Jul1 13, 2005

Advocaat: Controle thuis inbreuk op privacy ; bijstandsgerechtigden

De huisbezoeken van de Amsterdamse sociale dienst bij mensen met een bijstandsuitkering zijn een te grote inbreuk op de privacy.

Dat bepleit advocaat Mark van Hoof morgen voor de bestuurskamer van de Amsterdamse rechtbank. De zaak kan verstrekkende gevolgen hebben voor de sociale dienst. Als de rechtbank het met advocaat Van Hoof eens is, wordt het voor de dienst veel moeilijker om het recht op een bijstandsuitkering te controleren.

De rechtbank heeft al aangegeven in het bijzonder aandacht te schenken aan Van Hoofs standpunt dat het huisbezoek een inbreuk is op de persoonlijke levenssfeer en in strijd is met artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. In een brief verzoekt de griffier van de bestuurskamer bij de voorbereiding van de zaak ' rekening te houden met een uitgebreide behandeling van deze beroepsg r o n d '.

Advocaat Van Hoof spant de zaak aan namens een arbeidsongeschikte Amsterdammer (52) die sinds 1986 bijstand ontvangt. Januari vorig jaar werd de man gevraagd naar de sociale dienst te komen, waarna een medewerker met hem mee naar huis ging voor controle.

De dienst had twee jaar eerder een anonieme tip gekregen dat de man al eenentwintig maanden met ' een buitenlandse junkiehoer' zou samenwonen. De controleur keek in zijn kasten en wasmand en trof daar vrouwenkleding, handtasjes en make-up aan. Conclusie: de man woonde samen met een vrouw. Zijn uitkering werd stopgezet, want wie samenwoont met iemand die werkt, heeft geen recht op bijstand. " Mijn client houdt ervan zich te verkleden#, zegt advocaat Van Hoof, " die spullen waren voor hemzelf.# Niet alle aangetroffen kleding was zijn eigendom, zegt de advocaat, maar er woonde niemand permanent bij hem. " Af en toe logeerde die vrouw bij mijn client.# Een nieuwe uitkeringsaanvraag van de man werd een paar maanden later gehonoreerd. Van Hoof spant de zaak nu aan om ervoor te zorgen dat zijn client de gemiste maanden bijstand alsnog ontvangt en hij wil voorkomen dat de sociale dienst de bijstand die de Amsterdammer wel heeft ontvangen, terugvordert.

Tegelijkertijd hoopt Van Hoof dat de bestuurskamer een principiele uitspraak doet over de huisbezoeken. Iedereen die een uitkering aanvraagt, krijgt bezoek van een controleur. Tussen januari en juni van dit jaar gold dat voor 2250 Amsterdammers. Van de ruim 43000 huishoudens die al zo'n uitkering kregen,

werden er 1850 bezocht door een handhavingsspecialist, zoals de controleurs genoemd worden.

" Er is een spanningsveld tussen de privacy van mensen en de huisbezoeken. De controleurs stellen heel persoonlijke vragen, ze kijken tussen de spullen van mensen. In hoeverre mag inbreuk worden gemaakt op de privacy, vraagt advocaat Van Hoof zich af.

Maar volgens een woordvoerder van de socialie dienst kunnen de controleurs alleen in de persoonlijke spullen kijken als betrokkene daar toestemming voor geeft. Bovendien krijgen alle bijstandsgerechtigden een folder waarin staat wat ze wel en niet hoeven toe te staan. Maar Van Hoof stelt dat het helemaal niet duidelijk is wat wel en niet mag bij huisbezoeken. " Bijstandsgerechtigden hebben geen idee. Als de bestuurskamer zich erover uitspreekt krijgen ze daar hopelijk eindelijk duidelijkheid over.#