: er was duidelijk te zien dat er koelwater naar binnen is gekomen. Er was ook duidelijk te zien dat er aardig wat roest in het blok zat.
Hier is de oude koppakking te zien. Dat ziet er niet heel gezond uit. :)
De oude cilinderkop. Je ziet duidelijk dat het fout is gegaan.
Het blok. Nee, dat ziet er niet best uit.
Hier is duidelijk te zien dat er roest in zit. Dit komt uit 1 boutgat. Merk
overigens op er ook roest in leidinggaatjes zat...
Ook kwamen we er achter dat de radiator toch ook wel lekte. Daar was ooit wat stopmiddel in gegooid, maar dat had het inmiddels weer begeven. Geen wonder dat de auto dan op een gegeven moment stuk gaat...
Natuurlijk moest de cilinderkop eens aan een nauwkeurig onderzoek onderworpen worden. Geduldig hebben we de kleppen uit de kop verwijderd... enkele zaten er wel erg vast. Goed kijken leverde op dat de rubberen ringetjes om de bovenkant van de kleppen zodanig gedegradeerd waren dat ze niet helemaal van de klep af te halen waren en er dus voor zorgden dat de klep klem kwam te zitten. Gelukkig was dat niks dat je met een drevel niet kon oplossen :).
De cilinderkop is uiteindelijk leeg geraakt.
De cilinderkop liet wel aan de onderkant scheurtjes zien. Dat ene tussen de
twee kleppen is nog niet zo ernstig. Dat andere, van de wervelkamer naar een
klepgat, ziet er wat minder plezierig uit.
De tweede scheur is zelfs voorbij de klepzetel! Dat is niet goed. Dat is
helemaal niet goed!
De conclusie is dus nu dat de kop overleden is. Is dit het einde van Witje? Nee, gelukkig niet. Jan heeft nog een reserve dieselmotor met turbo liggen. Die kunnen we er wel inschroeven... hopende dat de bestaande versnellingsbak en achteroverbrenging dat gaan trekken. Het betekent wel veel gesleutel. En waar zat hem nou eigenlijk die tinkel? Niet in de cilinderkop...
Op 22 oktober zijn we eerst met Jan en Willem naar de sleuteldag bij Nordicar gegaan. Lekker geklept, eens gekeken wat het nou inhoudt om een koppeling te vervangen, en achterhaald wat de onderdelen die we nodig gingen hebben om de turbo diesel motor in Witje te hangen.
Maar wat blijkt! Nordicar heeft een gereviseerde tweedehands cilinderkop voor een gewone dieselmotor liggen! Witje is te redden! Een klein beetje onderhandelen verder zijn we een gereviseerde cilinderkop, een koppakkingsset en een set knelbouten rijker. Dit plan is natuurlijk veel aantrekkelijker: er hoeft minder vervangen te worden om een goed werkende auto te krijgen. Wel moet het onderblok nog gecontroleerd en schoongemaakt, want dat roest, en heeft een paar verstopte leidingen.
We zijn dus vanuit Heerhugowaard doorgereden naar Marknesse, om nog eens te kijken hoe het onderblok er bij staat. Het liep prima tot aan het overlijden van de cilinderkoppakking, maar het is wel wat vies. Bij draaien van de krukas horen we weer de beangstigende tinkel. Ook is er inmiddels een heel dun laagje roest in het blok ontstaan. Gelukkig lijkt draaien aan het blok voldoende om de roest in ieder geval binnen de perken te houden. Met wat schoonmaakbenzine komen we er achter dat het vuil toch goed hardnekkig vast zit en we verzinnen dat het misschien wel makkelijker is om het blok er alsnog uit te halen, en dan goed te laten schoonmaken bij een revisiebedrijf. Kunnen we meteen naar de koppeling kijken zonder telkens om een auto heen te moeten werken.
Met hulp van Marcel en Jan gaan we aan de slag de motor uit Witje te halen. Dat blijkt toch nog een fors karwei... maar het is gelukt.
Het loopt al richting donker als we zo ver zijn de motor te kunnen takelen.
We zijn er echter nog niet: de steunbalk waar de versnellingsbak op rust
moet nog los, we zijn de koppelingskabel vergeten, en een kabel die onder de
motor doorloopt richting startrelais blijkt toch nog aan de motor vast te
zitten.
De motor is toch uit de auto gekomen. We halen maar meteen de
versnellingsbak en koppeling los.
Witje is wel leeg onder de motorkap, zo zonder motor...
De koppeling is zichtbaar gemaakt. 'Interessant', dat slijtagespoor op de
drukgroep. Maar er is nog iets veel interessanter.
In de koppeling kijkend zie je een loszittende veer! Er is blijkbaar een
torsieveer van de koppelingsplaat geknapt. Bij nadere inspectie blijkt
inderdaad een van de veren in 3 stukjes terug te vinden te zijn. Er zat ook
nog een vierde, ongedefinieerd stukje metaal in de koppeling. Dat laatste
zou goed het sleepgeluid dat we tijdens het rijden uit de koppeling hadden
gehoord kunnen verklaren. En ook de slechte werking van de koppeling. Dat
eerste is duidelijk de oorzaak van het knapgevoel en het overlijden van de
koppeling. Dat was dus niet de gaffel, en dat scheelt weer. En hiermee
hebben we ook nog eens de tinkel die we hoorden gevonden!
Hoezo, dat is een hex 4mm bout? Nu is het een T45 bout! En dan krijg je hem
wel los. :)
Wat rest is natuurlijk de vraag hoe veel werk het is om het onderblok
in orde te krijgen. De cilinders zien er bij het slechte licht dat we
hebben redelijk, maar zeker niet goed uit. Een paar fototjes:
De cilinderwand van cilinder 1.
De cilinderwand van cilinder 6.
Nouja, de planning voor het fixen is er al, en als volgt: